به گفته پزشكان، شیوع بیماری التهابی یا عفونی مثانه در خانمها بالاتر است و در دفعات بیشتری دیده میشود. این امر ناشی از مدل آناتومیك بدن زنان است و در واقع روند طبیعی بدن تلقی شده و ابتلای یك یا دو بار در سال نگرانی خاصی به وجود نمیآورد، اما اگر عفونت مثانه در آقایان مشاهده شود، در مورد بیماریهایی از قبیل بزرگی پروستات، تنگی مجرا، سنگ ادراری و... نیاز به بررسی از سوی پزشك دارد. دكتر سیدجلیل حسینی، متخصص جراحی كلیه میگوید: طول مجرای ادرار مردان چند سانت بیشتر از مجرای زنان است و به همین دلیل احتمال ابتلای مردان به عفونت ادراری كمتر است. وی با بیان اینكه به طور طبیعی در هر دو جنس، تشكیل سنگ ادراری یكسان است، میگوید: مصرف مایعات مهمترین عامل برای پیشگیری از عفونت ادراری و تشكیل سنگهای ادراری است. البته بستگی به عوامل مختلفی مثل آب و هوا، منطقه جغرافیایی و گاهی ژنتیك و مصرف موادی مثل گوشت قرمز و نمك دارد. به طور منظم مایعات بنوشید شواهد نشان میدهد به دلیل حساسیتهای خاص، زنان متاسفانه در طول روز كمتر از سرویسهای بهداشتی خارج از منزل استفاده میكنند و در نتیجه كمتر از دو یا سه بار مثانه را تخلیه میكنند. دكتر حسینی در این باره میگوید: زنان معمولا دقت بیشتری در امر پاكیزگی سرویسهای بهداشتی دارند، ولی تاخیر در تخلیه مثانه بعد از مدتی كاركرد طبیعی این عضو را تغییر میدهد، در برخی موارد عضلات مثانه به دلیل نگهداری حجم بالای ادرار به مدت طولانی، نازكتر از معمول میشود. نگهداری طولانیمدت ادرار در مثانه میتواند به عنوان منبع عفونت یا مولد عفونت نیز عمل كند. در بین دختر بچهها و زنان جوان نیز اشكالات دفع مثانه ناشی از نگهداشتن ادرار و تخلیههای طولانیمدت در كشور ما بسیار دیده میشود. تخلیه مثانه هر سه ساعت یكبار و مصرف مایعات به طور منظم میتواند مثانه را به حالت طبیعی خود بازگرداند، همچنین به دلیل نزدیكی سه خروجی در بدن، زنان باید هنگام دفع بشدت طهارت و بهداشت ناحیه تناسلی را رعایت كنند. بیاختیاری ادراری ناشی از استرس یكی از موارد دیگری كه در سنین بالاتر، زنان را مبتلا میكند، بیاختیاری ادراری به دلیل اضطراب است، این امر البته به دلیل تغییرات هورمونی نیز در سنین بالا و گاهی به دلیل زایمان بخصوص زایمانهای طبیعی با دفعات زیاد روی میدهد. این مسائل در زنان به صورت تكرر ادرار هم دیده میشود و مجموعه این دو عامل میتواند در سنین بالا، به صورت بیاختیاریهای استرسی برای زنان خود را نشان دهد. دكتر حسینی با اشاره به این موارد میگوید: فرد مبتلا به بیاختیاری ادرار، با هر فشاری در داخل شكم مانند خنده یا سرفه دچار مشكل میشود كه به نوعی هر كدام از این موارد به علت ضعیف شدن عضلات كنترلكننده اختیار ادرار، به وجود میآید. عمده علت بیاختیاری استرسی در زنان، شلشدن عضلات كف لگن است. تقویت عضلات كف لگن با روشهای توانبخشی میتواند در زمان افزایش فشار داخل شكم و استرس از خروج ادرار جلوگیری كند، در واقع آموختن ورزشهای عضلانی از سنین جوانی به طور منظم از بیاختیاری استرسی در زنان جلوگیری میكند. تخلیه نامناسب ادرار این پزشك اورولوژی تاكید میكند: در برخی موارد زنان از احساس فشار مثانه شكایت میكنند، در حالی كه اطمینان دارند، نیازی به تخلیه مثانه نیست. معمولا این موضوع در زنان جوان و در سنین پایینتر به دنبال ساعتهای طولانی تخلیه نشدنمثانه دیده میشود. در موارد دیگر، مثانه بدون اینكه فرد اراده كرده باشد با انقباض غیرارادی و غیرقابل كنترل برای تخلیه، دچار انقباض شده و چند قطره از مثانه، از مجرا خارج میشود كه این امر ناشی از عفونت یا ضعف اعصاب مثانه است. نكته حائز اهمیت این است كه این حالت نتیجه تخلیه نامناسب ادرار در زنان است. زنان باردار و عفونت ادراری به گفته این متخصص، سقط جنین در ماههای آخر و خطر زایمان زودرس از مواردی است كه زنان باردار مبتلا به عفونت ادرار را تهدید میكند. زنان در طول بارداری با انجام آزمایش، از این نظر كنترل میشوند. در صورت روبهرو شدن با عفونتهای ادراری، پزشك مصرف آنتیبیوتیكهای پیشگیریكننده را كمتر از دوز كامل تجویز میكند تا خطری جنین را تهدید نكند. عفونت ادراری در زنان باردار ممكن است طولانیمدت و بیعلامت باشد، اما همین مساله میتواند در بارداری خطرناك باشد كه لازم است حتما تحت درمان قرار گیرد. آموزش به كودكان؛ اولین گام رییس انجمن اورولوژی با اشاره به اینكه یكی از گامهای مهم برای پیشگیری از مبتلا شدن به عفونتهای ادراری، آموزش است، توضیح میدهد: آموزش نحوه صحیح طهارت و چگونگی حفظ بهداشت مثانه به كودكان در سنین پایین به آنها میآموزد تا اختلاطی بین ناحیه مجاری ادرار و مجاری دفع مدفوع به وجود نیاید.
دفع ادرار یا كاركرد مثانه در زنان كمی متفاوت از مردان است. منابع علمی نشان میدهد، به علت موقعیت آناتومی یعنی ارتباط نزدیك مجرای ادراری با ناحیه زنانگی و همین طور ناحیه دفع مدفوع، احتمال ابتلای زنان به عفونتهای ادراری بیشتر است.
مطالب پیشنهادی:
فاوت میان تنبلی تخمدان و تخمدان پلیکیستیک در چیست؟
کیست تخمدان به سراغ چه زنانی می رود؟
کیستهای تخمدان؛ عوامل، علائم و درمان
تخمدان هایی که باعث نازایی می شوند را می شناسید؟
سوال یکی از کاربران سلامت : به تنبلی تخمدان مبتلا شده ام؟