مژگان صابری و اوتیسم؟ لطفا قضاوت نکنید
اوتیسم طیف نادری است که تشخیص آن تا 3 سالگی امکان پذیر نیست. اخیرا در مورد ابتلای مژگان صابری به اوتیسم صحبت های زیادی شده که در این جا به معرفی این اختلال پرداخته و درستی یا نادرستی قضاوت مردم را بررسی می کنیم.

آیا این زن اوتیسم دارد؟

هرازگاهی اخبار ضدونقیضی در مورد ابتلای بازیگران مطرح سینما یا سخنرانان و موسیقیدانان یا نقاشان معروف جهان به اوتیسم به گوشمان می‌خورد. واقعیت این است که اوتیسم به‌عنوان یک اختلال پیشرفته جدید چند سالی است که بیشتر نظر متخصصان و روان‌پزشکان را به خود جلب کرده زیرا تا سال 1944 میلادی آمار بالینی دقیقی از آن وجود نداشت. شمار زیادی از افراد مشهور و افراد معروف وجود دارند که در حال حاضر به‌عنوان بزرگسالان تشخیص داده می‌شوند. به دنبال شایعاتی که طی این چند هفته نیز در مورد خانم صابری بازیگر سینما مطرح شد، فرصت را غنیمت شمردیم تا کمی بیشتر در مورد این اختلال توضیح دهیم و این بار سراغ خانم سعیده غفاری، مدیر عامل انجمن اوتیسم ایرانیان رفتیم.


اوتیسم چگونه بیماری است؟

اوتیسم اختلال نافذ رشدی است که نشانه‌های آن در ۳ سال اول زندگی بروز پیدا می‌کند و به نوعی می‌توان اوتیسم را اختلال عصب رشدی دانست. بزرگ‌ترین شاخصه افراد مبتلا به اوتیسم عدم یکپارچگی حسی است که به‌ویژه در سنین پایین قابل‌توجه‌تر است. این افراد نمی‌توانند مشکلات خود را بیان کنند و آنها را در قالب رفتارهای غیرمتعارف تکراری و ناشناخته توسط جامعه بروز می‌دهند.


آیا اوتیسم به معنای عقب افتادگی است؟

به هیچ وجه! یک فرد مبتلا به اوتیسم می‌تواند در طیف عملکرد بالا قرار گیرد، اما با مشکلاتی که ذکر کردم نیز درگیر باشد. بیماران اوتیسم به ۳ سطح تقسیم می‌شوند؛ سطح ۳ اوتیسم، شدید‌ترین علائم را دارد و با عقب‌ماندگی مواجه هستند. سطح ۲ بیشتر افراد مبتلا به اوتیسم را شامل می‌شود و سطح 1 اوتیسم افرادی هستند که مهارت‌های خاصی را می‌توانند کسب کنند و در برخی حوزه‌ها از جمله حوزه هنر عالی ظاهر می‌شوند. افراد مبتلا به اوتیسم سطح 1 عملکرد بالایی دارند. این افراد هوش بالای ۹۰ درصد دارند و قادر به انجام بسیاری از کار‌ها هستند. کودکان داخل طیف خوب و متوسط اوتیسم می‌توانند وارد مدارس اوتیسم شوند. تعداد بسیار اندکی از بچه‌هایی که عملکرد بالایی دارند با وجود اینکه اذیت می‌شوند، وارد مدارس عادی می‌شوند، اما کودکانی که عملکرد متوسط به پایین دارند، هیچ جایگاهی در جامعه ایران ندارند و مراکز آموزشی و مدارس اوتیسم و محل نگهداری زیادی برای آنها وجود ندارد. اگر توانبخشی، کاردرمانی و آموزش‌ها ادامه پیدا کند، این کودکان به سمت خودایستاشدن می‌روند.


تشخیص اوتیسم چگونه انجام می شود؟

مژگان صابری و اوتیسم؟ لطفا قضاوت نکنید

تشخیص اوتیسم فقط و فقط توسط روان‌پزشک امکان‌پذیر است. این امکان وجود دارد که حتی خود فرد نیز نداند داخل این طیف قرار می‌گیرد.


آیا مبتلایان به اوتیسم می‌توانند موفق شده و در آینده مستقل شوند و برای خود شغل و درآمدی داشته باشند؟

بله، گرچه تقریبا ۳۰ درصد از افراد طیف اوتیسم در بزرگسالی کلام ندارند و با مشکلاتی مانند عقب‌ماندگی همراه هستند اما افراد مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا می‌توانند در نقاشی، موسیقی، تئاتر و... توانمندی‌هایی کسب کنند و بسیاری از این افراد قادر هستند دیالوگ‌های بسیار بلند را به خاطر بسپارند و تکرار کنند. این افراد می‌توانند زندگی طبیعی داشته باشند و بازیگر شدن آنها نیز ممکن است. بر اساس بررسی‌های انجام‌گرفته در کشور‌های پیشرفته دنیا، ۱۲ درصد از افراد مبتلا به طیف‌های مختلف اوتیسم، مستقل زندگی می‌کنند و ۳درصد از آنها دارای شغل هستند.


چه مسائلی می‌تواند مانع موفقیت افراد مبتلا به اوتیسم در آینده شود؟

در اوتیسم به جز خود بیماری، مشکلات زیادی مانند تشنج، صرع و... روی اختلال سوار می‌شود که اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و توجه خاص بهداشتی- درمانی انجام نگیرد، ممکن است شرایط بیماری تشدید شود. پیش‌بینی می‌شود امسال بین 30 تا 40 هزار نفر داخل طیف اوتیسم شناسایی شوند؛ اگر برنامه درستی برای غربال، ارزیابی، آموزش، درمان و حمایت و تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها وجود نداشته باشد، نه می‌توان خیرین را به سمت جامعه اوتیسم سوق داد و نه خود جامعه می‌تواند از پس این هزینه‌ها بربیاید. خانواده نیز کشش ندارد و به توجه بیشتر خیرین حوزه سلامت نیاز داریم.

پیچیده‌ترین اختلال در کودکی اوتیسم است که می‌تواند زندگی جامعه کوچک اطراف فرد را مخدوش کند. ما نمی‌توانیم رفتارهای آسیب‌زننده این کودکان را به رخ رسانه بکشیم چون از نظر اخلاقی درست نیست، اما وقتی می‌گوییم رفتارهای آسیب‌زننده دارند، بپذیرند که نیازمند آموزش هستند. نیازمندی آنها از جنس قرص و دارو نیست، بلکه شامل توانبخشی و رفتاردرمانی است که هزینه‌های آن چند برابر دارو است و باید به صورت مستمر ادامه داشته باشد.


نقش جامعه در درمان اوتیسم چیست؟

جامعه باید اجازه دهد فرد داخل طیف اوتیسم در فضای اجتماعی و فرهنگی ورود کند. وی را بشناسیم و درک کنیم. قضاوت کردن نادرست و انگشت‌نما کردن این افراد باعث می‌شود در انزوای خود بمانند. اجازه دهیم از نبوغ این افراد در بخش‌هایی که مهارت دارند، استفاده شود و پذیرش جامعه را بالا ببریم. این موضوع زمانی محقق می‌شود که مسیر آن ایجاد و آمادگی جامعه فراهم شده باشد. علاوه بر آن لازم است زیرساخت‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی ایجاد شود. رفتار قضاوت‌آمیز باعث می‌شود افراد داخل این طیف اذیت شوند. از همه کسانی که در حوزه رسانه و فرهنگ کار می‌کنند، خواهش می‌کنیم شناخت بیشتری نسبت به اختلالات روانی داشته باشند. این بیماری‌ها به هر شکلی که باشند ممکن است خروجی قابل‌شناختی برای جامعه نداشته باشند. به همین دلیل لازم است این گروه‌ها این نوع مشکلات را بشناسند. پشت هر رفتار عجیبی حتما دلیلی وجود دارد.


این زن اوتیسم ندارد!

مژگان صابری و اوتیسم؟ لطفا قضاوت نکنید

مژگان صابری، بازیگر فیلم شعله‌ور، در کنفرانس خبری جشنواره فیلم فجر، به دلیل برخی حرکاتش که از سوی برخی رسانه‌ها نامتعارف خوانده شد، به سوژه خنده و تمسخر و توهین عده‌ای از خبرنگاران و کاربران فضای مجازی تبدیل شد؛ تا اینکه برخی نوشتند و گفتند که او اوتیسم دارد و رفتارهای خاصش نیز ناشی از همان اوتیسم است. متاسفانه فضای مجازی نیز امکان اشتباه و قضاوت عجولانه را بیشتر کرده است. این شد که شایعه ابتلای او به اوتیسم خیلی زود همه‌گیر شد و مدتی بعد از سوی کارگردان آن فیلم (حمید نعمت‌الله) تکذیب شد. اما ورای این شایعات که اصلا صابری مبتلا به اوتیسم هست یا نه، این اتفاق سبب خیر شد تا بفهمیم بسیاری از معلولیت‌های جسمی و شرایط متفاوت فکری، چندان پیچیده و دور از ما نیستند.

بسیاری از افرادی که چنین شرایطی دارند، خودشان می‌توانند تصمیم بگیرند و مستقلانه زندگی و فعالیت کنند. سهم آنها از فرصت‌ها و امکانات اجتماعی نیز باید به اندازه سهم سایر افراد جامعه باشد و به صرف اینکه معلولیت یا شرایطی متفاوت دارند، نباید از هستی اجتماعی ساقط شوند. فردی که معلولیت جسمی یا اختلالی مانند اوتیسم دارد و خانواده او، همانقدر حق دارند در پارک و سینما و اتوبوس و شهربازی و خرید و رستوران حاضر شوند که سایر افراد غیرمعلول و غیراوتیسم حق دارند.


در ادامه دکتر میترا حکیم‌شوشتری، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، در این باره صحبت می کنند:  نمی‌دانم از کجا باید شروع کنم؛ از بزرگ‌ترهایی بگویم که به جای ترویج فرهنگ‌های درست و اصلاح باورها و رفتارهای اشتباه که بی‌جهت ریشه‌دار شده‌اند و در زندگی مردم رخنه می‌کنند، خودشان قضاوت کردن و برچسب زدن را ترویج می‌کنند یا از کودکان و نوجوانانی بگویم که در فضای مجازی و اخبار شاهد این برخوردهای غلط و انگ‌زدن‌ها هستند. آنهایی که قرار است آینده خود و آینده ایران را بسازند؛

نمی‌دانم ما با چه ایده و نگرشی پیش می‌رویم و اصول و آداب تربیت نسل آینده را این‌گونه نادیده می‌گیریم. هرچه در خانه و مدرسه و جامعه از انسانیت، برابری، اخلاق و آداب رفتار نیکو بگوییم و در عمل به آن پایبند نباشیم و چنین الگوهای عملی را ارائه بدهیم، بی‌فایده است. ما مسوول رفتارهای خود هستیم و نباید به خاطر اهداف کاری یا هر هدف دیگری اجازه دهیم یک فرد این‌طور مورد قضاوت غیرکارشناسانه قرار گیرد.

اصلا بحث من مبتلا بودن یا نبودن این شخص به یک اختلال روان‌پزشکی و... نیست، صحبت من قضاوت کردن آدم‌ها و آموزش عملی این برچسب‌زدن‌ها به نسل آینده است. بچه‌های ما در معرض اخبار هستند و مدام در فضای مجازی می‌‌گردند. چرا نباید به آنها اخلاقیات را بیاموزیم؟ چرا نباید در عمل به آنها بگوییم همه افراد با هر باور و توانمندی‌ای که دارند قابل‌احترام‌اند و می‌توانند در مسیر زندگی خود برای رسیدن به آرزوها و طی پله‌های ترقی تلاش کنند؟

اگر فرد معلول جسمی یا دچار مشکلات روانی باشد یا تحت‌درمان هر مشکل دیگر، تنها به خود او مربوط می‌شود و اوست که باید این موانع را بردارد. ما نباید با رفتارهای دور از اخلاق و انسانیت راه او را سد کنیم. باید سعی کنیم زندگی خود را بسازیم و توانمندی‌هایمان را کشف کنیم و بالا و بالاتر برویم تا به خواسته‌هایمان برسیم؛ بی‌آنکه از کسی پل یا نردبان بسازیم یا کسی را با انگ‌زدن از مسیر کار و زندگی‌مان برداریم.

آیا ما می‌توانیم این نکات طلایی آموزش و تربیت را به بچه‌هایمان بیاموزیم، در حالی که خودمان هنوز آنها را بلد نیستیم؟ وقت آن نشده به جای سرک کشیدن در زندگی همدیگر و اصلاح ایرادهای بقیه، کمی خودمان را ارزیابی کنیم، شاید کاستی‌ها و توانایی‌هایمان را بشناسیم و در همین دهه 3 و 4 زندگی، بتوانیم آینده خود و فرزندانمان را متحول کنیم. ما اگر بخواهیم، می‌توانیم به راه اخلاق و دین و مذهب برگردیم و دست از قضاوت‌ها برداریم. آدم‌ها را همان طور که هستند، بپذیریم و دوست بداریم، همان‌گونه که خدا همه ما بندگان را فارغ از ظاهر و باطن و دین و باورمان دوست دارد و خدایی می‌کند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : اوتیسم چیست و درمان آن چگونه است؟ به مناسبت روز جهانی اوتیسم

اگر می خواهید بیشتر بدانید : مبتلایان به اوتیسم این ویژگی ها را ندارند، اشتباه نکنید!

اگر می خواهید بیشتر بدانید : حقایقی درباره بیماری اوتیسم



گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : salamat.ir