یك چیزی را همین اول گفت و گو به شما بگویم و آن، اینكه اگر خود من مسئول اعطای مجوز به این كارها بودم، هیچ وقت به آنها مجوز نمی‌دادم! تعریف من از رپ این است كه...
  
 
  
حرف های انتقادی ماهان بهرام خان خواننده گروه 0111 كه رپ را از موسیقی اش حذف كرده و حالا اولین آلبوم رسمی‌اش را منتشر كرده، درباره جریان گستاخانه رپ امروزی
 
اگر من هم بودم به این رپ ها مجوز نمی‌دادم
كمتر از دو ماه است كه آلبوم "من هنوز..." ماهان بهرام خان به بازار آمده، حالا اینكه هیچ یك از مطبوعات، درست و درمان به آن نپرداخته اند، لابد به این خاطر است كه می‌خواهند جزو "اولین ها" باشند و اسم ناآشنای بهرام خان خیلی برای كسب این رتبه به كارشان نیامده (یكی از بچه های مجله می‌گوید كه با چشم خودش دیده روی شیشه مغازه ای نوشته اند:"آلبوم جدید "ماهان" و "بهرام خان" موجود است"!)، آنها در هیاهوی "اولین" شدن ها حتی به نام تحریك كننده گروه "0111" كه گوشه های جلد این آلبوم به خوبی دیده می‌شود هم توجهی نكردند كه دست كم "از آن لحاظ" به آن بپردازند اما از ما می‌شنوید توی این آلبوم، دیگر نه ماهان بهرام خان "0111" است و نه "من هنوز" یك آلبوم پاپ-رپ.

ماهان سر به زیر و (اهل بابل) حالا از رفقای رپ خوانش جدا شده و توی این كار جدید به یك سبك شسته و رفته پاپ آراندبی (R & B) نزدیك شده است. جالب اینكه با مقایسه چند قطعه زیرزمینی گروه "0111" و این آلبوم تازه می‌شود فورا به این نتیجه رسید كه كار تنظیم و آهنگسازی ماهان (كه متولد 1366 و دانشجوی كارشناسی رشته مهندسی برق است) نسبت به آن موقع حسابی پخته تر شده و سبك مورد علاقه اش را یافته است. ماهان در ترانه "خاكستری" این آلبوم تازه می‌خواند:"دیدی اگه سیاه بشه/ سپیدی خوب پیدا می‌شه/توام سیاه، منم سپید/ عشقا خاكستری می‌شه..."، گویا او هم به سرعت متوجه شده كه توی این فضای موسیقی كه دیگر نمی‌شود به راحتی موسیقی خوب و سالم را از غیر آن جدا كرد، باید راه حرفه ای اش را كاملا جدا كند.

* اول از همه می‌خواستیم نظرت را راجع به گروه های رپ زیرزمینی بدانیم. فرض كنیم كه اصلا سبك رپ مجاز بود، تو با كلیت آن با این شیوه ای كه دارد ارائه می‌شود موافقی؟
یك چیزی را همین اول گفت و گو به شما بگویم و آن، اینكه اگر خود من مسئول اعطای مجوز به این كارها بودم، هیچ وقت به آنها مجوز نمی‌دادم! تعریف من از رپ این است كه یك سری حرف ها را كه نمی‌شود در سبك پاپ وارد كرد و خواند، به راحتی می‌شود در سبك رپ آنها را فریاد زد؛ مثلا اگر پاپ را به یك فهرست تشبیه كنیم، رپ توضیحات است. در این سبك زیاد مجبور نیستی در قید و بند تنظیم كلام روی ملودی باشی و به همین خاطر راحت تر و بهتر می‌توانی حرف هایت را بگویی. ما به خاطر همین رپ را وارد كارهای اولیه  گروه مان- 0111- كردیم. كاری با بقیه گروه ها ندارم ولی ما به رپ چنین نگاهی داشتیم و آن زمان كه شروع به كار كرده بویدم، هنوز این بلاها سر كلام رپ نیامده بود و ذهنیت ها تا این حد نسبت به آن خراب نشده بود.

* علاوه بر دشنام دادن ها و واژه های خارج از عرفی كه در این نوع رپ خوانی به كار می‌رود، در بسیاری مواقع از شعرهای سخیف و بی ارزش هم استفاده می‌شود كه البته این روزها حتی به موسیقی پاپ  هم سرایت كرده است.
مخاطب و شنونده است كه طبق سلیقه ای كه دارد،‌ موسیقی مورد علاقه اش را انتخاب می‌كند. بعضی موسیقی ها را به زور به خورد مخاطب بدهند. یك سری افراد هم جسارت و گستاخی بیش از حد این قبیل آهنگ ها، مورد پسندشان قرار می‌گیرد و همین باعث گسترش چنین  موجی می‌شود.

* گاهی كاراز گستاخی می‌گذرد و به پرده دری می‌رسد! ذهنیت منفی كه برای سبك رپ در جامعه ما به وجود آمده باعث شد تصمیم گیری آلبومی‌ پاپ ارائه دهی؟
وقتی همه كارهای آلبوم هایم مثل كلام، آهنگ، تنظیم و ...را خودم انجام می‌دادم و بعد از اینهمه تلاش و سختی؛ آن هم با این امكانات محدود، همه بر می‌گشتند و با لحن نیشداری می‌گفتند:" تو خواننده رپی؟" خیلی برخورنده بود. من از در جا زدن متنفرم و می‌خواستم در عرصه موسیقی حرفه‌ای تر بشوم تا دیدگاه ها را نسبت به خودم و كارهایم تغییر بدهم.

* یعنی حرفه ای شدن و ورود به دنیای رسمی‌رابه اینكه مثلا سبك مورد علاقه ات را ادامه بدهی، ترجیح دادی و بخش رپ آن را از كارت حذف كردی؟
من سبك رپ را دوست داشته و دارم. وقتی آلبوم را به كمپانی نكیسا و آقای علمشاهی ارائه دادیم، 4 قطعه از آلبوم، پاپ –رپ بود ولی وقتی ایشان با این همه تجربه می‌گویند فعلا امكان ارائه چنین قطعه‌هایی نیست خب ما چاره دیگری نداشتیم. البته این به هیچ وجه به این معنا نیست كه كلیت آلبوم به دلم ننشسته. من واقعا این آلبوم را دوست دارم و خیلی هم به موفقیت‌اش اطمینان دارم؛ اما خب، بدون رپ!

*بعضی از قطعه های آلبوم ات- دراولین مواجهه- در تنظیم، میكس و مسترینگ، شباهت زیادی به كارهای سیروان خسروی دارد. با این تفاوت كه سبك خواندنت آراندبی است، قبول داری؟
بهروز صفاریان و سیروان خسروی بهترین تنظیم كننده های موسیقی در ایران هستند و خیلی ها همین سوال شما را در مورد تراك1 از من پرسیدند و معتقد بودند شبیه یكی از كارهای سیروان شده و ولی به  من هیچ وجه تقلید نكرده ام و فقط سعی كرده ام كه با امكانات فوق العاده محدودم، موسیقی‌ام را به موسیقی مدرن نزدیك كنم. من ملودی های شرقی را در آلبومم گنجانده ام اما سعی كرده ام كه حتما با یك تنظیم مدرن، فضا را به روز تر و قوی تر كنم. البته ناگفته نماند كه نرم افزارها و سمپل هایی كه الان برای میكس در بازار ایران موجود است، جنس و نوع صدایشان شبیه هم است.

* قبول داری كه این تغییرات به نوعی ناخواسته، باعث شده كه كارهای بهتر  و قوی تری از تو بشنویم؟ با این شرایط تا ایده آل ذهنی ات چقدر فاصله داری؟
همیشه به این فكر می‌كنم كه اگر سبك رپ من هم مجوز می‌گرفت، تا چه سنی قرار بود كه رپ-پاپ را ادامه بدهم؟ الگوی من در اجرا، كریگ دیوید است. شما ببینید جدیدا از لحاظ ظاهری و موسیقیایی چقدر تغییر كرده؛‌ به قول معروف سرسنگین تر شده. در هر سن و سالی كه هر كاری نمی‌شود كرد. من قرار است در دنیای موسیقی بمانم. اگر هم قراربود سبك رپم مورد تایید قراربگیرد، فوقش یكی دو تا آلبوم دیگر می‌توانستم در این سبك كار كنم اما مثلا در كنسرت هایم به مشكل بر می‌خوردم. اجرای زنده رپ اصلا با فرهنگ ایرانی جور در نمی‌آید.

* سبك رپ درتعاریف جهانی، به هر حال فراتر از آن چیزی است كه الان توی ایران رواج پیدا كرده. این نوع رپ فارسی چقدر به ایده آل جهانی آن نزدیك است؟
اگر نظر شخصی من را بخواهید، فقط بعضی از كارها در حد و اندازه های رپ مدرن ظاهر شده اند؛ نه اینكه چون زمانی با آن گروه ها بوده ام بلكه به این خاطر كه آن موقعی كه ما رپ اجرا می‌كردیم هنوز آنقدر فحاشی توی آن رواج نداشت و هنوز بدنام نشده بود.
 
رپ در ایران راهش را گم كرده؛ چه حرفی در این زمینه داری و چه پیشنهادی برای رفع سوءتفاهم‌های كه در این زمینه برای جامعه به وجود آمده؟
رپ موسیقی ارزانی است. اگر چه سبك پاپ هم موسیقی ارزانی شده است و گواه این ادعایم هم كلیپ های فراوان و چیپی است كه داریم می‌بینیم. اما مشكلی كه این وسط وجود دارد، این است كه اجرای گونه رپ توی ایران، برای یك گروه و رده سنی خاص جذابیت پیدا كرده و طبیعتا به دغدغه‌های همان‌ها می‌پردازد. حالا شما به این فكر كنید كه این دغدغه های خاص چه چیزهایی می‌تواند باشد؟ همین دلایل به ظاهر كوچك، به نظرم جواب سوال شماست.

* دید دور و بری هایتان بعد از ارائه كار مجاز نسبت به آن موقعی كه كار گروهی تان زیرزمینی ارائه می‌شد، چه تفاوت هایی كرده است؟
یكی از افتخاراتم این است كه خانواده ای دارم كه همواره و در هر شرایطی راهنمایی و حمایتم می‌كنند. در ایران كمتر خانواده ای پیدا می‌شود كه بگذارند فرزندشان كه مهندسی برق خوانده، وارد دنیای موسیقی شود. پدرم این اجازه رابه من داد و جوابش را هم گرفت. پدر و مادرم متوجه شده اند كه تولید یك آلبوم – آن هم با امكاناتی این چنین كم- دلیلی جز عشق و علاقه من نسبت به موسیقی نمی‌تواند داشته باشد.
 
 
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: مجله همشهری جوان/ اختصاصی سیمرغ
 
مطالب مرتبط:
سبک رپ در ایران
 گزارشی از بیم‌ها و امیدهای خواننده‌های غیرمجاز