ایرانیان در قدیم چه می ‌پوشیدند؟!

نگاهی به نوع و طرز پوشش ایرانیان در قدیم

آگاهی از زندگی و معیشت مردم در گذشته از موضوعات جالبی است كه همواره می‌تواند برای انسان جذاب و جالب باشد. به خصوص اینكه در گذشته (هر چند گذشته ای نه چندان دور) چگونه می‌ زیستند.

آداب، رسوم، طرز پوشش و ... و به طور خلاصه زندگی اجتماعی مردم درگذشته ضمن جذابیت می‌تواند آموزنده نیز باشد. در این مقال مختصرا به طرز پوشش ایرانیان در گذشته اشاره می‌شود.

لباس مردان در گذشته: عبا، قبا، ارخلاق، مرادبگی، سرداری و...

لباس مردان در گذشته مركب بود از:

عبا (روپوشی از پارچه‌های نازك و كلفت پشمی‌ دستباف بلند و باز و فراخ دوخته شده بر شانه انداخته تا مچ پا را فرا می‌گرفت)
قبا (لباسی ساده با یقه‌ای باز و دو جیب دهانه عمودی از دو طرف تا زیر زانو ساده و كمرچین كه روی پیراهن پوشیده و جلوهایش را به هم آورده بر روی آن شال می‌بستند)
ارخلاق (چیزی مانند قبا كلفت‌ تر و كوتاه تا بالای زانو كه جلو و سرآستین‌های آن را سوزن دوزی یا زردوزی می‌كردند و بر روی پیراهن می‌پوشیدند)
مراد بگی (قبایی با یقه بسته و لبه دار مانند فرنج نظامیان با سوراخها و دكمه‌هایی تا پایین شكم با چین‌های ریز سرتاسری پشت، در قدی كوتاه تا نزدیك زانوها، در رنگهای تیره)
سرداری (با جلوی مانند مراد بگی و چند چین درشت و شكافی در عقب و قدی تا پایین زانو كه بر روی قبا می‌پوشیدند)
شلوار ماهوت یا دویت سیاه ساده و شال یا كمربند و كلاه نمدی یا پوستی و گیوه یا كفش و نعلین بی بند و پیراهن از چلوار یا كتان یا متقال یا كرباس با یقه ای كه از سرشانه باز می‌شد كه در زیر بدون عرق گیر می‌پوشیدند و زیر جامه ای از نوع پارچه پیراهن كه اعیان و خواص در زیر شلوار به پا می‌كردند و در هر صورت آنچه بود باید از پنبه و كتان بوده باشد خاصه پیراهن و زیرجامه، چه البسه غیر پنبه ای را برای بدن مضر تشخیص می‌دادند و آن را موجب بیماری‌های گوناگون و كوتاهی عمر می‌دانستند.

وسایلی که مردان در گذشته در جیب خود می گذاشتند

 از وسایلی كه مردان در جیبهایشان داشتند، چاقو و پاشنه كش و جام برنجی كوچك و بعضی زنجیر یزدی و تسبیح و انگشتری نقره عقیق یا فیروزه كه در جیب و یا در دست نگه می‌داشتند.

لباس زنان در گذشته: چارقد، چاقچور، شلیته و ...

لباس زنان عبارت بود از :

تنكه پاچه دار تا بالای زانو از جنس چلوار یا حریر یا اطلس كه زیر می‌پوشیدند و شلوار تنگ از مخمل و ماهوت و اكثرا از رنگهای زنده سبز، زرد، نارنجی، آلبالویی و چمنی با چاك بغل نوار دوخته بر روی آن و شلیته (پیراهن كوتاه شبیه پیراهن مردان) كه روی آن می‌كشیدند.

ویل نیم تنه‌ای از ماهوت یا ترمه یا مخمل یقه بسته گلدوزی و ملیله دوزی و زردوزی شده با آستین‌های دهان تنگ و دهان گشاد و دهان اژدری جورواجور، طبق سلیقه و سفارش یا ساده بود كه زمستانها پوشیده روی شلیته كوتاه یا شلوار می‌كشیدند و نیم تنه‌هایی نازكتر از اطلس و حریر و مانند آن كه دالبرهایی به پایین تنه و آرایش‌هایی لطیف از سوزن زنی‌ها در یقه و سینه و جلوی دامن آن می‌دادند و تابستانها می‌پوشیدند. با تغییراتی مختصر و اعمال سلیقه‌های مختلف در حد حفظ فرم اصلی آن كه از حیث زیبایی و خوبی و استحكام پارچه ورنگ ثابت آن می‌توانست علاوه بر آبرومندترین پوشش برای صاحب آن دختر و خود دختر مناسب باشد.

از دیگر پوششهای زنان چارقد و چاقچور بود، چارقد پارچه ای مثلث از تور و حریر گلدار و ساده و مخمل بود از یك ذرع پارچه به طور مثلث بریده یا به روی هم تا زده كه به سر نموده زلف‌ها را از بالا و دو طرف در زیر آن مرتب كرده از زیر گلو سنجاق می‌زدند و دستك‌های آن را از جلو بر روی سینه انداخته به دور سرشان زیور آلات می‌آویختند. زیور آلاتی از منگوله‌های زیبا با سكه‌های طلاو نقره دسته دار و بر دو طرف یا جلوی آن گل طلا یا گل یاقوت و فیروزه می‌زدند و سنجاق زیر گلو كه ساده و معمولی یا نقره و طلایی كه در آرایش‌ها و مهمانی‌ها به كار می‌بردند و زنان مسن و معمولی از گوشه‌های آن به جای كیسه و دستمال برای پول و خرده ریز دم دستی استفاده می‌كردند.

چاقچور نیز پاپوشی از پارچه سیاه به جای جوراب برای بیرون رفتن از خانه و پوشاندن پاها و ساق‌های آن با كفی تا مچ مانند جوراب و از آنجا با چین‌هایی كه تمام ساق را پوشانیده در زیرزانو با گره بندهایی استوار می‌گردید.

پیرایه‌های دیگر زنان عبارت بود از انگشتری كه مطابق شان و موقعیت خود بر دست راست می‌كردند و دستبندی از طلا به گونه‌های مختلف و زیادتر از سكه بر دو دست می‌نمودند و گوشواره به گوشها می‌آویختند و خفتی‌ای از سكه یا آویز از طلا و جواهر به گردن می‌بستند و سینه ریزی از سكه‌های بزرگ طلا یا گل و برگهای طلای جواهر نشان بعد از خفتی بر روی نیم تنه یا تل و مثل آن می‌انداختند. سكه‌ها و گل و سنجاقهای طلا و جواهر بر سر و سینه و زیر گلو و سرآستین‌ها و پایین دامن و دم پاچه‌های شلوار می‌آویختند و خلخال‌هایی از نقره یا طلا به مچ‌ها می‌بستند.

بیشتر بدانید : مدل لباس کُردی از قدیم تا امروز + تصاویر

بیشتر بدانید : لباس سنتی مردم ایلام (1)

بیشتر بدانید : لباس های صد رنگ و هزار نقش؛ زیبایی عروسی ترکمن ها + عکس

بیشتر بدانید : جلوه رنگ در لباس زنان کرمانج + تصاویر

 

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: resalat-news.com