پایان فعالیت تخمدان‌ها
مهم‌ترین نشانه آن هم قطع عادت ماهانه است كه به مدت یك‌سال تداوم دارد. چنین اتفاقی نشانه از بین‌رفتن عملكرد و فعالیت تخمدان‌هاست.
به بیان دیگر، در زمان یائسگی چرخه عملكرد تخمدان‌ها به پایان می‌رسد و ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون بشدت كاهش می‌یابد.
آنچه یائسگی را برای اغلب زنان به دوره‌ای ناراحت‌كننده و حتی ترسناك تبدیل می‌كند، عوارض و آثار جسمی و روحی این دوران است. آثاری چون گرگرفتگی، خشكی مجاری ادراری و تناسلی، پوكی استخوان ، فراموشی، كاهش میل جنسی و مستعد شدن برای ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی و برخی سرطان‌هاست.
در حالی كه متخصصان زنان و زایمان تاكید می‌كنند؛ عوارض این دوران با رعایت یك رژیم غذایی متعادل سرشار از فیبر، آنتی‌اكسیدان و لبنیات و همچنین انجام فعالیت‌های ورزشی روزانه تا حد زیادی كاهش می‌یابد.
دكتر صفیه عشوری‌مقدم نیز در گفت‌وگو با «جام‌جم» می‌گوید: در كنار داشتن برنامه ورزشی و تغذیه‌ای مناسب، اجتناب از مصرف سیگار، جلوگیری از چاقی، كنترل دیابت، چربی و فشارخون در كنترل عوارض یائسگی موثر است.
سلام به دوران یائسگی
معمولا یائسگی طی سه مرحله ظاهر می‌شود؛ دوره شروع آن، توام با نامرتبی و كاهش پریودهای ماهانه است. دوره میانی یائسگی، با بیماری‌های خاص زنان و علائم آن چون گرگرفتگی، تپش قلب و تغییر خلق و خو همراه است و دوره پایانی كه همراه با قطع كامل پریودهای ماهانه به مدت یك‌سال است.
دكتر عشوری با تاكید بر این‌كه سن شروع یائسگی بیشتر جنبه ژنتیكی دارد، می‌افزاید: علائم و نشانه‌های یائسگی در هر فردی با دیگران متفاوت است. یائسگی در برخی زنان نشانه‌های كمی دارد یا هیچ نشانه‌ای ندارد. عده‌ای دیگر دچار خونریزی‌های نامنظم می‌شوند.
گرگرفتگی، احساس خستگی، افسردگی و تغییرات خلق و خو، دردهای استخوانی و عضلانی، كم‌خوابی و لرزش اندام‌ها نیز از نشانه‌های دیگر یائسگی است.
وی تاكید می‌كند: مجموعه‌ای از عوامل باعث می‌شود كه از كارافتادن تخمدان‌ها و شروع سن یائسگی بسیار زودتر از سن معمول اتفاق بیفتد؛ كشیدن سیگار، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، برداشتن رحم، بیماری‌های كروموزومی و بیماری خودایمنی از جمله این عوامل است.
وقتی گرگرفتگی به سراغت می‌آید
گرگرفتگی از جمله علائمی است كه 75 درصد زنان در دوران یائسگی تجربه می‌كنند. حالت گرگرفتگی، احساس گرم‌شدن ناگهانی و شدید همراه با تعرق است كه به طور متوسط چهار تا پنج دقیقه طول می‌كشد.
دكتر عشوری‌مقدم اضافه می‌كند: گرگرفتگی در بیشتر زنان یائسه طی یك تا دو سال برطرف می‌شود، اما در برخی تا 10 سال بعد از یائسگی نیز ادامه می‌یابد. گاهی این احساس با تپش قلب، سرگیجه، ضعف، تعرق و در انتها احساس سرما همراه است. علت گرگرفتگی، كاهش و قطع تدریجی هورمون استروژن در تخمدان‌هاست. گرگرفتگی در طول شب، شایع‌تر از روز است. این‌گونه حالات و تغییرات جسمی زنان گاهی به حدی است كه مانع خواب شبانه می‌شود و زنان را به اختلالات خواب دچار می‌كند.
این متخصص زنان با اشاره به درمان‌های هورمونی با استروژن به عنوان اصلی‌ترین روش درمانی برای گرگرفتگی اضافه می‌كند: استفاده از داروهای هورمونی عوارض خاص خود را دارد و باید در صورت لزوم، آگاهانه و با احتیاط مصرف شود. برخی از داروهای ضدافسردگی نیز می‌تواند در كاهش آثاری چون گرگرفتگی موثر باشد. همچنین تركیبات سویا نیز در كاهش این عارضه موثر است، اما نباید فراموش كرد كه اصلاح شیوه زندگی در داشتن تغذیه درست و انجام حركات ورزشی بهترین روش برای كاهش عوارض یائسگی است.
یائسگی؛ دشمن استخوان‌ها
ترسناك‌ترین عارضه‌ای كه زنان را در دوران یائسگی دچار واهمه می‌كند، پوكی استخوان است. پوكی استخوان عارضه‌ای است كه 55 درصد زنان بالای 50 سال را گرفتار می‌كند.
متخصصان زنان تاكید می‌كنند: آنچه به پیشگیری و درمان پوكی استخوان كمك می‌كند، داشتن رژیم غذایی سرشار از كلسیم و ویتامین D از دوران نوجوانی است. همچنین انجام فعالیت‌های ورزشی و بهره‌گیری از منابع كلسیم و ویتامینD و مصرف مكمل‌های ویتامینی در كنار مصرف‌نكردن دخانیات می‌تواند در پیشگیری از پوكی استخوان در یائسگی موثر باشد.
بیماری قلبی و سرطان؛ خطری قابل پیشگیری
نمی‌توان منكر شد كه زنان پس از یائسگی در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی و سرطان‌هایی مانند سرطان پستان قرار می‌گیرند، اما پیشگیری و كنترل این خطرات با اصلاح شیوه زندگی غیرممكن نیست.
دكتر عشوری در این باره توضیح می‌دهد: برخلاف تصوری كه در گذشته وجود داشته، مصرف داروهای هورمونی در كاهش مشكلات قلبی ـ عروقی پس از دوران یائسگی موثر نیست، بلكه قطع استعمال سیگار، جلوگیری از چاقی و ابتلا به دیابت، چربی و فشار خون در پیشگیری از این بیماری‌ها موثر است.
وی تاكید می‌كند: انجام بررسی‌های منظم سالانه سرطان پستان نیز پس از 40 سالگی و تداوم آن پس از یائسگی به همه زنان توصیه می‌شود. البته زنانی كه به علت پركاری تیروئید یا سابقه مشكلات كلیوی، داروهای هورمونی مصرف می‌كنند، باید تحت مراقبت‌های بیشتری قرار گیرند.
سردمزاجی تنها به یائسگی مربوط نیست
به گفته دكتر عشوری‌مقدم، خشكی مجاری تناسلی و ادرار، همچنین تكرر و عفونت مجاری ادرار به علت كاهش عملكرد تخمدان‌ها در دوران یائسگی گریزناپذیر است.
بیشتر بدانید : سرد مزاجی همسرتان را با این کارهای روزانه از بین ببرید