امروز تولد غلامحسین بنان است هنرمندی كه از اساتید بلامنازع موسیقی آوازی ایران به‌شمار می‌آید و آثار او به‌طور قطع از ماندگارترین آثار موسیقی آوازی ایران است. ..

 

 

امروز تولد غلامحسین بنان است هنرمندی كه از اساتید بلامنازع موسیقی آوازی ایران به‌شمار می‌آید و آثار او به‌طور قطع از ماندگارترین آثار موسیقی آوازی ایران است. 
استاد غلامحسین بنان در 10 اردیبهشت ماه سال 1290 خورشیدی در تهران، در خانواده‌ای اهل هنر و فرهنگ به دنیا آمد؛ پدر او کریم خان بنان الدوله نوری، از دیوانیان و دارای آوازی خوش بود و مادرش دختر شاهزاده محمد تقی میرزا رکنی (رکن الدوله)، برادر ناصرالدین شاه یا پسر محمدشاه قاجار، با نواختن پیانو آشنا بود.
غلامحسین بنان از شش سالگی به توصیه استاد نی‌داوود به‌خوانندگی و نوازندگی ارگ و پیانو پرداخت، او در این راه از راهنمایی های مادرش که پیانو را بسیار خوب می نواخت بهره ها گرفت؛ اولین استاد او پدرش بود و "میرزا طاهر ضیاءذاکرین رثایی" و "ناصر سیف" از دیگر استادهای او بودند.
وی در سال 1315 خورشیدی به‌ سمت بایگان در اداره کل کشاورزی استخدام شد و بعد از چندی به شرکت ایران بار که مرکز آن در اهواز بود، منتقل و پس از چند سال به معاونت آن اداره منسوب شد. در سال 1321 به تهران آمد و به پیشنهاد مرحوم فرخ که وزیر خواربار بود، به‌ سمت منشی مخصوص وزیر به کار پرداخت.
بنان بعد از تغییر کابینه، به اداره کل غله و نان منتقل شد و چندی کفالت اداره دفتر و کارگزینی و مدتی هم مسؤولیت تحویل کوپن نان تهران را بر عهده داشت؛ غلام حسین بنان در سال 1321، دو سال پس از بنیاد نخستین فرستنده رادیویی در ایران، خوانندگی را در رادیو آغاز کرد. درآن زمان، روح‌الله خالقی مسؤولیت رادیو را بر عهده داشت.
از سال1321 صدای غلامحسین بنان، همراه با همکاری جمعی از هنرمندان دیگر، از رادیو تهران به گوش مردم ایران رسید و دیری نگذشت که نام بنان زبانزد همگان شد و شیفتگان فراوانی در سراسر کشور پیدا کرد، در سال 1332 به پیشنهاد خالقی به اداره کل هنرهای زیبای کشور منتقل و به سمت استاد آواز هنرستان موسیقی ملی به کار مشغول و در سال 1334 رییس شورای موسیقی رادیو شد.
خالقی او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد؛ با بنیاد برنامه "گل‌های رادیو" از سوی "داود پیرنیا"، عرصه تازه و گسترده‌ای برای آواز خوانی بنان پدید آمد، او پانزده سال تمام (1350-1335) پای ثابت در بخش‌های مختلف این برنامه - گلهای رنگارنگ، گلهای جاویدان، یک شاخه گل و... - بود.
بنان در آغاز کار در رادیو، تنها "آواز" می‌خواند، ولی چندی بعد به توصیه خالقی، پذیرفت که "تصنیف " نیز بخواند، او با این کار نه‌تنها به تصنیف‌های دوره مشروطیت جلوه و جلای تازه بخشید، بلکه آهنگسازان سنتی را نیز به ساخت و پرداخت تصنیف‌های ارزشمند برانگیخت.
بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود 450 آهنگ را اجرا کرد و آنچه که امتیاز مسلم صدای او را پدید می‌آورد، زیر و بم‌ها و تحریرات صدای او است که مخصوص به خود اوست؛ او نه‌تنها در آواز قدیمی و کلاسیک ایران استاد بود بلکه در نغمات جدید و مدرن ایران نیز تسلط کامل داشت، تصنیف زیبا و روح پرور "الهه ناز" او بهترین معرف این ادعاست.
تصنیف‌هایی که با صدای او به یادگار مانده است از بهترین آفریده‌ها در قلمرو موسیقی سنتی به شمار می‌روند. در این میان می‌توان از فراگیرترین آنها مانند "حالا چرا"، آهنگ، خالقی و شعر، شهریار، "روز ازل" با شعرهای مرتضی محجویی و رهی معیری، "می ناب و جام جم" - خالقی و حافظ، "عاشقی شیدا" - تجویدی و منیر طه-، و "الهه ناز"، اکبر محسنی و کریم فکور - و همچنین سرود "ای ایران" - خالقی و حسین گل گلاب، دلنشین‌ترین یادگاری است که با صدای بنان برجای مانده است.
بنان در سال 1336 در یک سانحه اتومبیل، یکی از چشمان خود را از دست داد، ولی پس از آن نیز همچنان به خواندن ادامه می‌داد؛ از سال 1345 به مرور از حجم خواندن خود کاست و چند سال بعد خود را بازنشسته کرد.
او مدت‌ها مبتلا به ناراحتی جهاز هاضمه بود، از طرف دیگر حنجره‌اش نیز آمادگی بیان نیازهای درونیش را نداشت و به همین دلیل اندک اندک از خواندن اجتناب ورزید و از صحنه هنر کنار کشید و حدود 20 سال آخر عمر را تقریبا فعالیت چشم گیری نداشت، او سرانجام درساعت 7 بعد از ظهر پنجشنبه، هشتم اسفندماه سال 1364 خورشیدی در بیمارستان ایرانمهر قلهک دیده از جهان فرو بست.
منبع:isna.ir