مزه شیرین و كمیترش، بافت نرم و آب شدنی تمشک در دهان، هر كسی را از خوردن آن به وجد میآورد. انواع مختلف تمشك بیشتر در شمال ایران كشت میشوند. تمشك معروف به میوه تودهای است زیرا جزء میوههای تخم دار ریز به نام میوههای آلو مانند هستند كه به دور یك سوراخ مركزی گرد هم چیده شدهاند. شكل آن نشان میدهد كه به راحتی در دهان آب میشود. مزه ان شیرین همراه با كمیترشی است. اگر چه بیشتر انواع تمشك به رنگ صورتی و قرمز است ولی تنوع رنگی تمشك به رنگهای سیاه، بنفش، نارنجی، زرد و سفید است.
تاریخچه
تاریخچه تمشك به زمان ما قبل تاریخ میرسد. چنین تصور میرود كه تمشك از آسیای شرقی سرچشمه میگیرد. همچنین بعضی از گونههای آن بومی نیمكره غربی است. مسافران یا حیواناتی كه از این مناطق عبور میكردند آن را به نقاط دیگر انتقال دادهاند. تمشك وحشی نیز بهاین صورت در نقاط مختلف جهان گسترده شده است. بر اساس نوشتهای در یك كتاب انگلیسی در سال 1548 درباره داروهای گیاهی، تا آن زمان تمشك كشت نمیشدهاست. از قرن 19 به بعد این میوه در اروپا و آمریكای شمالی كشت شده و انواع مختلف آن مثل loganberry و boysenberry پدید آمدهاست. در حال حاضر تولیدكنندگان تجاری تمشك روسیه، لهستان، یوگسلاوی، آلمان، شیلی و ایالات متحده هستند.
فواید تمشك
منگنز | 1.24 میلی گرم |
ویتامین C | 30.76 میلی گرم |
فیبر | 8.34 گرم |
فولات | 31.98 میکروگرم |
ویتامین B2(ریبوفلاوین) | 0.12 میلی گرم |
منیزیم | 22.14 میلی گرم |
ویتامین B3(نیاسین) | 1.10 میلی گرم |
پتاسیم | 186.96 میلی گرم |
امگا 3 | 0.12 گرم |
مس | 0.10 میلی گرم |
مواد مغذی گیاهی محافظی علیه اكسیدانت، میكروب و سرطان
تمشك بعنوان یك میوه حاوی اسیدالاژیك، از آسیبهای ناخواسته به غشاهای سلول و دیگر ساختارها در بدن با خنثی كردن رادیكالهای آزاد، جلوگیری میكند. اسیدالاژیك تنها ماده مغذی گیاهی موجود در تمشك نیست، فلاونوئید نیز از دیگر تركیبات موجود در تمشك است. در اینجا مواد اصلی، quercetin keampferol, و مولكولهایی با پایه سیانیدین (cyaniding) به نام Cyanidin-3- glucosylrutin هستند.
مولكولهای فلاونوئید باعنوان anthocyanins طبقهبندی میشوند و آنها متعلق به گروهی از مواد هستند كه به تمشك رنگ قرمز تیره میدهند.
Anthocyanins تمشك، خاصیت آنتی اكسیدانتی منحصر به فرد و همچنین خاصیت ضدمیكروبی از قبیل قابلیت جلوگیری از رشد بیش از حد یك باكتری و قارچ در بدن دارد.
همچنین طبق تحقیقاتی که صورت گرفته تمشك خاصیت ضدسرطانی نیز دارد. بر اساس تحقیقی روی حیوانات، تمشك قادر به جلوگیری از تكثیر سلول سرطانی و ایجاد غده در قسمتهای مختلف میباشد. آنتی اكسیدانت منحصر به فرد تمشك، مصونیت بسیاری فراهم میسازد. تمشك تقریباً 50 درصد فعالیت آنتی اكسیدانتی بیشتری نسبت به توت فرنگی، سه برابر كیوی و 10 برابر گوجه دارد.
بیشترین مقدار آنتی اكسیدانت تمشك ellagitannins است كه گروهی از تركیباتی است كه مختص تمشك میباشد و فعالیت ضدسرطانی دارد. 20 درصد كل مقدار آنتی اكسیدانت تمشك، ویتامین c است كه حدود 30 میلی گرم در 100 گرم (5/3 اونس) میوهاست. Anthocyanins تمشك، بخصوص سیاندین و pelagonidin glycosides ، 25 درصد آن را شامل میشوند. موضوع دیگر اینكه فریز كردن و ذخیرهسازی تمشك روی فعالیت آنتی اكسیدانتی آن تأثیر نمیگذارد، اگر چه فریز كردن، مقدار ویتامین C را نصف میكند.
آنتی اكسیدانت بههمراه مواد معدنی و ویتامین
به غیر از مواد مغذی گیاهی، تمشك سرشار از مواد مغذی مرسوم، كه عمدتاً آنتی اكسیدانت و گروه ویتامین B است میباشد. در درجه بندی سیستم غذایی، تمشك منبع بسیار خوبی از منگنز و ویتامین C است، دو آنتی اكسیدانت مهم كه از بدن در برابر آسیبهای مربوط بهاكسیژن دفاع میكنند. تمشك همچنین منبع بسیار خوبی از ریبوفلاوین، فولات، نیاسین، منیزیم، پتاسیم و مس است. ویتامین B و مواد معدنی تمشك نیز از بهترین فیبرهای غذایی هستند. تركیب این مواد مغذی، تمشك را یكی از بهترین میوههایی میسازد كه روی قندخون اثر میگذارد.
تمشك، تمشك سیاه و انگور موسكایی همچنین مانع از فعالیت آنزیمهای metalloproteinase میشوند. این آنزیمها نقش بسیار مهمی در پیشرفت سرطان دارند.
چگونه ذخیره و انتخاب كنیم.
چون تمشك خیلی زود فاسد میشود، تمشكهایی را بخرید كه كاملاً رسیده نباشند. آنهایی را انتخاب كنید كه سفت، گرد و پررنگ هستند. اگر تمشك هایی را میخرید كه در ظرف بستهبندی شدهاند، مطمئن شوید كه آنها را محكم بستهبندی نكرده باشند چون باعث خراب و له شدن تمشكها میشود و رطوبت یا خرابی به ظرف نرسیده باشد. فصل تمشك از اواسط تابستان تا اوایل پاییز است. تمشك میوهای است كه زود خراب میشود بنابراین نیاز به مراقبت بیشتر دارد. قبل از اینكه آن را در یخچال نگهداری كنید، ابتدا تمشكهای خراب و له شده را بردارید تا میوههای دیگر را خراب نكند. تمشكهای نشسته را در همان ظرفی كه آن را خریداری كردهاید بگذارید یا اینكه روی یك بشقاب حوله كاغذی گذاشته و تمشكها را روی آن ریخته سپس با یك روكش پلاستیكی آن را بپوشانید. تمشك، یك یا دو روز در یخچال تازه میماند. تمشك را در دمای اتاق یا در معرض نور آفتاب به مدت طولانی قرار ندهید چون باعث خرابی آنها میشود.
مطالب پیشنهادی: