به گزارش خبرگزاري فارس آنتوني كوردزمن كارشناس مسائل ايران و خاورميانه در مركز مطالعات بين المللي و استراتژيك در واشنگتن ،طي مقاله اي به كارشناسي نقش ايران در منطقه خليج فارس و تنگه هرمز در تامين نفت جهان پرداخته است وي در اين مقاله آورده است:خليج فارس با عرض 600 مايل ، ايران را از شبه جزيره عربستان و كشورهاي عربي جدا مي كند . اهميت خليج فارس بيشتر به لحاظ اين است كه آب راه مهمي براي حمل و نقل نفت و رساندن آن به بازارهاي بين المللي است .
*ايران و اهميت خليج نفتي
كشورهاي حوزه خليج فارس شامل بحرين ، ايران ، عراق ، كويت ، قطر ، عربستان و امارات مجموعا 30 درصد نفت توليدي جهان را در اختيار دارند . اين كشورها همچنين 57 درصد ذخاير نفتي جهان معادل 715 ميليارد بشكه نفت در اختيار دارند . ايران به تنهايي 1/11 درصد كل ذخاير نفتي جهان 132 ميليارد بشكه و 3/15 درصد ذخاير گاز طبيعي معادل 8/970 تريليون فوت مكعب را در اختيار دارد . علاوه بر نفت ، كشورهاي منطقه 2462 تريليون فوت مكعب ذخاير گازي معادل 45 درصد ذخاير گازي جهان را در اختيار دارند . سواحل ايران و مرز ساحلي اين كشور از اهميت زيادي برخوردار است چرا كه مسير عبور نفت كشها و تانكرهاي بزرگ نفتي از نزديكي مرزهاي خاكي اين كشور مي گذرد . در باريك ترين نقطه خليج فارس تنگه هرمز با عرض 34 مايل قرار دارد كه ايران در شمال و عمان در جنوب آن واقع است . نفت عبوري از تنگه هرمز 40 درصد نفت مبادله شده در بازارهاي جهاني را تشكيل مي دهد . 17 ميليون بشكه نفت حمل شده از طريق تنگه هرمز به آسيا به مقصد كشورهاي ژاپن ، چين و هند خواهد بود و بخشي نيز از طريق كانل سوئز به بازارهاي بين المللي منتقل مي شود . در صورت بسته شدن تنگه هرمز ، نفت كشها مجبورند از مسيرهاي بسيار طولاني تري انرژي مورد نياز بازارهاي جهاني را تامين كنند . چنين مسيري هم اكنون با محدوديت ظرفيت انتقال روزانه 5 ميليون بشكه نفت خام از عربستان به بندر ينبو روبرو است كه عربستان را به درياي سرخ متصل مي كند . كشورهاي عربي قصد دارند خط لوله ديگري را براي اتصال اين بندر به خليج عمان احداث كنند .
ايران بر سر مالكيت جزيره هاي خليج فارس و همچنين منابع نفت و گاز اين منطقه با كشورهاي همسايه اختلافاتي داشته است . ايران طي سالهاي اخير جنگ با عراق ، جنگ نفت كشها با آمريكا را پشت سر گذاشته است . از زمان شاه تا كنون ايران و امارات بر سر مالكيت سه جزيره مهم و استراتژيك در خليج فارس اختلاف داشته اند . سه جزيره تنب بزرگ ، تنب كوچك و ابوموسي در نزديكي تنگه هرمز واقع شده است . اين سه جزيره نخستين بار طي دهه 1970 ميلادي و عقب نشيني انگليس از خليج فارس توسط ايران تصرف شد . در سال 1995 ميلادي وزارت خارجه ايران اين سه جزيره را جزء لاينفك اين كشور اعلام كرد . ايران در سال 1996 ميلادي درخواست شوراي همكاري خليج فارس مبني بر حل و فصل اين اختلاف از طريق دادگاههاي بين المللي را رد كرد . شوراي همكاري خليج فارس حمايت خود را از موضع امارات مبني بر مالكيت اين سه جزيره در دسامبر 2001 اعلام كرد . ايران بار ديگر پيشنهاد امارات مبني بر حل و فصل اين اختلاف را از طريق دادگاههاي بين المللي را در سپتامبر 2006 رد كرد . اهميت استراتژيك خليج فارس در طول زمان بيش از پيش افزايش يافته است . بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژي آمريكا ، توليد نفت كشورهاي خليج فارس تا سال 2010 ميلادي به بيش از 3/28 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد . اين رقم تا سال 2020 به 1/31 ميليون و تا سال 2030 به بيش از 8/36 ميليون بشكه خواهد رسيد . اين رقم در سال 1990 ميلادي كمتر از 7/18 ميليون ، سال 2000 حدود 7/21 ميليون و سال 2003 حدود 7/23 ميليون بشكه بوده است . ظرفيت توليد نفت منطقه تا سال 2020 معادل 33 درصد كل توليد جهاني خواهد بود و اين رقم طي سال 2030 به بيش از 36 درصد افزايش خواهد يافت . ظرفيت توليد نفت كشورهاي منطقه در سال 2000 حدود 28 درصد كل توليد جهاني بوده است .
ايران بر سر مالكيت جزيره هاي خليج فارس و همچنين منابع نفت و گاز اين منطقه با كشورهاي همسايه اختلافاتي داشته است . ايران طي سالهاي اخير جنگ با عراق ، جنگ نفت كشها با آمريكا را پشت سر گذاشته است . از زمان شاه تا كنون ايران و امارات بر سر مالكيت سه جزيره مهم و استراتژيك در خليج فارس اختلاف داشته اند . سه جزيره تنب بزرگ ، تنب كوچك و ابوموسي در نزديكي تنگه هرمز واقع شده است . اين سه جزيره نخستين بار طي دهه 1970 ميلادي و عقب نشيني انگليس از خليج فارس توسط ايران تصرف شد . در سال 1995 ميلادي وزارت خارجه ايران اين سه جزيره را جزء لاينفك اين كشور اعلام كرد . ايران در سال 1996 ميلادي درخواست شوراي همكاري خليج فارس مبني بر حل و فصل اين اختلاف از طريق دادگاههاي بين المللي را رد كرد . شوراي همكاري خليج فارس حمايت خود را از موضع امارات مبني بر مالكيت اين سه جزيره در دسامبر 2001 اعلام كرد . ايران بار ديگر پيشنهاد امارات مبني بر حل و فصل اين اختلاف را از طريق دادگاههاي بين المللي را در سپتامبر 2006 رد كرد . اهميت استراتژيك خليج فارس در طول زمان بيش از پيش افزايش يافته است . بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژي آمريكا ، توليد نفت كشورهاي خليج فارس تا سال 2010 ميلادي به بيش از 3/28 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد . اين رقم تا سال 2020 به 1/31 ميليون و تا سال 2030 به بيش از 8/36 ميليون بشكه خواهد رسيد . اين رقم در سال 1990 ميلادي كمتر از 7/18 ميليون ، سال 2000 حدود 7/21 ميليون و سال 2003 حدود 7/23 ميليون بشكه بوده است . ظرفيت توليد نفت منطقه تا سال 2020 معادل 33 درصد كل توليد جهاني خواهد بود و اين رقم طي سال 2030 به بيش از 36 درصد افزايش خواهد يافت . ظرفيت توليد نفت كشورهاي منطقه در سال 2000 حدود 28 درصد كل توليد جهاني بوده است .
*نقش حياتي كشورهاي حوزه خليج فارس در تامين نفت جهان
كشورهاي حوزه خليج فارس طي سال 2003 ميلادي روزانه 5/22 ميليون بشكه نفت صادر مي كردند كه از اين رقم 5/2 ميليون بشكه به آمريكاي شمالي ، 7/2 ميليون بشكه به اروپا ، 1/6 ميليون بشكه به آسيا ، 9/0 ميليون بشكه به چين ، 4/4 ميليون بشكه به ساير كشورهاي آسيايي و 9/5 ميليون بشكه نيز به ساير مناطق جهان صادر مي شده است . كشورهاي حوزه خليج فارس طي سال 2003 بيش از 6/42 درصد كل صادرات نفت جهان را به خود اختصاص داده اند .
ميزان صادرات اين كشورها طي سال 2030 ميلادي روزانه به بيش از 3/34 ميليون بشكه خواهد رسيد كه از اين رقم 5/3 ميليون بشكه به آمريكا ، 3/3 ميليون بشكه به اروپا ، 8/5 ميليون بشكه به آسيا ، 8/5 ميليون بشكه به چين ، 4/8 ميليون بشكه به ساير كشورهاي آسيايي و 4/7 ميليون بشكه به ساير مناطق جهان صادر خواهد شد .
حضور نيروهاي دريايي ايران در خليج فارس بسيار مهم است چرا كه هر لحظه مي تواند عبور و مرور نفت كشها و كشتيهاي تجاري را در منطقه با تهديد جدي روبرو كند . اكثر تاسيسات نفتي در خليج فارس در برابر انواع حملات به شدت آسيب پذير هستند . كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس نيز نسبت به حملات كشورهاي منطقه آسيب پذير نشان مي دهند . ايران در مواقع حساس و ضروري نه تنها مي تواند تنگه هرمز را مسدود كند و شاهرگ حياتي انتقال نفت را بر روي بازارهاي بين المللي مسدود كند بلكه مي تواند كليه تاسيسات نفتي و صادرات نفت كشورهاي عربي منطقه را مورد هدف قرار دهد .
طي سالهاي اخير ميزان عبور و مرور نفت كشهاي بزرگ از خليج فارس و تنگه هرمز به شدت افزايش داشته است و اين مساله موجب اهميت مضاعف اين منطقه شده است . هر گونه تنش در منطقه موجب افزايش چشمگير قيمت جهاني نفت خواهد شد .
طي سال 2004 روزانه 4/17 ميليون بشكه نفت از طريق تنگه هرمز ترانزيت شده است كه اين رقم 2/21 درصد كل تقاضاي جهاني نفت را تامين كرده است . اين رقم تا سال 2030 به بيش از 1/28 درصد خواهد رسيد . در اين مدت روزانه 13 ميليون بشكه نفت نيز از طريق تنگه ملكه ترانزيت شده است كه 8/15 درصد كل تقاضاي جهاني نفت را تشكيل داده است . اين رقم تا سال 2030 به بيش از 7/23 درصد خواهد رسيد .
انتهاي پيام /
ميزان صادرات اين كشورها طي سال 2030 ميلادي روزانه به بيش از 3/34 ميليون بشكه خواهد رسيد كه از اين رقم 5/3 ميليون بشكه به آمريكا ، 3/3 ميليون بشكه به اروپا ، 8/5 ميليون بشكه به آسيا ، 8/5 ميليون بشكه به چين ، 4/8 ميليون بشكه به ساير كشورهاي آسيايي و 4/7 ميليون بشكه به ساير مناطق جهان صادر خواهد شد .
حضور نيروهاي دريايي ايران در خليج فارس بسيار مهم است چرا كه هر لحظه مي تواند عبور و مرور نفت كشها و كشتيهاي تجاري را در منطقه با تهديد جدي روبرو كند . اكثر تاسيسات نفتي در خليج فارس در برابر انواع حملات به شدت آسيب پذير هستند . كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس نيز نسبت به حملات كشورهاي منطقه آسيب پذير نشان مي دهند . ايران در مواقع حساس و ضروري نه تنها مي تواند تنگه هرمز را مسدود كند و شاهرگ حياتي انتقال نفت را بر روي بازارهاي بين المللي مسدود كند بلكه مي تواند كليه تاسيسات نفتي و صادرات نفت كشورهاي عربي منطقه را مورد هدف قرار دهد .
طي سالهاي اخير ميزان عبور و مرور نفت كشهاي بزرگ از خليج فارس و تنگه هرمز به شدت افزايش داشته است و اين مساله موجب اهميت مضاعف اين منطقه شده است . هر گونه تنش در منطقه موجب افزايش چشمگير قيمت جهاني نفت خواهد شد .
طي سال 2004 روزانه 4/17 ميليون بشكه نفت از طريق تنگه هرمز ترانزيت شده است كه اين رقم 2/21 درصد كل تقاضاي جهاني نفت را تامين كرده است . اين رقم تا سال 2030 به بيش از 1/28 درصد خواهد رسيد . در اين مدت روزانه 13 ميليون بشكه نفت نيز از طريق تنگه ملكه ترانزيت شده است كه 8/15 درصد كل تقاضاي جهاني نفت را تشكيل داده است . اين رقم تا سال 2030 به بيش از 7/23 درصد خواهد رسيد .
انتهاي پيام /
