جراحی زیبایی فک، چانه و گونه
جراحیهای ناحیه فك و صورت (فك بالا و پایین، چانه و گونه) جزو جراحیهایی هستند كه نتایج آنها معمولا قابل پیشبینی است و میتوان قبل از عمل، درصد موفقیت را مشخص كرد. اگر از روشهای درست استفاده شود، احتمال آسیب دندانی خیلی کم است ولی در مواردی كه جراحی بهوسیله افراد غیرمتخصص انجام شود، بروز عوارض دندانی، غیرمحتمل نیست و ممکن است عوارضی مانند آسیب دیدن ریشه دندانها، واردشدن فشار زیاد به مفصل فك، بروز مشكلاتی در مفصل گیجگاهی و نرسیدن دندانها دور از ذهن نیست و در مواردی ممكن است مشكلات دندانی عود كند. بهترین اقدام قبل از جراحی این است كه درمانهای ارتودنسی (ردیفشدن دندانها و...) انجام شود.
زیباسازی فك
جراحیهایی كه برای رفع ناهنجاریهایی فك و صورت انجام میشود، همیشه به قصد زیبایی نیست. در دختران و پسران اختلال در اسكلت ناحیه فك و صورت (فك بالا و پایین، چانه و گونه) میتواند به دلایل مادرزادی یا عوامل ژنتیكی طی دوران رشد یا محیطی مانند تنفس از دهان، مكیدن انگشت، طولانیشدن استفاده از شیشه شیر یا پستانك و... باشد. البته در مواردی هم علت بروز این ناهنجاریها مشخص نیست. ناهنجاریهای ایجادشده بهصورت عقب بودن فك بالا، جلوبودن فك پایین، تنگ بودن فك بالا، نرسیدن دندانهای جلو یا عقب به هم، انحراف فك بالا و پایین به یك طرف، محدودیت بازشدن دهان و... بروز میكند. در موارد مادرزادی، تشكیل نشدن بخشی از بافت ناحیه فك و صورت یا رشد اضافی در یك ناحیه از آن باعث عدم تقارن و ایجاد ناهنجاری میشود. در این موارد درصد موفقیت جراحی بسیار بالاست بهشرطی كه بیمار به متخصص فك و صورت مراجعه كند تا با همكاری او و متخصصان ارتودنسی، این مشكل بهراحتی حل شود. اگر در دختران 15-14 و پسران 18-17 ساله، بعد از سن رشد درمان ارتودنسی به موقع انجام شود (قبل از سن بلوغ)، با جراحی فك میتوان ناهنجاری ایجادشده را رفع كرد. به این ترتیب هم شكل فك و صورت و هم عملكرد دهان و دندان بهبود مییابد. جراحی فك در مقایسه با دیگر جراحیهای زیبایی صورت مثل جراحی بینی و پلك بسیار موفقتر است و بر خلاف تصور موجود بسیار کم خطر و کم عارضه است.
با درمان لوزه سوم، تنفس نكردن از طریق دهان، استفاده نكردن از پستانك و... كه جزو عوامل محیطی محسوب میشوند، میتوان تا حدی از بروز این ناهنجاریها پیشگیری كرد.
عوارض جراحی فک
بهطور کلی هر جراحیای عارضهای دارد. مهمترین عارضه در این جراحیها اختلال در حس لبهاست که میتواند بعد از عمل جراحی پیش بیاید و معمولا ظرف چند هفته بهتدریج این اختلال رفع میشود. در شرایط نادر که آسیب جدی به عصب وارد شده باشد اختلال در حس برای مدت طولانیتری باقی میماند.
زیباسازی چانه
بزرگ کردن چانه با پروتز در افرادی که مادرزادی چانههای کوچک و غیرطبیعی دارند توصیه میشود. اگر بیمار دچار مشكلات اسکلتی جمجمه و ناهماهنگی قرارگیری دندانهای فک بالا و پایین باشد، پروتز چانه مناسب نیست و جراحی فک بالا، پایین یا هر دو توصیه میشود. در افرادی که قرارگیری دندانهای فک بالا و پایین طبیعی است، استفاده از جراحی مناسب است و در اصلاح کوچکی چانه نتایج رضایتبخشی خواهد داشت. در بسیاری از موارد همراه با عمل جراحی چانه برای ایجاد تناسب در صورت، لیپوساکشن غبغب و گردن یا عمل جراحی رینوپلاستی نیز توصیه میشود.
روش جراحی چانه
در زیر چانه یا داخل دهان برش جراحی بسیار کوچکی ایجاد میشود. نتایج عمل بسیار رضایتبخش است و بیمار بعد از مدت کوتاهی بعد از عمل ترخیص میشود. احساس درد جزیی و کبودی و تورم پس از عمل طبیعی است. در هفته اول غذاها باید نرم باشد تا نیاز به جویدن به حداقل برسد. در صورت افزایش درد یا تورم کف دهان باید پزشک را از این مساله مطلع كرد.
زیباسازی گونه
برخی از افراد ممکن است به دلایل مختلف دچار نقص رشدی گونه باشند، در حالیکه بعضی افراد در اثر افزایش سن و شلی عضلات صورت و تحلیل چربی دچار لاغری صورت و گودی گونهها میشوند. مهمترین مساله در ترمیم و زیباسازی گونهها، حفظ ظاهر طبیعی صورت است. یکی از روشهای برجستهسازی گونهها و پر کردن صورت، استفاده از پرکنندهها مانند چربی یا ژلهاست. تزریق چربی در صورت و گونهها میتواند تاثیر زیادی در زیبایی داشته باشد. از دیگر روشهای برجستهسازی گونهها، استفاده از پروتز گونه برای پرکردن گونه و فضای اطراف آن یا جراحی استخوان گونه (یعنی جابجایی) است. پروتزهای گونه شكلهای مختلفی دارند و بر اساس شکل صورت و نظر پزشک و بیمار، انتخاب میشوند. گاهی بعد از جراحی فک یا همزمان، نیاز است كه گونه بیمار تصحیح شود. معمولا در این مورد همزمان گونهها نیز با فک اصلاح میشود یا اینكه در عملی مستقل این کار انجام میشود.
روش جراحی گونه
عمل جراحی معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. برش ایجادشده به سایز، نوع پروتز و محل قرارگیری آن بستگی دارد ولی معمولا از داخل دهان یا از برش زیر پلک تحتانی پروتز گذاشته میشود. تورم و کبودی بین 10-7 روز کاهش مییابد و به حد قابل قبولی میرسد ولی نتیجه نهایی معمولا بعد از 6-4 هفته مشخص میشود. تزریق چربی یا ژل نیز معمولا زیر بیهوشی عمومی انجام میشود و نتایج آن چند ماه بعد قابل ارزیابی است البته گاهی اقدامهای اصلاحی یا تزریق دوباره لازم است.
دكتر محمد بیات، جراح فک وصورت و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : salamat.ir