سرطانی که بی خبر می آید

بیشتر مردم از دیابت و عوارض آن زیاد شنیده‌اند و حتی می‌دانند که ابتلا به نوع حاد این بیماری، زندگی بدون تزریق انسولین را غیرممکن می‌سازد، اما بیشتر آنها نمی‌دانند که ریشه این بیماری به لوزالمعده یا پانکراس بازمی‌گردد؛ یعنی دیابت، به دلیل کاهش ترشح انسولین، از هورمون‌های پانکراس که غده‌ای در جلوی مهره‌های اول و دوم کمر است، به وجود می‌آید.

اما دردسرهای ناشی از این عضو مهم گوارشی و هورمونی بدن فقط به دیابت باز نمی گردد، بلکه سرطان لوزالمعده نیز چالش دیگری را رقم می زند، چرا که حتی پزشکان بندرت می توانند دلیل ابتلای بعضی از افراد به این بیماری و مبتلا نشدن عده ای دیگر را تشریح کنند. البته تحقیقات نشان داده است آن دسته از کسانی که عوامل خطرزای خاصی را دارند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سرطان لوزالمعده قرار دارند.

دکتر شیرزاد نصیری، جراح عمومی با اشاره به این عوامل خطرزا می گوید: استعمال دخانیات از مهم ترین عواملی است که خطر ابتلا به سرطان پانکراس را دو، سه برابر می کند. علاوه بر سیگاری ها، بیماران دیابتی نیز در معرض خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده یا پانکراس هستند. هر چند احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده چون بسیاری دیگر از انواع سرطان، با افزایش سن بیشتر می شود اما در بیشتر موارد، ابتلا به این بیماری در افراد بالای 60 سال اتفاق می افتد.

سیگار نکشیدن و کنترل دیابت
سرطان لوزالمعده از آن دست بیماری هایی است که احتمال ابتلای مردان به آن بیشتر از زنان است. همچنین اگر مادر، پدر، خواهر یا برادر فردی به سرطان لوزالمعده مبتلا باشد، احتمال ابتلای او به این نوع سرطان سه برابر افزایش می یابد. افزون براین، وجود پیشینه خانوادگی سرطان تخمدان یا کولون (روده بزرگ) نیز خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش می دهد. اما از آنجا که بررسی ها نشان داده است احتمال ابتلای سیگاری ها و مبتلایان به دیابت به این نوع سرطان بیشتر است، دکتر نصیری  توضیح بیشتری در این باره می دهد: سیگار به علت داشتن ترکیبات سمی که باعث آغاز پروسه سرطانی شدن در سلول ها می شود، زمینه ساز بسیاری از انواع سرطان و از جمله سرطان لوزالمعده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می دهد: از سوی دیگر ثابت شده است که دیابت و سرطان لوزالمعده نیز ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. از یک سو به دلیل مصرف داروهای ضد دیابت که حالت تحریک کنندگی روی سلول های لوزالمعده دارند، احتمال سرطان لوزالمعده در بیماران دیابتی افزایش می یابد. از سوی دیگر در این نوع سرطان، به دلیل تخریب سلول های ترشح کننده انسولین احتمال دیابت بالا می رود، به طوری که دیابت تازه تشخیص داده شده در سن بالای 50 سال یا کنترل نشدن دیابتی که در گذشته تحت کنترل بوده، می تواند از علائم سرطان لوزالمعده باشد.

التهاب مزمن لوزالمعده را جدی بگیرید
متخصصان تاکید می کنند که التهاب مزمن لوزالمعده از مشکلات همراه با دردی است که برای لوزالمعده رخ می دهد و می تواند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد. دکتر نصیری با اشاره به این موضوع می گوید: التهاب مزمن به دلیل تحریک طولانی مدت سلول های لوزالمعده باعث افزایش احتمال جهش ژن ها در سلول ها می شود و خطر سرطانی شدن آنها را افزایش می دهد. این خطر بعد از دو دهه از ابتلا به این بیماری التهابی افزایش می یابد. البته التهاب مزمن ارثی ارتباط بیشتری با سرطان لوزالمعده نشان می دهد.

افتادن در دام بیماری خاموش
جالب است بدانید به سرطان لوزالمعده، بیماری خاموش گفته می شود، زیرا در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارد و با رشد سرطان، ممکن است علائم بیماری ظاهر شود. دکتر نصیری این علائم را این گونه برمی شمرد: درد در بخش فوقانی شکم یا پشت، زرد شدن پوست و چشم ها و تیره شدن ادرار به دلیل زردی، احساس ضعف، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ و کاهش وزن. این جراح عمومی تاکید می کند: البته همیشه این علائم به طور قطع نشان دهنده، وجود سرطان لوزالمعده نیست، بلکه عفونت یا وجود بیماری های دیگر نیز می تواند عامل به وجود آمدن این علائم باشد. فقط پزشک می تواند، تشخیص دهد علت بروز این علائم چیست.

سدی دفاعی در برابر سرطان لوزالمعده
گرچه روش قطعی برای پیشگیری از سرطان پانکراس وجود ندارد، اما برخی مطالعات نشان داده است قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در محل کار یا داشتن رژیم غذایی با چربی بیش از حد، می تواند خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش دهد. بر این اساس، تعدیل کردن عوامل خطرزا می تواند در کاهش خطر سرطان لوزالمعده موثر باشد؛ یعنی اقداماتی مانند ترک سیگار، کاهش وزن و رعایت رژیم کم چرب در کاهش خطر ابتلا به این سرطان موثر خواهد بود.

درمان موثر؛ در مراحل اولیه بیماری
داستان درمان سرطان لوزالمعده، فقط با تشخیص در مراحل اولیه و پیش از انتشار به بخش های دیگر بدن، می تواند به بهبود بیمار منتهی شود. دکتر نصیری در این باره می گوید: البته بعضی شیوه های درمانی به کنترل بیماری و طولانی تر کردن زمان زنده ماندن بیمار کمک می کند و باعث می شود بیمار احساس بهتری داشته باشد. البته بعضی بیماران و پزشکان نیز در صورت کنترل یا معالجه بیماری ممکن است از درمان تسکینی استفاده کنند. هدف درمان تسکینی نیز بهبود کیفیت زندگی با استفاده از کنترل درد و دیگر مشکلات ناشی از بیماری است. البته جراحی نیز به تنهایی یا همراه با پرتودرمانی و شیمی درمانی در درمان این بیماران استفاده می شود.

مطالب پیشنهادی:
نکاتی دربارۀ سرطان کبد
علائم هشداردهنده سرطان تخمدان
این رژیم غذایی سرطان پروستات را مهار می کند
کشنده ترین سرطان را بشناسید
نشانه های سرطان سینه چیست؟