انتخاب عینك را به متخصص‌اش بسپارید

 اپتومتریست‌ها دانش‌آموختگان دانشگاهی هستند كه از هر دو علم بهره كافی دارند و با در نظر گرفتن تمام جوانب، عیب انكساری بیمار و رابطه آن با چگونگی ساخت عینك و نوع عدسی و قاب مناسب برای بیمار تصمیم می‌گیرند.

تمام تلاشی كه برای تعیین نمره عینك مناسب به كار می‌رود در ساخت عینك متبلور می‌شود. هدف تجویز نمره عینك و ساخت آن، راحتی بیمار است.

عدسی می‌تواند از نوع پلاستیك یا شیشه باشد. تفاوت عمده این دو در شكنندگی، وزن، دوام و مخاطره‌آمیز بودن آن است. اغلب بیماران هنگام تجویز از جنس عدسی سوال می‌كنند.

عدسی پلاستیكی سبك‌تر است و بیمار راحتی بیشتری با آن دارد، اما هنگام تمیزكردن آن باید با دقت و با دستمال مخصوص و مرطوب آن را پاك كرد زیرا در غیر این صورت براحتی مخدوش می‌شود؛ در عدسی شیشه‌ای، شیشه براحتی خش برنمی‌دارد، اما نكته مهم شكنندگی آن است كه می‌تواند مخاطره‌آمیز بوده و هنگام شكستن به چشم آسیب بزند.

انواع مختلفی از عدسی‌های پلاستیكی وجود دارد، مهم‌ترین آن پلی‌كربنات است كه به هیچ عنوان شكسته نمی‌شود و برای عینك‌های گریف‌پیچ (بدون دوره) بسیار مناسب است.

عدسی‌های فتوكرومیك

با توجه به مواد تشكیل‌دهنده عدسی‌ها می‌توان شاهد خاصیتی بود كه هنگام برخورد نور خورشید به آن، رنگ عدسی تیره شده و باعث جلوگیری از عبور درصدی از نور ورودی به چشم می‌شود كه این خاصیت در هر دو جنس شیشه و پلاستیك وجود دارد.

معمولا درصد تغییر رنگ بسته به نیاز بیمار قابل سفارش است. این نوع عدسی‌ها برای بیمارانی كه در نور آفتاب اذیت می‌شوند مناسب است.به هیچ وجه از عدسی‌های فتوكرومیك نباید برای مطالعه استفاده كرد.

عدسی‌های آنتی رفلكس

عدسی‌های پلاستیكی تنوع زیادی دارند. نوعی از عدسی‌ها با روكش‌های آنتی‌رفلكس در بازار موجود است كه میزان عبور نور از آنها بیشتر از عدسی‌هایی است كه این پوشش را ندارند.

تصویر در این نوع، شفافیت بیشتری دارد. پوشش‌ها دارای رنگ‌های مختلفی هستند. بنفش، سبز و آبی كه بسته به شرایط تجویز می‌شوند. البته گاهی اوقات به اشتباه این پوشش ضد اشعه توصیف می‌شود.

بعضی از عدسی‌های طبی موجود در بازار دارای خاصیت ضد اشعه ماوراءبنفش هستند كه ضرورت دارد حتما از این نوع استفاده شود.

عدسی‌های فشرده

در هر دو جنس پلاستیك و شیشه به گروهی از عدسی‌ها برمی‌خوریم كه به آنها فشرده می‌گویند. ضریب شكست این نوع بیش از سایر عدسی‌هاست و همین مساله موجب كاهش ضخامت عدسی نسبت به عدسی معمولی (غیرفشرده) در نمره یكسان می‌شود.

كسانی كه نمره عینك بالایی دارند، می‌توانند برای این كه ظاهر عدسی ناراحت‌كننده نباشد، از عدسی‌های فشرده استفاده كنند.

عدسی‌های چند كانونه

برای راحتی دید بیمار در افراد مسن و پیرچشمی كه برای دید نزدیك و دید در فواصل دورتر احتیاج به عینك دارند، عدسی‌هایی وجود دارد كه هر دو نمره مورد نیاز برای وضوح دید در نزدیك و دور در یك عدسی تعبیه شده است كه انواع مختلفی دارد.

نوع بای فوكال یا دوكانونه كه در مرز نمره دید نزدیك و دور كاملا نمایان است و به صورت خط دیده می‌شود. نوع دیگر، عدسی‌های تدریجی هستند كه خط یاد شده در آن دیده نمی‌شود و نمره از قسمت بالای عدسی بتدریج به سمت پایین تغییر كرده تا به نمره ایده‌آل برای دید نزدیك برسد.

نكته مهم در استفاده از این عدسی‌ها علاوه بر دقت در تجویز و تعیین، ساخت بسیار دقیق آن است و همچنین تنظیم قبل از ساخت و تنظیم بعد از ساخت روی صورت بیمار. علاوه بر آن دوره عادت‌پذیری را نیز باید در نظر داشت كه در بعضی افراد تا دو هفته نیز طول می‌كشد.

جالب این است كه این عدسی‌ها در انواع فتوكرومیك و آنتی‌رفلكس نیز وجود دارند.

تقسیم‌بندی عدسی بر اساس عیب انكسار

عیب انكسار به چهار دسته نزدیك‌بینی، دوربینی، پیرچشمی و آستیگماتیسم تقسیم می‌شود و تجویز عدسی مناسب توسط اپتومتریست با توجه به عیب انكسار فرد صورت می‌گیرد.