جشن خانه موسیقی با حضور شجریان و ناظری و تقدیر از 9 بانوی موسیقی

 جمعی از بزرگان موسیقی کشور شب گذشته - دوشنبه 22 مهر - با حضور در تالار وحدت، 14 سالگی خانه موسیقی را جشن گرفتند.

این مراسم که شامگاه دوشنبه برگزار شد، با حضور بزرگان موسیقی ایران همچون محمدرضا شجریان، شهرام ناظری،‌حسین علیزاده، فرهنگ شریف، هوشنگ ظریف و...همراه بود.

مراسم با پخش کلیپی درباره فعالیت‌های خانه موسیقی آغاز شد و حمیدرضا نوربخش در ابتدای برنامه گفت: از همه شما برای این حضور قدردانی می‌کنم و به آقای علی مرادخانی خیرمقدم ویژه و برای چندمین‌بار سِمت معاونت هنری ارشاد را به ایشان تبریک می‌گوییم.

مدیرعامل خانه موسیقی ایران ادامه داد: ما امشب دو میهمان عزیز از جامعه پزشکی در این جشن داریم؛ دکتر فاضل و دکتر نمکی که میهمان ویژه ما محسوب می‌شوند.

دبیر جشن خانه موسیقی افزود: امشب ویترین زیبایی از انواع موسیقی را به شما ارائه می‌دهیم و از هیئت داوران هم که وقت گذاشتند و آثار را در دو بخش ارکسترال و سنتی گوش کردند تا آثار برگزیده را انتخاب کنند، سپاسگزاریم.

**

پس از سخنرانی نوربخش، گروه موسیقی نواحی «سازینه» به روی صحنه آمد و موسیقی اقوام را در جای جای ایران برای مخاطبان اجرا کرد.

شاهنامه‌خوانی، سواربازی قوم لک، ترانه «کدخدا» و رقص گیله‌مردی، موسیقی قشقایی، رقص آذری، چوب‌بازی، آواز کُردی و لری، آواز مازندرانی و در نهایت نی‌انبان نوازی محسن شریفیان به نمایندگی از مردم جنوب کشور لحظات خاطره‌انگیزی از موسیقی اقوام را برای حاضران رقم زد. گروه «سازینه» به همت جهانگیر نصری اشرفی (پژوهشگر موسیقی) فعالیت می‌کند و به اجرای موسیقی نواحی ایران می‌پردازد.

**

سپس نوبت به تقدیر از پیشکسوتان موسیقی نواحی ایران رسید و پیش از آن فیلم کوتاهی از 5 پیشکسوت تاثیرگذار در موسیقی نواحی پخش شد. هنرمندانی که در حفظ و اشاعه موسیقی منطقه خودشان سهم بسزایی داشتند. به این منظور محمدرضا شجریان، داوود گنجه‌ای و مصطفی کمال پورتراب برای اهدای تندیس و لوح به روی صحنه آمدند.

غلامرضا آلمه‌جوقی (بخشی خراسان شمالی)، عاشیق حسن اسکندری(آذربایجان)، کوروش اسدپور (شاهنامه‌خوان چهارمحال و بختیاری)، احمد محسن پور(اشاعه موسیقی مازندران)، بهرام مهربخش(نی‌انبان‌نواز بوشهری) 5 هنرمند موسیقی نواحی بودند که به پاس سال‌ها تلاش در این حوزه تقدیر شدند.

**

پخش نماهنگی از هنرمندان درگذشته عرصه موسیقی در یک سال اخیر بخش دیگری از این مراسم بود که در آن از زنده‌یادان همایون خرم، محمد بیگلری‌پور، قلیچ انوری، فریدون حافظی، احمد ابراهیمی و... یاد شده بود.

**

اما «ژاله صادقیان» که اجرای این برنامه را برعهده داشت، گفت: خانه موسیقی برای جشن امسال بیانیه‌ای به صورت نمادین صادر کرده است که من به لحن خودم برایتان می‌خوانم:

«پس از نزدیک به 15 سال که از فعالیت تنها نهاد مدنی موسیقیدانان کشور یعنی خانه موسیقی ایران می‌گذرد، دیگر نیازی به اثبات این تشکل مردم‌نهاد نیست و شاید نیازی هم به قرائت بیانیه نباشد؛ چرا که در عصر مسئولانی که هنر فاخر و تاثیرگذار موسیقی را با پفک مقایسه و به آن تشبیه می‌کردند، خواندن بیانیه کوبیدن آب در هاون بود.

اما اینک که قرار است به تدبیر، امید داشته باشیم و مسئولانی با گوش شنوا، به چند نکته به عنوان نخستین و انشاالله آخرین بیانیه در دولت تفکر و تعقل و تدبیر اشاره می‌کنیم:

خانواده بزرگ هنر موسیقی در کشور بیش از هرچیز به احترام، کرامت و شان و اعتبار از دسته رفته خویش می‌اندیشد و خواستار بازگشت هنر و هنرمند به جایگاه والایی است که استحقاق آن را دارد. این جایگاه بارها و بارها از سوی دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط و غیرمرتبط با موسیقی مخدوش شده است.

عمر و سرمایه خیل عظیم جوانان و استعدادهای درخشان هنر موسیقی در پیچ و خم‌های جان‌فرسای اداری و قوانین نانوشته و اعمال سلیقه‌های بی‌ربط و بیکاری و هزاران مانع دیگر در حال نابودی است؛ مسئولان باید در اسرع وقت چاره‌ای بیندیشند.

بزرگان و موسیقیدانان معمر و پیشکسوت که عمر گرانمایه خود را برای اعتلای فرهنگ و هنر ایران‌زمین هزینه کرده‌اند، در ایامی که نیاز به توجه و رسیدگی دارند مغفول واقع شده‌اند و این نقیصه در بخش موسیقی نواحی و قومی ایران به علت دوری از مرکز، مضاعف است.

اقتصاد هنر یکی از مهمترین مقولات برای فعالیت هنرمندان به ویژه جوانان و نسل نو در این عرصه است. در زمانه‌ای که هزاران مانع برای فعالیت هنرمندان و موسیقیدانان وجود دارد، این چرخه معیوب و ناسالم است و گرانی و اجحاف محل‌ها و مکان‌های اجرای کنسرت که اکثریت قریب به اتفاق آنها دولتی است، این بار گران را بر دوش هنرمندان سنگین‌تر کرده است.

خانه موسیقی از همه مسئولان، بویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری تهران، حوزه هنری، سازمان صدا و سیما و همچنین از بخش خصوصی و خیرین و فرهنگدوستان تقاضا دارد در اولین فرصت نسبت به ساخت تالار و محلی مناسب اجرای کنسرت که به خود هنرمندان تعلق داشته باشد اقدامی عاجل نمایند.

جامعه هنرمندان کشور از دستگاه قضایی انتظار دارد، دادسرایی ویژه‌ی هنرمندان اختصاص دهند تا همه مجریان و دست‌اندرکاران قضایی آن با موضوع کپی‌رایت به خوبی آشنا بوده و از سرقت روزافزون اندیشه و آثار هنرمندان جلوگیری نمایند.

و بالاخره اینکه اگر تدبیری هست باید نتیجه آن آزاد گذاشتن هنرمندان برای تولید و خلاقیت باشد و اگر چنین شد، دیگر نالیدن از نبود بودجه نیازی نیست؛ چرا که هنر والا خودکفایی را به دنبال خواهد داشت، مگر در مواردی خاص که نهاد صنفی می‌تواند با هم‌پوشانی و حمایت از هم‌صنف، نواقص را جبران نماید؛ به شرطی که وعده رئیس جمهور منتخب محقق شود و امور به صنف واگذار گردد.»

**

طبق وعده داده شده، تقدیر از بانوان موسیقی ایران بخش دیگری از برنامه بود و پیش از این بنری روی صحنه نصب شد که روی آن نوشته شده بود: بانوان هنرمند نیمی از جامعه هنرمندان هستند؛ آیا به همان اندازه اجازه فعالیت دارند؟

شهرام ناظری، حسین علیزاده و علی مرادخانی به منظور تقدیر از 9 بانوی موسیقی به روی صحنه آمدند.

فخری ملک‌پور (نوازنده پیانو)، گیتی وزیری‌تبار(نوازنده ویلن)، سوسن اصلانی(نوازنده سنتور)، معصومه مهرعلی(خواننده سنتی)، آذر هاشمی(نوازنده سنتور)، ملیحه سعیدی(نوازنده قانون)، بهناز ذاکری( نوازنده سنتور)، مهرک صفائیه(نوازنده پیانو) و سودابه سالم(مدرس موسیقی کودکان) مورد تقدیر قرار گرفتند. این در حالی بود که سودابه سالم در مراسم حضور نداشت.

***

ادامه مراسم به اجرای دو هنرمند نوجوان اختصاص داشت که به عنوان پدیده‌های موسیقی معرفی شدند. تارا پیراینده(نوازنده تار) و سارا هستی(نوازنده کمانچه) دقایقی با سازهایشان هنرنمایی کردند و به شدت مورد تشویق حاضران قرار گرفتند.

**

اما سخنگوی خانه موسیقی نیز به روی صحنه حاضر شد و در سخنانی گفت: 14 سال است که برای خانه موسیقی بیانیه می‌نویسم و همان را برای حاضران می‌خوانم، اما امسال وقتی که در راه می‌آمدم نظرم تغییر کرد و تصمیم گرفتم این کار را نکنم و برایتان خاطره می‌گویم.

پیرنیاکان بیان کرد: در دوره دبستان معلم انشایی داشتم که هم سخت‌گیر و هم ترسو بود و اگر یادتان باشد، آن زمان انشاهایمان را این گونه شروع‌می‌کردیم: «بر ما دانش‌آموزان واضح و مبرهن است که...»

وی افزود: یک‌بار موضوع انشایمان درباره زمستان بود و من تصمیم گرفتم که طور دیگری بنویسم و این گونه شروع کردم: بر لحاف فلک افتاده شکاف، پنبه می‌بارد از این کهنه شکاف... و سپس درباره سختی‌های زمستان نوشتم، اما معلم‌ام به شدت مرا با چوب انار تنبیه کرد و در آن لحظه در ذهنم می‌گذشت که او می‌تواند مرا تنبیه کند اما زمستان در ذهن من این گونه شکل گرفته است و او نمی‌تواند جلوی اندیشه مرا بگیرد.

سخنگوی خانه موسیقی همچنین گفت: این دقیقا اتفاقی است که برای موسیقی ما افتاده و موسیقی در 34 سال گذشته شبیه زمستان بوده است. من امروز دوست نداشتم بیانیه بخوانم و خواستم پایم را فراتر بگذارم.

او ادامه داد: معلم دیگری به نام آقای قبادی داشتم و هم‌شاگردی که در آن کلاس هروقت می‌خواست انشا بخواند، مداوم از عبارت «که...» استفاده می‌کرد. یک بار معلم به او گفت. تو اصل مطلب را بگو، همه «که» ها را من می‌گویم. بیانیه‌های خانه موسیقی هم همیشه «که...که...» بوده است و ما باید اصل مطلب را بگوییم و آن هم زمستانی است که 34 سال بر موسیقی می‌گذرد و ما باید آن را بازگو کنیم.

پیرنیاکان همچنین اظهار کرد: این سال‌ها همه‌اش زیبایی و خوبی نبوده است. آقای مرادخانی دوست عزیز ماست، اما مطلب جای دیگری است. شما مجوز کنسرت صادر می‌کنید اما در شهرستان‌ها مدیران ارشاد اجازه برگزاری کنسرت نمی‌دهند. یا فلان‌کس‌ می‌گوید که اجازه نمی‌دهد در 120 کیلومتری فلان شهرستان کنسرت باشد.

وی افزود: از این موضوع دو برداشت می‌شود؛ یا پس از صدور مجوز به شهرستان‌ها می‌گویند به آنها مجوز ندهید یا اینکه شهرستان‌ها قدرتشان از مرکز بیشتر است.

سخنگوی خانه موسیقی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: موسیقی باید به رسمیت شناخته شود و فقها باید پاسخگو باشند که چرا می‌گویند موسیقی حرام است؟ دکتر شریعتی هم گفته است که آیه‌ای در قرآن درباره حرام بودن موسیقی وجود ندارد.

او آزاد شدن صدای بانوان را از دیگر مطالبات اهالی موسیقی اعلام کرد.

**

اجرای گروه «سپید و سیاه» به خوانندگی وحید تاج‌، بخش دیگری از برنامه را تشکیل داد.

**

اما ادامه مراسم به تجلیل از دو هنرمند پیشکسوت موسیقی یعنی فرهنگ شریف(نوازنده پیشکسوت تار) و رحیم معینی کرمانشاهی(ترانه‌سرا) اختصاص داشت. معینی کرمانشاهی در مراسم حضور نداشت، اما محمدرضا شجریان، هوشنگ ظریف و دکتر فاضل برای تقدیر ار فرهنگ شریف به روی صحنه آمدند.

هوشنگ ظریف پس از اهدای لوح و تندیس به فرهنگ شریف در سخنانی گفت: من 9 سالم بود که با شنیدن ساز مجد به نوازندگی تار علاقه‌مند شدم و پس از آن به هنرستان موسیقی رفتم. در همان دوران هر روز صبح ساعت 6، قطعه صبحگاهی فرهنگ شریف را می‌شنیدم که در «چهارگاه» اجرا شده بود و من عاشق ساز شریف شدم.

این استاد تار نوازی ادامه داد: بعدها نواخته‌های ایشان را در دو جلد کتاب منتشر کردم. همچنین کتاب دیگری از آثار فرهنگ شریف را با همکاری آقای گرگین‌زاده به چاپ رساندم و امروز می‌گویم که هرچه می‌نوازم از ایشان یاد گرفته‌ام.

**

سپس حسن ریاحی و داریوش پیرنیاکان نیز به روی سن آمدند و به جمع محمدرضا شجریان، هوشنگ ظریف و دکتر فاضل اضافه شدند و از نصرالله ناصح‌پور(خواننده پیشکسوت و ردیف‌دان)، یوسف پوریا(سازنده تار) و منوچهر ریاحی (پیشکسوت صدابرداری) تجلیل کردند.

فریدون شهبایان نیز در بخش دیگری از این مراسم پشت تریبون قرار گرفت و بیانیه هیئت داوران بخش رقابتی جشن خانه موسیقی را برای حاضران در سالن قرائت کرد.

برای اهداء جوایز بخش رقابتی جشن خانه موسیقی نیز فریدون شهبازیان، هوشنگ کامکار، عباس خوشدل، تقی ضرابی، جواد لشکر و شهرام ناظری به روی سن آمدند که در بخش آهنگسازی موسیقی کلاسیک و ارکسترال جایزه اول هیئت داوران به طور مشترک به سید مهدی حسینی به خاطر آلبوم «مونودیزم» و سعید شریفیان برای آلبوم «به زمین و آفتاب» اهداء شد.

همچنین در بخش موسیقی سنتی نیز جایزه اثر برگزیده به آلبوم «آبروی آب» به آهنگسازی شاهین شهبازی و خوانندگی بامداد فلاحتی اهداء شد. این در حالی بود که از غلامرضا ترابی(مدیر موسسه پیام اسلام) نیز به عنوان ناشر پیشکسوت تجلیل شد.

در نهایت بخش پایانی مراسم چهاردهمین جشن خانه موسیقی نیز با اجرای ارکستر بادی تهران به سرپرستی سینا ذکایی و رهبری جاوید مجلسی همراه شد. 

اصغر فرهادی در کنسرت و اپرای بانوان + تصاویر