هر آنچه باید درباره اسید اوریک بدانید

برگه آزمایش خون نشان می‌دهد، اسیداوریک خونتان بالاست. علاقه‌تان به غذاهای گوشتی انکارناپذیر است، اضافه وزن هم که دارید، به زندگی کم‌تحرک نیز خو گرفته‌اید و از همه بدتر نشانه‌های ابتلا به سندرم متابولیک هم در شما دیده می‌شود، یعنی قند، چربی و فشار خونتان، کمی از حد طبیعی بالاتر یا لب مرز است. این موارد در کنار هم می تواند به بالا رفتن میزان اسیداوریک بدن منجر شود که حاصل سوخت و ساز سلولی است؛ یعنی از طریق سلول ها وارد خون و از طریق کلیه دفع می شود.

اگر سلول های بدن ما بیش از حد معمول، اسیداوریک تولید کنند یا دفع آن از طریق کلیه ها کاهش یابد، سطح اسیداوریک در بدن بالا می رود و به گفته متخصصان غدد، در چنین شرایطی باید بشدت مراقب بروز عوارض ناشی از چنین اختلالی یعنی عوارض کلیوی چون سنگ های کلیه یا مشکلات مفصلی چون التهاب و درد مفاصل و در نهایت بروز بیماری نقرس بود که یکی از انواع بیماری های التهاب مفاصل یا آرتریت است.

چرا اسیداوریک بالا می رود؟
همان گونه که گفتیم، اسیداوریک حاصل متابولیسم سلولی و در واقع متابولیسم پورین هاست؛ پورین ها گروهی از مواد هستند که در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز و همچنین حبوبات وجود دارند. به همین دلیل، سطح اسید اوریک در افرادی که رژیم غذایی گیاهی دارند، پایین است. نداشتن رژیم غذایی مناسب و به دنبال آن چاقی، بی تحرکی و ابتلا به سندرم متابولیک یعنی بالا بودن قند، چربی و فشار خون می تواند از عوامل بالا رفتن اسیداوریک خون محسوب شود.

به همین علت، دکتر سیدحسین صمدانی فر، فوق تخصص غدد و متابولیسم تاکید می کند: اگر سطح اسیداوریک خیلی بالا باشد، برای کنترل آن باید دارو تجویز شود، اما در کسانی که اسیداوریکشان کمی بالاست، ولی بدون علامت هستند و فقط در قالب سندرم متابولیک دچار این مشکل شده اند، با گرفتن یک رژیم کم قند و کم چربی، کاهش وزن و داشتن برنامه ورزشی روزانه چون 30 دقیقه پیاده روی سطح اسیداوریک کاهش می یابد.

به یاد داشته باشید مصرف الکل و غذاهایی که حاوی مقدار زیادی پورین است و غذاهایی چون گوشت قرمز، ماهی، میگو، احشای داخلی نظیر کله پاچه، مغز، جگر، دنبلان، ماکیان و نیز غذاهایی که سطح متوسطی از پورین دارند مثل مارچوبه، گل کلم، اسفناج، ریواس، لوبیاها، قارچ و عدس، سطح اسیداوریک را بشدت بالا می برند. گرچه بسیاری از افراد بر کاهش و منع مصرف تخم مرغ برای کاهش اسیداوریک تاکید دارند، اما خوب است بدانید تخم مرغ حاوی مقدار کمی پورین است یعنی اسیداوریک خون را خیلی افزایش نمی دهد، ولی باعث افزایش دردهای ناشی از نقرس می شود.

البته بررسی ها نشان می دهد، مصرف برخی داروها و ابتلا به بعضی بیماری ها باعث افزایش میزان اسید اوریک می شود؛ بیماری هایی چون سرطان های خونی، لنفوم و پسوریازیس. حتی مشاهده شده است سکته قلبی نیز می تواند اسیداوریک را به طور موقت در بدن افزایش دهد. کاهش وزن سریع و غیر اصولی نیز می تواند افزایش اسیداوریک را به دنبال داشته باشد. گاه برخی بیماری های ژنتیکی نیز منجر به افزایش سطح اسیداوریک می شود.

چه وقت باید احساس خطر کرد؟
به گفته دکتر صمدانی فر، بیماری که با بالا بودن میزان اسید اوریک خونش مواجه می شود باید بشدت مراقب بروز درد و التهاب در مفاصل تحتانی خود باشد تا به طور ناگهانی با حملات نقرسی مواجه نشود که در چنین صورتی روند درمان برای وی سخت تر و طولانی تر خواهد شد. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می دهد: همچنین از اختلالات کلیوی و احتمال وجود سنگ های اسید اوریکی در مجاری ادراری یا رسوبات اسیداوریکی در کلیه ها نیز نباید غافل شد و بروز هرگونه مشکل در سیستم ادراری را باید جدی گرفت. البته درمان افزایش اسیداوریک در مراحل اولیه و قبل از بروز عوارض گفته شده، با کاهش سطح چربی، قند و فشار خون با داشتن رژیم غذایی مطلوب و تحرک بدنی، براحتی ممکن است.

افزایش اسید اوریک، همیشه درمان نمی خواهد
غلظت طبیعی اسیداوریک در خون ما بین 3.8 تا 6.3 میلی گرم در دسی لیتر است و حتی این رقم تا نزدیک 7میلی گرم در دسی لیتر نیز عادی تلقی می شود. در گذشته پزشکان بر این باور بودند که حتی اگر سطح اسید اوریک به 7 برسد باید درمان های دارویی را برای پیشگیری از بروز اختلالات کلیوی یا بروز بیماری های مفصلی، بویژه نقرس آغاز کرد، اما امروزه متخصصان به بالارفتن اسیداوریک خون به گونه دیگری می نگرند.

دکتر صمدانی فر، با توضیح این مساله می گوید: افزایش اسیداوریک در بسیاری از افراد ایجاد علامت نمی کند، یعنی با وجود آن که میزان اسید اوریک در آزمایش خون، کمی بالاتر از حد طبیعی دیده می شود، اما در شخص، نشانه ها و عوارض افزایش اسیداوریک یعنی عوارض کلیوی یا مفصلی را نشان نمی دهد. در چنین شرایطی نیاز به اقدامات درمانی ویژه ای وجود ندارد و فقط با گرفتن رژیم غذایی نه چندان سخت، سطح اسیداوریک کاهش می یابد. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر این که نیازی به گرفتن رژیم های سخت و آزاردهنده برای کاهش سطح اسیداوریک در افرادی که عوارضی ندارند، نیست، اضافه می کند: اما در صورت بروز عوارض کلیوی نیاز به همکاری و بررسی های تخصصی از سوی متخصصان اورولوژیست و بهره گیری از شیوه های درمانی برای رفع مشکلات کلیوی وجود دارد. در صورت بروز درد و التهاب در مفاصل، بویژه در اندام تحتانی چون پاها و وجود خطر ابتلا به بیماری نقرس نیز بیمار باید از سوی متخصصان روماتولوژیست مورد بررسی و درمان قرار بگیرد.

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health
منبع : jamejamonline.ir


مطالب پیشنهادی: