خانواده کوچکترین واحد اقتصادی- اجتماعی است که محل آسایش و کانون اصلی ایجاد انگیزه برای فعالیتهای مختلف افراد جامعه است، لذا بهبود بهرهوری در خانواده اثری وسیع در اقتصاد ملی و توسعه اجتماعی و فرهنگی کشور خواهد داشت. اگرچه شاخصهای استانداردی برای اندازهگیری بهرهوری خانواده وجود ندارد، ولی میتوان بهرهوری در این واحد را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد که مهمترین آنها عبارتنداز:
1–مصرف: قسمت عمده مصرف در خانوادهها است و ما در زندگی روزمره شاهد مصرف بیرویه و غیر بهرهور مواد غذایی، پوشاک، لوازم منزل و .... هستیم. مثلاً اگر شنیده میشود که در کشورهای پیشرفته میوهها به صورت عددی و یا تقسیم شده فروخته میشود و یا مواد غذایی در اندازههای کوچکی بستهبندی و به فروش میرسد، این موضوع به دلیل خست یا کم مصرف کردن نیست، بلکه نشانه صحیح مصرف کردن است، لذا در بستهبندی مواد غذایی، آماده کردن برای مصرف و پخت و پز باید تحول اساسی به وجود آید.
آمار نشان میدهد که ضایعات مواد غذایی در ایران به اندازه غذای 15 میلیون نفر است که بیانگر حجم بالای اسراف و ضایعات مواد غذایی است. این اسراف را میتوان در نحوه پخت و مصرف نان و سایر مواد غذایی دیگر مشاهده کرد.
2 –مسکن: بهرهوری ساختمانها خصوصاً منازل مسکونی را باید از بعد بهرهبرداری مناسب از فضا مورد توجه قرارداد. اکنون متأسفانه این امر به نحو مطلوب انجام نمیگیرد. برای مثال در کشور ما بزرگترین، نورگیرترین و بهترین اتاق به اتاق پذیرایی و مهمانی اختصاص داده میشود، ولی برای اتاق نشیمن، اتاق کودکان و حتی آشپزخانه که مدت زیادی از اوقات زندگی در آن سپری میگردد، عموماً فضاهایی کوچک و نامناسب در نظر گرفته میشود.
3–بهداشت: بهرهوری بهداشت خانواده نیز باید از دو بعد در نظر گرفته شود؛ اول از بعد روانی که با ایجاد محیطی دلپذیر میتواند موجب افزایش امنیت و شادابی افراد شود که علاوه بر خانواده، دامنه آثار آن را در سطح جامعه و محیط کار میتوان مشاهده کرد، دوم از بعد جسمی است که میتواند جلوی بسیاری از بیماریها، ضایعات بدنی، جراحات و حوادث را گرفته و ایمنی لازم را برای افراد خانواده فراهم کند. برای مثال بیشتر خانمهای خانهدار در اثر عدم انجام صحیح کار، دچار کمردرد و یا جراحات ناشی از به کارگیری وسایل برنده هستند که این موارد علاوه بر صدماتی که به افراد وارد میآورد موجب پیامدهای سوء اقتصادی وسیعی میشود.
4–اقتصاد: چگونگی دخل وخرج نگهداری مواد غذایی و وسایل و لوازم منزل و حتی ایجاد درآمد از طریق مشاغل کوچک در خانواده نیز میتواند مورد توجه قرار گیرد؛ مثلاً در کشور ما عادت به پس انداز از طریق خرید لوازم، رسم هدیه دادن به یکدیگر به مناسبتهای مختلف، خرید طلا و زیورآلات چه به منظور کاربرد آن یا صرفاً برای پس انداز و مصون ماندن از آثار تورم، بسیار رایج است. درحالی که یک نظام صحیح که قادر باشد پس انداز خانواده را در مجرای صحیح برای سرمایهگذاری و توسعه کشور به صورت تضمین شده به کار گیرد، میتواند از مسدود شدن سرمایههای بسیار جلوگیری کند.
همچنین خرید برنج، گوشت و بعضی دیگر از مایحتاج زندگی، در حجم بیش از نیاز مصرف روزانه و حتی هفتگی انجام میشود که علاوه بر ضایعات به دلیل نگهداری نامناسب، موجب پایین آمدن کیفیت آن نیز میگردد.
بنابراین نقش خانمهای خانه دار، چه از نظر بهرهوری کار و چه از لحاظ نیروی عظیمی که میتواند با انجام کارهای ساده قابل انجام در منزل به تولید ملی کمک کند، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. همچنین نظافت و رعایت اصول ساماندهی، استقرار لوازم منزل، تعلیم و تربیت و ... همه از مواردی هستند که بهبود آنها، بهرهوری خانواده را بالا خواهد برد و در سطح کلان دارای تأثیرات وسیع در بهرهوری ملی است. بهبود بهرهوری که ایجاد فرهنگ آن در خانواده، شرط اولیه آن است عموماً نیازمند آموزش، تبلیغ و ترویج، خصوصاً از طریق رسانههای عمومی که دارای بیشترین مخاطب هستند، میباشد.
گردآوری:گروه سبک زندگی سیمرغ
www.seemorgh.com/lifestyle
منبع:hegmataneh.org
مطالب پیشنهادی:
چگونه می توان 300 دلار در ماه صرفه جویی کرد؟
7 شیوه برای جلوگیری از ولخرجی
ازدواج،عشق،مباحثه های مالی!؟
رهنمودهایی مهم برای پس انداز کردن پول!
مدیریت اقتصاد در ایران باستان