لباس سنتی زنان کرمانج
لباس در مناطق مختلف ایران طرح و شکلی کاملا متفاوت دارد. ظاهری که بر حسب شرایط اقلیمی و نوع زندگی مردمان آن به مرور زمان دستخوش تغییر شده است. شاید نگاهی به این اصالتها بتواند گامی مثبت برای طراحانی باشد که به دنبال خلق آثاری با هویت ایرانی- اسلامی هستند.
منطقه خراسان از نظر وسعت گستره عظیمی را در بر میگیرد که در دورههای مختلف دستخوش تغییرات عمدهای بوده است.با این حال لباس این مناطق تفاوتهای خاصی بر اساس اقوامی که در آن زندگی میکنند، دارد. در منطقه قوچان کرمانجها حضور دارند اما در شمال خراسان ترکمنها زندگی می کنند. در نواحی شرقی این استان مردم تایباد و تربت جام گونهای متفاوت از پوشش را استفاده میکنند. در ناحیه شمال و شمال شرقی این منطقه مردم کلات و لایین زندگی میکنند که پوشاکی خاص خود را دارند. در جنوب استان خراسان لباسها سادهتر اما خاص همین منطقه است.
بیشتر بدانید : آداب ورسوم کردهای خراسان و مراسم عروسی آن
ترکمن ها
مردم ترکمن نشین استان خراسان دارای پوششی کاملا خاص هستند که متاسفانه در فضای شهری امروز رو به یکدست شدن میرود. در واقع لباسهای فاخر و سنتی این مناطق بیشتر در مراسمهای خاص آنها مورد بهره برداری قرار میگیرد. البته خراسان هنوز هم میزبان پارچهها و طرحهای سنتی است. واقعیت این است که در گذشته اغلب پارچهها ابریشمی بوده اما امروزه تکنولوژی و مشکلات اقتصادی به این عرصه وارد شدهاند و به مرور پارچههای نخی و در موارد پلاستیکی جایگزین این نوع الیاف شدند.
البته یکی از عمدهترین دلایل این تغییر در مسائل اقتصادی است. در گذشته این مردم کارگاههای ابریشم بافی را در خانههای خود اداره میکردند اما به دلیل بالا بودن هزینهها این هنر موروثی کمرنگ شده و تنها عده قلیلی به آن میپردازند. اجرای دست دوزیهای این خطه بسیار سخت اما زیباست. البته مناطق دیگر و ترکمنهای خراسان این تکه دوزیها را از ترکمنستان وارد کشور میکنند و در لباسها از آن بهره میبرند.
در سالهای اخیر نقوش ترکمن و طرحهای خاص این مناطق صنعتی شده است و میزان کارهای دست دوزی رو به کاهش است. نقوش و دوخت ترکمنها الهام گرفته از طبیعت زیبا و خاص این منطقه است.
کرمانج ها
کرمانج نام کردنشینهای ساکن این استان است که در مناطقی مانند: بجنورد، اسفراین، مانه، سملقان و قوچان سکونت دارند. این افراد لباسهای خاصی دارند که کاملا با کردستان و مناطقی که از آن روزی مهاجرت کردهاند، متفاوت است. این اقوام نیز در گذشته از ابریشم استفاده میکردند و رنگ در لباس آنان نقش مهمی ایفاء میکرده است. امروزه نخ در این لباسهای جایگزین ابریشم شده است. لباسهای این خطه اغلب گشاد و رنگارنگ است.
دامن گشاد و پرچین با نواردوزیهای زیبا تزئین میشود. پیراهن این خطه کوتاه است که عموما با نوار و ریشههای رنگی همراه میشود. در کنار این بخشها انواع سربندها نیز توسط خانمهای کرمانج استفاده میشود. در آقایان نیز شلوارهای گشاد و پیراهنهای مردانه کوتاه به همراه کلاههای مختلف کاربرد دارد. کرمانجها مهاجرینی هستند که از دوره صفویه کوچانده شدهاند اما فرم پوشاک آنها بسیار متفاوتتر از کردها است. برخلاف کردها که لباسهای بلند میپوشند این گروه دامن و بلوز کوتاه استفاده میکنند.
لایین:
مردم لایین هنوز هم به سنتها پایبند هستند و پارچههای ابریشمی دست باف را در مراسمهای خود به کار میبرند. در این خطه استفاده از لباسهای سنتی در مراسمها الزامی است. در واقع اهمیت پارچههای سنتی برای این مردم به حدی است که پس از به دنیا آمدن یک دختر در خانواده، مادر شروع به بافت پارچه ابریشمی میکند تا لباس عروس دختر خود را تهیه کند.
این نوع لباسها که در تمام خانوادهها به عنوان یک رسم وجود دارد با نوارهای زیبا و دستباف تزئین میشود و روی جلیقه آن را با سکه تزئین میکنند. در گذشته برای پس انداز و به جای بانک، سکههای طلا و نقره روی لباس زنان قرار میگرفت اما امروزه این امر تنها جنبه تزئینی دارد.
فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: honaronline.ir