آموزش، تشویق، و توانا ساختن کودکان در نحوه خرج کردن پول، آنها را قادر میسازد تا بهتر بتوانند درآمدهای خود را در آینده پس انداز کنند و قسمت اعظمی از داراییهای خود را در آن زمان ذخیره سازند. اگر کودکان به طور مکرر در تصمیمهای روزانه ی خود خرج کردن پولهایشان را انتخاب کنند، این امر در آینده ی مالی و اقتصادی آنها نیز تاثیر منفی میگذارد. در این قسمت قصد داریم تا شما را با 15 شیوه ی ساده اما کارامد آشنا کنیم که به واسطه ی آن بتوانید مدیریت مالی را به فرزندان خود آموزش دهید.
1- به محض اینکه کودکان شمارش را یاد گرفتند، پول را به آنها معرفی کنید. نقش فعالی در فراهم کردن اطلاعات برای آنها داشته باشید. مشاهده و تکرار، دونمونه از راههای مهمی هستند که کودکان به واسطه ی آنها میتوانند چیزهای زیادی یاد بگیرند.
2- با کودکان در مورد ارزشهایی که شخصاً برای پول قائل میشوید، صحبت کنید. به بچهها بگویید که چگونه میتوانند پولهایشان را پس انداز کنند و از این مهمتر به آنها آموزش دهید که چگونه میتوانند پولهایشان را هوشمندانه خرج کنند.
3- به فرزندانتان کمک کنید تا اختلاف میان نیاز، خواسته، و آرزو را به خوبی درک کنند. این امر به آنها کمک میکند که در آینده تصمیمهای عاقلانه تری در مورد نحوه ی خرج کردن پولهایشان بگیرند.
4- هدف مندی اهمیت بالایی در یادگیری ارزش پول و پس انداز کردن دارد. انسانها چه در دورههای ابتدایی زندگی و چه در میانسالی تا هدفی را برای خود تعیین نکنند، نمیتوانند به آن دست پیدا کنند. در این قسمت میتوانید هر وسیله ی بازی و یا آیتمهای دیگری را که کودک از شما تقاضای خرید آن را میکند به صورت هدف آنها قرار دهید. چنین هدف سازیهایی به کودکان کمک میکند که یاد بگیرند که در قبال خواستهایشان مسئولیت پذیر باشند.
5- ارزش پس انداز کردن را در مقابل خرج کردن، به کودکان آموزش دهید. به کودکان یاد بدهید که اگر پولهایشان را پس انداز کنند، میتوانند سودی که برایشان در بر دارد را به مبلغ اولیه ی پول خود اضافه کنند. اگر کودکان پولی را در خانه پس انداز کرده اند، سعی کنید خودتان بر روی آن مقدار پول به آنها سود بدهید. به آنها یاد بدهید که میزان سودهای خود را شمارش کرده و ببینند که چقدر سریع میزان سپردههای آنها افزایش پیدا میکند. دیری نخواهد گذشت که خودشان متوجه میشوند که سریع ترین راه برای رسیدن به اعتبار بالا، پس انداز کردن مکرر پولهاست. گاهی اوقات والدین هم با کودکان همراه شده و در پس انداز کردن پولها با یکدیگر مسابقه میدهند.
درآمد و تصمیم گیری در مورد نحوه ی خرج کردن
6- زمانی که به فزرندان خود پول تو جیبی میدهید، قدری اضافه تر بدهید تا تشویق به پس انداز کردن شوند. به عنوان مثال اگر میزان پول تو جیبی هفتگی آنها 5 هزار تومان است، به آنها 6 هزار تومان بدهید تا حداقل بتوانند 1هزار تومان آنرا پس انداز کنند. اگر هر هفته هزار تومان پس انداز کنند و شما هم به آنها سود 5 درصدی بدهید، پس از یکسال مبلغ قابل توجهی را پس انداز خواهند کرد.
7- کودکان را به بانک ببرید و برایشان حساب باز کنید. باز کردن زود هنگام حساب پس انداز یکی از راههای است که میتواند آینده ی مالی کودکان را تضمین کند. به خاطر داشته باشید که اگر زمانی که ازشما تقاضا کردند که برای خرید مبلغی از حسابشان بردارند، نباید با آنها مخالفت کنید. این کار ممکن است آنها را به طور کلی از پس انداز کردن دلسرد کند. شما همچنین میتوانید بچهها را با بازار اوراق بهادار آشنا کنید. اوراق بهادار دارای ارزش هستند، سود دهی بالایی دارند، و به صورت پول نقد نیستند که هر زمان که اراده کنند بتوانند آنرا خرج کنند. برخی از انواع اوراق بهادار نیز هستند که برای دانشجویان معاف از مالیات میباشند. میتوانید اوراق بهادار را به صورت هدیه به کودکان خود بدهید. با این کار فرزند شما به سرعت آن را نمیفروشد و برای هدف سازیهای بیشتر نیز تشویق خواهد شد.
8- حفظ پیشینه ی خوب در پس انداز و سرمایه گذاری از دیگر نکات مهمی است که جوانان باید یاد بگیرند. برای آسان تر کردن کار میتوانید از 12 پاکت نامه استفاده کنید؛ برای هر ماه یکی؛ و یک عدد پاکت بزرگتر که بتوانید کلیه ی پاکتها را در آن جای دهید. این سیستم را در مورد تمام فرزندان خود اجرا کنید. کودکان را تشویق کنید که رسید کلیه ی اجناسی را که میخرند در پاکت قرار داده تا به درستی متوجه شوند که با پولهایشان چه کاری میکنند.
9- با کودکان به خرید بروید و به آنها نحوه صحیح خرید کردن و ارزش پول را آموزش دهید. رفتن به سوپر مارکت معمولاً اولین تجربه کودکان در یادگیری خرج کردن پول است. معمولاً 3/1 درامد خانواده صرف خرید از سوپر مارکت و تهیه ی مایحتاج روزانه زندگی میشود. خرج کردن صحیح پول در سوپرمارکت (استفاده از کوپن، خرید از حراجیها و بررسی اختلاف قیمت) میتواند به صورت سالیانه چیزی در حدود یک میلیون و هشتصد هزار تومان برای شما ذخیره مالی در بر داشته باشد. برای اینکه به جوانان خود کمک کنید که این درس را آموش ببینند، باید به آنها یاد بدهید که چگونه میتوانند برای مصرف غذاهای به صرفه تر برنامه ریزی کنند، از دور ریختن غذاها جلوگیری کرده و نحوه ی صحیح استفاده مجدد از باقیمانده غذاها را نیز به آنها آموزش دهید. زمانیکه که بچهها را به مغارههای مختلف دیگر میبرید، میتوانید مقوله ی پیش خرید و پس انداز کردن بیشتر را نیز برای آنها بازگو کنید. با آنها پیرامون مطالبی نظیر قیمت، کیفیت، تعمیرات،خدمات پس از فروش و سایر مواردی که برای مشتری از اهمیت بالایی برخوردار است صحبت کنید. خرج کردن پول زمانی که به درستی برنامه ریزی شده باشد، لذت بخش خواهد بود؛ اما اگر خرج کردنهای ما از روی برنامه ریزی نباشد، 20 تا 30 درصداز پولمان حرام خواهد شد.
10- به جوانان اجازه دهید تا برای خرج کردن پولهایشان خودشان تصمیم بگیرند. چه تصمیم گیریهای آنها مناسب باشد، چه در تصمیمهای خود موفق نباشند، به هر حال از تصمیم گیریهای خود لذت خواهند برد. در چنین حالتی پیش از اینکه تصمیمهای بیشتری پیرامون خوابیدن صورت پذیرد، باید در مورد بایدها و نبایدهای پول خرج کردن با آنها بیشتر صحبت کرده و توضیحات بیشتری را در اختیارشان قرار دهید. از آنها بخواهید که در زمان پول خرج کردن از حس ششم خود استفاده کنند. همچنین باید پیش از خرید کردن تحقیق کرده و منتظر زمان مناسب برای خرید کردن شوند و در زمان خرید به طور کامل از اختیار خود در انتخاب بهره بگیرند. به این منظور میبایست سه آیتم دیگری را که با همان پول میتوانند خریداری کنند، در نظر گرفته و سپس تصمیم بگیرند که خرید کدام یک از آیتمها ضروری تر است.
خرید صحیح
11- به کودکان خود نحوه ی صحیح ارزیابی تبلیغاتی که از تلویزیون و رادیو پخش میشود را آموزش دهید. آیا محصول دقیقاً همان امکاناتی را که در تبلیغ پخش میشود، ارائه میدهد؟ آیا قیمت ارائه شده، قیمت حقیقی کالاست؟ آیا محصولات مشابهی وجود دارند که بتوانند همان کار را با قیمت مناسب تری انجام دهند؟ به آنها یاداوری کنید که اگر کالایی به نظر خیلی به صرفه و کارامد میرسید، در خرید ان تعلل نورزند.
12- کودکان را با خطرات پول بهره ای آشنا کنید. اگر هنگامیکه از شما پول قرض میگیرند از آنها سود دریافت کنید، آنوقت متوجه میشوند که قرض گرفتن پول دیگری تا چه اندازه برایشان گران تمام میشود. به عنوان مثال پرداخت قسطی یک تلویزیون 499 هزارتومانی، در 12 ماه آن هم ماهی 31.850 با سود 18.8 درصد به آن معناست که خریدار برای آن 575 هزار تومان هزینه متقبل شده است.
13- زمانی که در رستورانها از کارت اعتباری استفاده میکنید، به کودکان خودنحوه کار کردن با آن را آموزش دهید. به کودکان خود آموزش دهید که چگونه باید انعامها را حساب کنند و آنها را از طرق مختلف سوء استفادههایی که ممکن است از کارت اعتباری پدید آید، آگاه کنید.
15- برای بحثهای خانوادگی در مورد مسائل مالی برنامهای مدون تنظیم کنید. این امر برای بچههای کوچکتر هم مفید خواهد بود. در این جلسات خانوادگی میتوانید در مورد موضوعاتی نظیر تفاوتهای موجود میان پول نقد، چک، و کارتهای اعتباری؛ پرورش عادات صحیح در خرج کردن پول، نحوه ی اجتناب ار مصرف بی مورد از کارتهای خودپرداز؛ و فواید پس انداز کردن و رشد سرمایه گذاری با کودکان خود به بحث و گفتگو بنشینید. با نوجوانان و جوانان خود نیز میتوانید درمورد این مطلب که اوضاع و احوال اقتصاد محلی و جهانی در چه شرایطی است، صحبت کنید. به آنها یاد بدهید که چگونه میتوانند در مصارف خانگی صرفه جویی کرده و در مقابل خرج کردن چه گزینههای دیگری پیش روی آنها قرار خواهد داشت.
کلیهی این اطلاعات در طول مرحلهای که کودکانتان درگیر مسئولیتهای بیشتری میشوند، برای بهبود اقتصادی فردی آنها از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.