ستاره دلشكسته‌ای كه دیگر به سیمرغ فكر نمی‌كند!

 

15 نما از كارنامه بازیگری حمید فرخ‌نژاد
امسال نام حمید فرخ‌نژاد را زیاد خواهیم شنید. ابتدای سال فیلم بحث برانگیز «به رنگ ارغوان» را از او دیدیم. سپس فیلم «دموكراسی تو روز روشن» با بازی او اکران شد. بعد از آن نیز سر و كله فیلم‌های بیداری رویاها و شب واقعه پیدا می‌شود كه فرخ‌نژاد در هر دوی آنها بازی كرده است.
فرخ‌نژاد متولد 1348 آبادان و تحصیلكرده رشته كارگردانی تئاتر در دانشكده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او سال 1369با بازی در فیلم «در كوچه‌های عشق» ساخته خسرو سینایی بازیگری را در سینما آغاز كرد. در سال 1378بازی در فیلم «عروس آتش» كه دومین فیلم كارنامه سینمایی‌اش بود، آغاز درخشش او در سینما به حساب می‌آید. بازی در این فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مكمل مرد را در هجدهمین جشنواره فیلم فجر برایش به همراه آورد.

 

از فیلم‌های مهم این بازیگر می‌توان ارتفاع پست (ابراهیم حاتمی‌كیا)، آتشكار (محسن امیریوسفی)، چهارشنبه‌سوری (اصغر فرهادی)، پوست موز (علی عطشانی)، به رنگ ارغوان (ابراهیم حاتمی‌كیا) و عروس آتش (خسرو سینایی) را نام برد. این مطلب مروری دارد بر جنبه‌های مختلف كارنامه بازیگری حمید فرخ‌نژاد.

1ـ این بازیگر، متخصص بازی در نقش شخصیت‌های جنوبی و آبادانی است. او تا به حال چندین بار در نقش شخصیت‌های جنوبی و آبادانی بازی كرده است و این مساله را باید به حساب دلبستگی عاطفی‌اش به شهر زادگاهش گذاشت. او در این باره می‌گوید: حداقل كاری كه می‌توانم برای مردمم انجام دهم این است كه در فیلم‌های مربوط به آبادان و جنوب بازی كنم. البته در فیلم‌هایی بازی می‌كنم كه ارزشش را داشته باشد. خیلی از سریال‌ها به من پیشنهاد شده كه سازندگانش تا كنون یك بار هم به آبادان نرفته‌اند. اما فكر می‌كنم فیلم‌های عروس آتش و ‌ارتفاع پست‌ فیلم‌هایی بودند كه می‌ارزید برایشان از جان و دل كار كنم. فیلم شب واقعه‌ هم فیلم ماندگاری است كه مطمئنم در تاریخ می‌ماند.

2ـ خیلی‌ها معتقدند حمید فرخ‌نژاد باید به‌خاطر فیلم دموكراسی تو روز روشن یا فیلم به رنگ ارغوان در جشنواره بیست و هشتم فیلم فجر سیمرغ می‌گرفت. فیلم دموكراسی تو روز روشن خیلی به بازی این بازیگر متكی است. علی عطشانی كارگردان فیلم در این باره می‌گوید:‌ حمید فرخ نژاد در سینمای ایران یك استثناست. واقعا به كارگردان انرژی مثبت می‌دهد. در پوست موز هم تجربه همكاری با او را داشتم. او برای یك پلان ساده خیلی زحمت می‌كشد و انرژی می‌گذارد. من دوست دارم در كارهای بعدی‌ام هم از حضورش استفاده كنم. واقعا حضورش در هر فیلمی غنیمت است. من قبول دارم كه بار فیلم من روی دوش اوست. او خیلی با كارگردان هماهنگ می‌شود. من و حمید می‌دانستیم كه ستوده (شخصیت اصلی داستان) چه جور آدمی است. با هم در یك جهت حركت می‌كردیم. طنازی ستوده اگر یك ذره بیشتر می‌شد به سمت لودگی می‌رفت.

3ـ بر خلاف پیش‌بینی‌ها حمید فرخ‌نژاد در جشنواره بیست و هشتم هم سیمرغ نگرفت. لحظه‌ای كه علی معلم، مجری مراسم اختتامیه امسال جشنواره فیلم فجر اسامی نامزدها را اعلام می‌كرد،‌ حضار سالن برج میلاد یكپارچه نام فرخ‌نژاد را فریاد می‌زدند.
خبرنگاران و عكاسانی كه آن روز به داخل سالن راه نیافته بودند، نامه‌ای را به او دادند كه وقتی می‌رود بالای سن بخواندش. یعنی همه اینقدر از جایزه بردن این بازیگر مطمئن بودند. اما آن اتفاقی كه همه منتظرش بودند، نیفتاد. كبوتر شانس بر شانه‌های محسن طنابنده نشست.

4ـ طنابنده در فیلم ‌هفت دقیقه تا پاییز در كنار ‌هدیه تهرانی‌ بازی نسبتا خوبی داشت. اما خیلی‌ها معتقد بودند سیمرغ بیست و هشتم حق حمید فرخ‌نژاد بود. شاید به همین دلیل بود كه وقتی ‌طنابنده بالای سن رفت از حمید فرخ‌نژاد تشكر كرد. معمولا از كسانی تشكر می‌كنند كه زحماتشان در موفقیت فرد نقش داشته باشد، اما تنابنده از رقیبش تشكر كرد. یعنی او خودش هم می‌دانست كه فرخ‌نژاد شانس بیشتری برای تصاحب سیمرغ داشته است؟

5ـ در مراسم اختتامیه جشنواره سال گذشته یك اتفاق دیگر هم افتاد. علی معلم از مردم خواست  حمید فرخ‌نژاد‌ را تشویق كنند تا نشان دهد كه نظر مردم با سلیقه داوران چقدر فرق دارد و متفاوت است.

 6ـ حمید فرخ‌نژاد با 7 فیلم پركارترین بازیگر جشنواره سال گذشته بود. 3 تا از فیلم‌هایش در بخش مسابقه حضور داشت، یعنی فیلم‌های به‌رنگ ارغوان، شب واقعه و بیداری رویاها كه در نهایت به بخش مسابقه راه یافتند. شكلات داغ، دموكراسی تو روز روشن، همبازی و آتشكار هم دیگر فیلم‌هایش بودند كه در بخش‌های بعدی نمایش داده شدند.

7ـ او خودش قبول ندارد كه بتازگی پركار شده است. این بازیگر درباره پركارشدنش در حاشیه جشنواره بیست و هشتم گفت: اینها مجموعه فیلم‌هایی هستند كه چند سال پیش بازی كردم. قدیمی‌ترینش فیلم به رنگ ارغوان‌ است كه به 6سال پیش مربوط می‌شود. این فیلم‌ها انباشته شده بودند و الان به یكباره سرازیر شدند. بهتر بود كه این فیلم‌ها بتدریج اكران می‌شدند. من همان روند سالی یكی دو فیلم را در پیش گرفته‌ام.

8ـ فرخ‌نژاد علاوه بر بازیگری كارگردانی هم می‌كند. حتما می‌دانید كه یك فیلم هم خودش به نام سفر سرخ ساخته كه اجازه اكران نگرفته است.
او درباره فیلم توقیفی‌اش در حاشیه نشست مطبوعاتی جشنواره فجر گفت: این فیلم را قبل از بازی در «ارتفاع پست» ساختم، یعنی حدود 10 سال پیش. خودم هم نمی‌دانم چرا اجازه اكران نمی‌گیرد. وقتی یك فیلم مجوز نمی‌گیرد حواشی پیدا می‌كند و برایش حرف و حدیث درست می‌كنند. در مخاطب هم یك توقع كاذب به وجود می‌آید. الان خیلی‌ها كه ‌به رنگ ارغوان‌ را دیده‌اند، از من می‌پرسند این‌كه هیچ چیز عجیبی نداشت. چرا توقیف شده بود؟

9ـ وقتی بازیگری 7 فیلم در جشنواره داشته باشد، می‌توان انتظار داشت حداقل برای یكی از آنها برنده سیمرغ شود. سال گذشته او با فیلم ‌ شب واقعه‌ (شهرام اسدی)‌ در فهرست نامزدها قرار گرفت. فیلمی كه جوایز زیادی (مثل بهترین فیلمنامه) را دریافت كرد. دیگر فیلم فرخ نژاد یعنی به رنگ ارغوان (ابراهیم حاتمی كیا)‌ هم برنده سیمرغ ارزشمند شد. (بهترین فیلمنامه و بهترین كارگردانی) اگر قبول كنیم كه فرخ نژاد در موفقیت این دو فیلم خیلی نقش داشته است،‌ این سوال پیش می‌آید كه چرا هنرنمایی بازیگر محوری فیلم‌های برگزیده امسال دیده نشد؟
 فرخ‌نژاد باید چند سال پیش سیمرغ نقش اول را می‌گرفت. زمانی كه در فیلم‌هایی چون چهارشنبه سوری و ‌ ارتفاع پست‌ خوش درخشید و نظر همه را به سمت خودش جلب كرد. او تابه حال فقط یك سیمرغ نقش مكمل برای فیلم عروس آتش گرفته است.
این بازیگر در جلسه مطبوعاتی فیلم ‌شب‌واقعه‌ گفت: الان هیجانات جوانی من فروكش كرده است. دیگر به سیمرغ فكر نمی‌كنم. این كار یك جور اعصاب خرد كردن بی‌خودی است. البته هیچ آدمی از تشویق شدن بدش نمی‌آید. زمانی كه بازی می‌كنم دنبال این هستم كه كارم را درست انجام دهم.

10ـ حمید فرخ‌نژاد سال گذشته از جشنواره فجر دست خالی برگشت اما از جشنواره فیلم فجر در مشهد جایزه گرفت. او ‌جایزه‌اش را به فرمانده عملیات حصر آبادان تقدیم كرد.
فرخ‌نژاد با تقدیم جایزه‌اش به امیر سرتیپ منوچهر كهتری به پاس قدردانی از ایثارگری‌های او گفت: ایشان به گردن همه ملت ایران بویژه آبادانی‌ها حق دارند.

11ـ او در فیلم شب واقعه نقش دریا قلی سورانی را بازی می‌كرد. این شهید گرانقدر یكی از رزمندگان 8 سال دفاع مقدس بوده كه با جانفشانی اش ایرانیان را در یك عملیات مهم به پیروزی رسانده است. حسی‌ترین لحظه بازی او وقتی است كه یك مشت خاك بر می‌دارد و می‌گوید: نمی‌گذارم این خاك دست دشمن بیفتد.
دریا قلی یك انسان روستایی و تنهاست كه متوجه حضور اشغالگران عراقی در خاك ایران می‌شود. او با تنی زخم خورده این خبر را به ارتشیان ایران می‌رساند. ابتدا كسی حرفش را باور نمی‌كند، اما پافشاری او باعث می‌شود كه جان بركفان ایران خطر را جدی بگیرند و با هوشیاری آماده رویارویی با دشمن شوند.

12ـ فرخ‌نژاد در فیلم شب واقعه‌ بازی خوبی را ارائه كرد. به گفته این بازیگر‌ وقتی یك اتفاق خوب می‌افتد، نباید به حساب یك نفر بگذاریم.او در این رابطه گفته است: از سوی بیشتر كارگردان‌ها به من فرصت داده شده كه هر كاری را می‌خواهم انجام دهم. به من اجازه داده‌اند در خلق نقش سهیم باشم. آقای اسدی هم در فیلم شب واقعه به من آزادی عمل دادند.

13ـ یكی از دیالوگ‌های ماندگار فرخ‌نژاد مربوط به فیلم عروس آتش (خسرو سینایی) است. در آن فیلم فرهان (حمید فرخ‌نژاد) می‌گوید: از امروز اگه ببینم كسی پشت سر این دختر دری وری بگه و از این حرفای خاله‌زنكی بزنه... دهنشو كاهگل می‌گیرم.

14ـ آخرین نقش‌آفرینی فرخ‌نژاد به فیلم سینمایی «شب و قسم به دلتنگی» به كارگردانی رسول صدرعاملی و تهیه‌كنندگی سیدكمال طباطبایی مربوط می‌شود. فیلمبرداری این فیلم در مشهد انجام شد. در خلاصه داستان فیلم آمده است: امیر (حمید فرخ‌نژاد) و مهرانه (پریوش نظریه) چشم دیدن یكدیگر را ندارند. همه وجودشان سرشار از نفرت نسبت به یكدیگر است. توانش را داشته باشند، یكدیگر را می‌كشند. آنها حق دارند.

15ـ یكی از بامزه‌ترین سكانس‌های بازی فرخ‌نژاد زمانی است كه در فیلم دموكراسی تو روز روشن شخصیت ستوده در عالم برزخ كنار بایگان‌چی نكیر و منكر می‌نشیند و با او حرف‌های بامزه‌ای می‌زند. نقش بایگان‌چی را مهران رجبی بازی کرد.

 

 

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ