یک زن تاثیرگذار!

 

نگاهی به کارنامه "نسرین مقانلو" به انگیزه بازی در "مختارنامه"
در سینما و تلویزیون ایران، هستند بازیگرانی که سال های متمادی بازیگرند و روند کاری شان درست مانند خطی مستقیم است، نه اوج دارند نه فرود. اینگونه بازیگران معمولا در سطحی که در آن تثبیت شده اند به کارشان ادامه می‌دهند و گاه تا پایان دوران بازیگری نیز تغییر چندانی در کارنامه آن ها دیده نمی‌شود. اما عده معدودی از بازیگران معمولی کم کم یا ناگهان با یک فیلم یا سریال خود را نشان می‌دهند و می‌درخشند و پس از آن بازیگری را در سطح بالاتری دنبال می‌کنند. نسرین مقانلو، یکی از بازیگرانی است که توانست در سال های اخیر خودش را از حد معمول بازیگری بالاتر بکشد و به بازیگری خاص تبدیل شود.
مقانلو در سال 1347 در تهران به دنیا آمد.پس از گذراندن تحصیلات متوسطه فعالیت هنری را در تلویزیون آغاز کرد.او در مجموعه های تلویزیونی "لبخند زندگی" و "آخرین سند" بازی کرد،اما بیش از همه در مجموعه "مسافری از هند"دیده شد و عموم بینندگان تلویزیونی از این سریال به بعد او را شناختند. رسول صدرعاملی در سال 1370 برای بازی در فیلم"قربانی" از او دعوت کرد و با این فیلم فعالیت نسرین مقانلو در سینما هم آغاز شد.پس از آن در فیلم‌های "دو نیمه سیب"(  )ساخته‌ کیانوش عیاری،"امید" (1371) ساخته‌ حبیب کاوش،"بازیچه" (1372) به کارگردانی تورج منصوری و "همه دختران من"( 1372)ساخته اسماعیل سلطانیان بازی کرد. تا اینجای کار در بازی های او ویژگی خاص و برجسته‌ای دیده نمی‌شود و نقش‌های او در حدی است که شاید بتوان گفت از هر بازیگر معمولی برمی‌آید.

مقانلو در سال 1372 در فیلم "همسر"ساخته‌ مهدی فخیم‌زاده بازی کرد و با بازیگران بزرگی چون مهدی هاشمی و فاطمه معتمدآریا در یک قاب قرار گرفت.  این فیلم مورد توجه تماشاگران و منتقدان قرار گرفت و نسرین مقانلو با اینکه نقش اصلی نداشت در این فیلم خوش درخشید و یک پله کلاس بازیگری‌اش را بالاتر برد.پس از آن در سال 1375 در "نابخشوده" ساخته‌ ایرج قادری بازی کرد و بعد ایران را ترک کرد و چند سالی در آمریکا اقامت گزید.او با بازگشت به ایران در سال 1380 ابتدا درفیلم "دختری در قفس"ساخته‌ قدرت‌الله صلح میرزایی بازی کرد.در سال 1382 داریوش مهرجویی از بازی او برای یکی از نقش‌های فرعی فیلم"مهمان مامان" استفاده کرد. او در این فیلم نقش زن حامله‌ای را بازی کرد که شوهرش (پارسا پیروزفر) معتاد بود و کتکش هم می‌زد."مهمان مامان" فیلمی بسیار موفق و تحسین‌برانگیز از کار درآمد و از این جهت نقطه‌عطفی در کارنامه نسرین مقانلو به شمار می‌آید.پس از این فیلم در تلویزیون و سینما، نقش‌های پیچیده‌تر و متفاوت‌تری از نسرین مقانلو دیدیم.
در سال 1387 مجموعه‌ای به نام "ساعت شنی"از تلویزیون پخش شد که بسیار مورد توجه قرار گرفت و بحث‌های زیادی را برانگیخت.این سریال،اولین کار تلویزیونی بهرام بهرامیان بود که از نظر مضمونی برلبه‌ خط قرمزهای تلویزیون حرکت کرد و واکنش‌های بسیاری را در سطوح رسمی برانگیخت.

موضوعاتی چون، لقاح مصنوعی، رحم اجاره‌ای و اعتیاد زنان از مضامین این سریال خوش‌ساخت بودند که برای اولین بار در تلویزیون ما برای طرح مجال می یافتند.نسرین مقانلو به همراه مهراوه شریفی‌نیا از بازیگران اصلی این مجموعه بودند که از اتفاق،هردو خوش درخشیدند.مقانلو نقش زنی را بازی می‌کرد که سال های جوانی را پشت سر گذاشته بود و از ناملایمات زندگی و آسیب‌های اجتماعی بسیار زخم خورده بود.صدای گرم و خش‌دار او نیز به کمک این نقش آمده و آن را باورپذیرتر کرده بود."ساعت شنی" نظرات موافق و مخالف بسیاری در سطح مطبوعات و حتی مجلس برانگیخت و حتی دامنه اعتراض به آن به احتمال توقف پخش هم رسید.پس از بازی خوب و حرفه‌ای مقانلو در این سریال،او با سیل پیشنهادها برای ایفای نقش‌های مشابه در تله‌فیلم‌ها و سریال‌های دیگر مواجه شد.
در سال جاری،شبکه نمایش خانگی کشور تجربه تازه ای را از سرگذراند.برای اولین بار،یک سریال تلویزیونی به نام "قلب یخی" خارج از آنتن تلویزیون و به صورت ویدئوCD  پخش شد و مورد استقبال هم قرار گرفت.قلب یخی را محمدحسین لطیفی کارگردانی کرده و نسرین مقانلو هم در یکی از نقش‌های اصلی این سریال ظاهر شده‌ و مانند"ساعت شنی" بازی اثرگذاری از خود ارائه داده است.این سریال که قسمت‌های تازه آن به صورت هفتگی پخش می‌شود در ژانر ملودرام اجتماعی دسته‌بندی شده است.نسرین مقانلو با این سریال به جرگه بازیگران درجه اولی پیوست که هر کارگردان و تهیه‌کننده تلویزیونی یا سینمایی برای یکی از شخصیت‌های زن فیلمش او را در نظر می گیرد.

در نگاهی کلی به مجموعه‌ نقش‌های او و وجوه مشترک آن ها، می توان گفت که در پرسونای او خصوصیات یک زن امروزی ایرانی دیده می‌شود که به طور معمول از مرد یا مردانی در زندگی‌اش ضربه خورده یا دچار یکی از آسیب‌های اجتماعی شده  و به حاشیه زندگی رانده شده است.چهره و صدای او حالتی دارد که به راحتی می‌تواند درد و رنج را منعکس کند و روی تماشاگر تاثیر بگذارد.در عین حال،نوعی زیرکی،ذکاوت و حیله‌گری زنانه نیز در پرسونای او دیده می‌شود که مخاطب با دیدن او بر پرده یا صفحه تلویزیون فکر می کند که او از زنانی است که می‌تواند هر مردی را تحت تاثیر قرار دهد.
مقانلو در مجموعه عظیم"مختارنامه" نقش"ماریه" یا "ام ثابت" همسر اول مختار ثقفی را بازی می‌کند. او زنی است که مردی مثل مختار را که اساسا مرد جنگ است در هنگامه کشمکش امام حسن (ع) و علویان با معاویه و سپاهیانش به زن و زندگی و خانه و مزرعه علاقمند و پای‌بند کرد.ماریه با اینکه می‌داند اگر مختار تصمیم بگیرد به یاری امام حسین (ع) بشتابد،هیچ چیز جلودارش نیست با این حال بازهم هرجا بتواند از حربه‌های زنانه خود برای اثرگذاری روی مختار استفاده می‌کند.حضور قوی و پررنگ زنان در این مجموعه تلویزیونی از مسائلی است که باید به نقد کشیده شود.اینکه آیا در واقعیت تاریخی در زمان وقوع داستان و جامعه مسلمانان ایران و عراق آن زمان زنان تا این حد نقش داشته‌اند؟ به هرحال هر روایت تاریخی از زاویه دید نویسنده و کارگردان آن بیان می‌شود و می‌توانیم،موضوع نقش زنان را نیز به نوع داستان‌پردازی داوود میرباقری و نویسندگان آن مربوط بدانیم.در مجموع،نسرین مقانلو در "مختارنامه" بازی قابل قبولی از خود ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که در ایفای نقش‌های تاریخی هم می‌تواند به اندازه نقش‌های امروزی موفق و تاثیرگذار باشد.