به نظر می‌رسد دیگر برخی از نوجوانان و جوانان به زیبایی‌شان فكر نمی‌كنند بلكه تنها در این اندیشه‌اند كه وقتی از كوچه و خیابان می‌گذرند، همه چشم‌ها به سویشان خیره شود و همه از آرایش مدل موهایشان تعجب كنند شاید هم آنان زیبایی را در آراستن موهای خود به شكل سیخ‌سیخی یا مدل‌هایی كه مردم تا به حال آنها را ندیده‌اند، می‌بینند.
كارشناسان معتقدند، پدیده‌های اجتماعی شاید در ظاهر ساده باشند اما در نگاهی تیزبین و تخصصی بسیار پیچیده‌اند و همین پیچیدگی حل آنها را دشوار می‌سازد؛ در واقع این پدیده‌ها همیشه ابعاد و زوایای متعددی دارند و ریشه و شكل‌گیری آنها متنوع و نیز دارای پیامدهای مختلفی هستند.
متاسفانه در كشور ما نگاه ساده‌انگارانه‌ای نسبت به این پدیده‌ها شكل می‌گیرد و تلاش می‌شود تا با تكیه بر تقویم‌ها و به شكل دوره‌ای و فصلی به حل آنها پرداخته شود.
* بك‌اسلیپ، مدل موی یك خواننده خارجی
امید 22 ساله راجع به مدل موهایش می‌گوید: مدل سر من آناناسی است به این شكل كه بالایش مثل آناناس سیخ و ایستاده ولی پشتش صاف است.
وی ادامه می‌دهد: مدل موهای سیخ سیخی انواع مختلفی دارد، متناسب با فراوانی سیخ‌سیخی‌ها روی سر، نام مدل‌ها هم فرق می‌كند مثلا اگر موهای پشت سر هم كج و كوله بشوند، اسم مدل می‌شود "اسپانیایی " كه البته به آن اسپاكی هم می‌گویند و اگر هر چهار طرف مو را سیخ سیخی كنید آن وقت مدل موی سرتان می‌شود؛ "میخی ".
آرش 19 ساله نیز درباره مدل موهایش بیان می‌كند: مدل موهای من خروسی است كه درآن باید جلوی مو را مثل تاج خروس بالا داد و پشت موها را هم صاف كرد.
وی می‌افزاید: من بیشتر مدل‌های مو را امتحان كرده‌ام و دوست دارم مدتی نیز مدل مو خروسی را استفاده كنم زیرا خیلی جدید است.
سعید دانشجوی هنر كه یكی از دوستان آرش است، می‌گوید: مدل موهای من بك‌اسلیپ است یعنی موهایی به هم ریخته مانند موهای كسی كه تازه از رخت خواب بلند شده است به نظرم خیلی قشنگ است زیرا دیگر حوصله مرتب كردن هرروز آن را ندارم.
وی عنوان می‌كند: من نخستین بار این مدل را روی سر یك خواننده خارجی به اسم اسلیپ دیدم، این مدل را خواننده‌ها اختراع كردند.
* جلب توجه تا چه اندازه
احمد 27 ساله كه در بازار تهران كار می‌كند، اظهار می‌كند: من بیشتر مدل‌ها را از روی ژورنال‌های سالیانه، سی‌دی‌ها، اینترنت، موی بازیكن‌ها و چهره‌های مشهور داخلی و خارجی مانند فوتبالیست‌ها، هنرپیشه‌ها و كانال‌های ماهوارهای به خصوص كانال فشن بر می‌دارم.
وی می‌افزاید: من مدل موی میكروبی را انتخاب كرده‌ام زیرا درست كردن آن خیلی ساده است به این شكل كه موها باید كاملا كوتاه باشد، سپس با كمك ژل، موهای جلوی سر بالا داده می‌شود.
سینا 17 ساله می‌گوید: من و اكثر دوستانم به خاطر جلب توجه موهایمان را درست نمی‌كنیم بلكه به سبب دوست داشتن مدل و مد روز این كار را انجام می‌دهیم كه هنوز در جامعه ما جا نیفتاده است.
وی بیان می‌كند: دلم می‌خواهد همه مدل‌های مو را بر روی سرم امتحان كنم زیرا هركدام به نوعی برایم جالب است.
محمد 30 ساله متأهل عنوان می‌كند: به نظرم كسی دیگر به نوع پوشش و لباس‌ها توجهی نمی‌كند و نخستین چیزی كه مردم را جلب می‌كند مدل مو است كه یكی از ركن‌های مهم و تأثیرگذار در ظاهر هر شخص به شمار می‌آید.
حسین فتح‌الهی 41 ساله كارمند می‌گوید: نوجوانان و جوانانی كه خودشان را این ریختی می‌كنند اكثراً كمبود دارند، قیافه‌شان را عجیب و غریب درست می‌كنند كه فقط جلب توجه كنند.
وی اظهار می‌كند: این بچه‌ها می‌خواهند توی چشم باشند و به آنها توجه بیشتری شود وگرنه كجای این مدل‌های سیخ سیخی كه به عقل جن هم نمی‌رسد قشنگ است.
* مد محصول تنوع‌طلبی انسان است
یك جامعه‌شناس می‌گوید: مدل موهای گوناگون و مجموعه اتفاقاتی كه در سبك‌های زندگی از جمله مدل موی پسرها اتفاق می‌افتد عوامل بیرونی یعنی بیرون جامعه و عوامل درونی خاص خود را دارد.
عبدالكریم خیامی اظهار می‌كند: در یك دسته‌بندی دیگر عوامل محیطی و عوامل درونی كه درون فرد و خانواده‌اش است مورد بررسی قرار می‌گیرد و روانشناسان باید در این خصوص اظهار نظر كنند.
وی می‌افزاید: عوامل بیرونی روشن است و ما با مد مسئله‌ای نداریم؛ مد محصول تنوع‌طلبی انسان و امری طبیعی و پذیرفته شده است.
این جامعه شناس اضافه می‌كند: مناقشه ما رهبران مد است كه در قصه رهبران مد عوامل بیرونی مانند رسانه‌های بیگانه و ماهواره‌ها و امثالهم توانسته‌اند رهبری مد را تا حد بسیاری به عهده بگیرند.
* بسترهای بروز و ظهور پتانسیل جوانی تأمین نشده است
خیامی بیان می‌كند: این مسئله الزاماً سیاسی نیست و ابعاد دیگری هم دارد كه یكی از راهكارهای مهم مصرف، تولید مد است و لازمه سرعت بخشیدن به مصرف، سبك‌های نو به نو زندگی و مد است.
وی عنوان می‌كند: در حقیقت تولیدكنندگان مد خودشان نیاز را به وجود می‌آورند و خودشان هم نیاز به وجود آمده را رفع می‌كنند.
این جامعه‌شناس این مسئله را یكی از ضعف‌های كشور می‌داند و می‌گوید: متأسفانه ما بسترها و كانال‌های بروز و ظهور پتانسیل جوانی را به اندازه كافی تأمین نكرده‌ایم.
خیامی ادامه می‌دهد: ما عرصه‌های كافی و بسیار متنوعی را برای نشان دادن جوانان به طور كامل تأمین نكرده‌ایم.
* فقر طراحی و تولید مدل‌های جدید بومی را در كشور داریم
وی اظهارمی‌كند: به همین سبب نوجوانان و جوانان برای ابراز تفاوت و دیده‌شدن به سمت كانال‌های انحرافی می‌روند تا در جامعه مطرح شوند.
خیامی می‌گوید: دیده شدن و متفاوت بودن یكی از خواسته‌های مهم جوانان است كه اگر تأمین نشود خودش را از راه‌های دیگر نشان می‌دهد.
این جامعه شناس مشكل دیگر را فقر طراحی و تولید مدل‌های جدید می‌داند و می‌افزاید: مدل‌های بومی و داخلی برای جامعه قابل قبول است اما متأسفانه ما مراكز مدسازی تقریبا نداریم و بسیاری از صنعت پوشاك، صنعت مدل مو و لباس و كفش كشور ما منفعلانه است و ما به هزار دلیل سیاسی، امنیتی و فرهنگی مراكز تهیه و ترویج مد نداریم.
* مدل‌های گران‌قیمت
جالب است بدانید كه آرایشگاه‌های مردانه برای درست كردن همین مدل موهای عجیب و غریب بین پنج تا بیست هزار تومان از مشتری‌هایشان پول دریافت می‌كنند كه البته این مبلغ نسبت به شهرت آرایشگاه، موقعیت مكانی آن و همچنین میزان زمانی كه برای آرایش مصرف می‌كنند، متفاوت است.
همچنین در بازار لوازم آرایش قیمت قوطی‌های چسب مو از دو، سه هزار تومان تا 12 هزار تومان، اسپری‌های تافت از دو تا پنج هزار تومان، قوطی‌های ژل از هزار تا هفت هزار تومان، واكس مو از هزار تا سه هزار تومان و دستگاه اتوی مو از 15 هزار تا 60 هزار تومان است.
* نوجوانان برای مطرح‌شدن از هر نوع تغییری استقبال می‌كنند
یك روان‌شناس می‌گوید: بحث وضعیت ظاهری كه بخشی از آن به موهای افراد برمی‌گردد، مسئله مهمی است و باید ببینیم كه در حقیقت چه كسانی و در چه سنی دوست دارند وضعیت ظاهری خود را اینگونه درست كنند كه می‌بینیم اكثریت افراد در دوره نوجوانی قرار دارند.
سید جواد آرامی اظهار می‌كند: در رفتار بیشتر نوجوانان در مقایسه با سنین دیگر می‌توان به وضوح دید كه این افراد در زمینه‌های مختلف تنوع‌طلب هستند و درواقع نیازهایشان متفاوت و تا حدی انفجاری و بالاتر است.
وی تصریح می‌كند: ابراز وجود، هویت، كنجكاوی، الگویابی و تنوع‌طلبی نوجوانان مخصوص مقطع سنی‌شان است و آنان از هر نوع تغییر استقبال می‌كنند تا بتوانند ابتدا در گروه همسالانشان و سپس در در جامعه مطرح شوند.
* آرایش مو و تأثیرپذیری فرد از دوستان
آرامی عنوان می‌كند: با توجه به اینكه نوجوانان در بین دوره كودكی و بزرگسالی قرارگرفته‌اند باید نقش‌های مختلفی را امتحان كنند تا خودشان را بیابند.
این روان‌شناس ادامه می‌دهد: معمولاً رفتارهایی كه این مقطع سنی از خود نشان می‌دهند نه در حد دوران كودكی و نه در حد نوجوانی آنان است كه بخشی از این رفتارها به مسئله ظاهری و آرایش موهایشان برمی‌گردد.
وی می‌افزاید: با توجه به نیازهای عاطفی كه در دوران نوجوانی وجود دارد، عملاً دامنه دوستان گسترده‌تر شده و تأثیرپذیری فرد از دوستانش بیشتر می‌شود.
آرامی اضافه می‌كند: هر نوع ارتباط اجتماعی ممكن است بخشی از نیاز عاطفی فرد را فراهم كند به این معنی كه هنگامی كه با كسی ارتباط برقرار می‌كنیم طرف مقابل با ما همراهی، همدلی، همدردی و همفكری كرده كه این روابط بخشی از نیاز افراد را برطرف می‌كند.
* مطرح شدن در برابر جنس مخالف
این روان‌شناس بیان می‌كند: یكی دیگر از نیازهایی كه در دوره نوجوانی و جوانی خود را بروز می‌دهد، نیاز به جنس مخالف است كه در دوره كودكی برای فرد مهم نبوده اما در این مقطع سنی می‌خواهد تعیین نقش كرده و ازدواج كند.
آرامی تصریح می‌كند: فرد این نیاز را در خود می‌بیند كه خودش تمرینی برای روابط اجتماعی و مطرح‌شدن در مقابل جنس مخالف داشته باشد و به عنوان فرد بزرگسال خود را مطرح كند تا در نقش یك دختر به عنوان زن یا یك پسر به عنوان مرد خود را نشان دهد.
به گفته وی، یكی از عوامل دیگری كه سبب مطرح كردن نوجوانان در جامعه مانند تغییرات فاحش در مدل موهایشان می‌شود تغییرات جسمانی است كه در بدنشان اتفاق می‌افتد.
این روان‌شناس می‌افزاید: یكی از انتظارات نوجوانان آن است كه فرد باید دامنه گسترده‌ای از اطلاعات و ارتباط داشته باشد تا در گروه همسالان خود به چشم بیاید.
* بالاترین میزان گرایش نوجوانان با گروه همسالانشان است
آرامی اظهار می‌كند: نقشی كه فرد در گروه همسالانش ایفا می‌كند بر این اساس است كه خودش را در آن گروه معرفی كند و به نوعی مرجع نوجوان به حساب می‌آیند و گروه‌های غیر رسمی می‌توانند اثر‌گذارتر از گروه‌های غیر رسمی باشند.
وی می‌گوید: بالاترین میزان گرایش و وقتی كه فرد صرف می‌كند با همین گروه‌هاست پس میزان یادگیری‌هایش نیز متناسب با نیازهای عاطفی، شناختی و جسمانی خودش و نیاز گروه همسالانش است.
این روان‌شناس می‌افزاید: بخش دیگر این مسئله به خانواده‌ها باز می‌گردد كه در دوره نوجوانی نقش خانواده كمرنگ‌تر است و هر خانواده متناسب با شیوه فرزند‌پروری خود اعمال نظر می‌كند.
آرامی اضافه می‌كند: خانوادههای سخت‌گیر و مستبطی وجود دارند كه دیكتاتور مآبانه با فرزندانشان برخورد می‌كنند كه فرزندان این خانواده‌ها در دوران نوجوانی فاصله بسیاری با خانواده خود دارند.
* خانواده تأثیر مستقیمی بر رفتار نوجوانان و جوانان دارد
این روان‌شناس می‌گوید: خانوادههای دیگری نیز هستند كه رابطه صمیمانه‌ای با فرزندانشان دارند اما سعی می‌كنند اقتدار خود را حفظ كنند كه فرزندان این خانواده‌ها بیشتر به خانواده وابسته هستند و حرف‌شنوی بیشتری دارند.
آرامی ادامه می‌دهد: بخش دیگری از خانواده‌ها كسانی هستند كه از لحاظ تئوری بی‌بندوبار هستند و چارچوب مشخصی ندارند و بعضی وقت‌ها خیلی سخت و برخی موارد نیز همان موضوع را سهل می‌گیرند كه فرزند متوجه نمی‌شود كه خاستگاه و انتظار اعضای خانواده از او تا چه اندازه است كه این شیوه بدترین شكل برای فردی كه وارد نوجوانی شده، است.
وی تصریح می‌كند: در این اشخاص بالاترین میزان گرایش به مواد مخدر و آسیب‌های اجتماعی دیده می‌شود و این دسته از افراد طرفدار گروه همسالانشان می‌شوند زیرا آنها را پذیرفته‌اند.
* رسانه‌ها به طور غیرمستقیم مدل موهای مختلف را به نوجوانان آموزش می‌دهند
آرامی بیان می‌كند: رسانه‌ها نیز در شكل‌گیری این موضوع نقش بسیار مهمی دارند و گاهی اوقات با اینكه ما مدعی هستیم كه فرهنگ غرب را منتقل نكنیم و نحوه ارتباط اجتماعی و جنسی و نیز مدهای مو و پوشش را مطرح نكنیم اما این كار را غیرمستقیم انجام می‌دهیم.
این روان‌شناس عنوان می‌كند: این موضوع در رسانه‌های گروهی مانند رادیو و تلویزیون و در رسانه‌های نوشتاری كاملاً دیده می‌شود.
وی می‌افزاید: ما تفكرات یك نفر را با ظاهرش می‌سنجیم و فرد سعی می‌كند با شرایط اجتماعی و مد آن دوره زمانی خودش را هماهنگ كند و در همه دوره‌ها به همین صورت بوده است.
آرامی می‌گوید: این وضعیت محصول رسانه‌ها، اجتماع، خانواده و خود فرد و نیازهایش است.
* بسترهای لازم را فراهم نكرده‌ایم
این روان‌شناس اظهار می‌كند: در حال حاضر مدل موی پسران به اینگونه واقعا جای تأمل دارد و باید ببینیم كه چه كار كرده‌ایم كه وضعیت فرزندان ما به اینجا رسیده است.
وی ادامه می‌دهد: كنفوسیوس سخن معروفی دارد كه می‌گوید "اگر دیدید جایی تاریك است ناسزا نگوییم و به جای آن شمعی روشن كنیم " كه متاسفانه ما هنوز بسترهای این كار را فراهم نكرده‌ایم.
آرامی تصریح می‌كند: اگر قرار است نوجوانی فرصت بروز پیدا كند و بخواهد هویت‌یابی و توانمندی‌اش را مطرح كند ما هیچ زمینه‌ای را برایش فراهم نكرده‌ایم.
وی می‌افزاید: این مسئله هم در خانوادههای كم سواد و هم در خانوادههای با تحصیلات بالا دیده می‌شود.
آرامی اضافه می‌كند: هنگامی كه ما می‌خواهیم هم تخلیه هیجانی اتفاق بیفتد و هم بدانند رفتار مناسب كدام است تا الگو را پیدا كنند باید آن رفتاری كه می‌خواهید و مدنظر است برجسته و تقویت شود و به آن اهمیت داده شود سپس آن رفتاری كه مضر است خودش كم‌كم خاموش می‌شود.
* نوجوانان مسیر درست را پیدا نكرده‌اند
آرامی عنوان می‌كند: ما ساخته و پرداخته آدم‌هایی هستیم كه ما را دوست دارند به این معنی كه اگر ما كسی را دوست داشته باشیم به علایق و شخصیتش توجه می‌كنیم.
این روان‌شناس بیان می‌كند: اگر بتوان شرایطی فراهم كرد كه نوجوان نقاط مثبت و برجسته‌اش مورد توجه قرار بگیرد، كم‌كم خودش را پیدا می‌كند و درمسیر درست قرار می‌گیرد.
وی اظهار می‌كند: در حال حاضر نوجوان‌ها مسیر خود را پیدا نمی‌كنند و به دنبال كوشش و خطا هستند و این قبیل مسائل نه در خانواده و نه در جامعه به آن پرداخته می‌شود.
آرامی ادامه می‌دهد: متأسفانه ما هنوز نتوانسته‌ایم هماهنگ با شبكه‌های ماهوارهای و اینترنت الگوسازی كنیم و برای خود چارچوبی داشته باشیم كه با این وضعیت نمی‌توانیم تأثیرگذار باشیم.
* متولیان فرهنگی زودتر دست به كار شوند
این روان‌شناس می‌گوید: اگر متولیان امر دست به كار نشوند و در زمانی كه فرد در اختیارشان مانند مدرسه است نتوانند ارتباط چهره به چهره برقرار كنند و آموزش‌های نرم و غیرمستقیم به نوجوانان و جوانان ندهند به طور قطع هنگامی كه فرد از دسترس آنان خارج شد به سمت آموزش‌های غیرمستقیم گرایش پیدا می‌كند.
آرامی می‌افزاید: باید آموزش‌های نرم و غیرمستقیم از طریق صدا و سیما و مدارس در غالب چارچوب‌های مشخص و سازماندهی شده به جوانان آموزش داده شود.
وی اضافه می‌كند: تا زمانی كه ما چارچوب مشخصی نداشته باشیم برداشته‌های شخصی اتفاق می‌افتد و هركس برداشت ذهنی خود را دارد و هرگونه كه بخواهد عمل می‌كند كه نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.
كارشناسان معتقدند، پدیده‌های اجتماعی شاید در ظاهر ساده باشند اما در نگاهی تیزبین و تخصصی بسیار پیچیده‌اند و همین پیچیدگی حل آنها را دشوار می‌سازد؛ در واقع این پدیده‌ها همیشه ابعاد و زوایای متعددی دارند و ریشه و شكل‌گیری آنها متنوع و نیز دارای پیامدهای مختلفی هستند.
متاسفانه در كشور ما نگاه ساده‌انگارانه‌ای نسبت به این پدیده‌ها شكل می‌گیرد و تلاش می‌شود تا با تكیه بر تقویم‌ها و به شكل دوره‌ای و فصلی به حل آنها پرداخته شود.
* بك‌اسلیپ، مدل موی یك خواننده خارجی
امید 22 ساله راجع به مدل موهایش می‌گوید: مدل سر من آناناسی است به این شكل كه بالایش مثل آناناس سیخ و ایستاده ولی پشتش صاف است.
وی ادامه می‌دهد: مدل موهای سیخ سیخی انواع مختلفی دارد، متناسب با فراوانی سیخ‌سیخی‌ها روی سر، نام مدل‌ها هم فرق می‌كند مثلا اگر موهای پشت سر هم كج و كوله بشوند، اسم مدل می‌شود "اسپانیایی " كه البته به آن اسپاكی هم می‌گویند و اگر هر چهار طرف مو را سیخ سیخی كنید آن وقت مدل موی سرتان می‌شود؛ "میخی ".
آرش 19 ساله نیز درباره مدل موهایش بیان می‌كند: مدل موهای من خروسی است كه درآن باید جلوی مو را مثل تاج خروس بالا داد و پشت موها را هم صاف كرد.
وی می‌افزاید: من بیشتر مدل‌های مو را امتحان كرده‌ام و دوست دارم مدتی نیز مدل مو خروسی را استفاده كنم زیرا خیلی جدید است.
سعید دانشجوی هنر كه یكی از دوستان آرش است، می‌گوید: مدل موهای من بك‌اسلیپ است یعنی موهایی به هم ریخته مانند موهای كسی كه تازه از رخت خواب بلند شده است به نظرم خیلی قشنگ است زیرا دیگر حوصله مرتب كردن هرروز آن را ندارم.
وی عنوان می‌كند: من نخستین بار این مدل را روی سر یك خواننده خارجی به اسم اسلیپ دیدم، این مدل را خواننده‌ها اختراع كردند.
* جلب توجه تا چه اندازه
احمد 27 ساله كه در بازار تهران كار می‌كند، اظهار می‌كند: من بیشتر مدل‌ها را از روی ژورنال‌های سالیانه، سی‌دی‌ها، اینترنت، موی بازیكن‌ها و چهره‌های مشهور داخلی و خارجی مانند فوتبالیست‌ها، هنرپیشه‌ها و كانال‌های ماهوارهای به خصوص كانال فشن بر می‌دارم.
وی می‌افزاید: من مدل موی میكروبی را انتخاب كرده‌ام زیرا درست كردن آن خیلی ساده است به این شكل كه موها باید كاملا كوتاه باشد، سپس با كمك ژل، موهای جلوی سر بالا داده می‌شود.
سینا 17 ساله می‌گوید: من و اكثر دوستانم به خاطر جلب توجه موهایمان را درست نمی‌كنیم بلكه به سبب دوست داشتن مدل و مد روز این كار را انجام می‌دهیم كه هنوز در جامعه ما جا نیفتاده است.
وی بیان می‌كند: دلم می‌خواهد همه مدل‌های مو را بر روی سرم امتحان كنم زیرا هركدام به نوعی برایم جالب است.
محمد 30 ساله متأهل عنوان می‌كند: به نظرم كسی دیگر به نوع پوشش و لباس‌ها توجهی نمی‌كند و نخستین چیزی كه مردم را جلب می‌كند مدل مو است كه یكی از ركن‌های مهم و تأثیرگذار در ظاهر هر شخص به شمار می‌آید.
حسین فتح‌الهی 41 ساله كارمند می‌گوید: نوجوانان و جوانانی كه خودشان را این ریختی می‌كنند اكثراً كمبود دارند، قیافه‌شان را عجیب و غریب درست می‌كنند كه فقط جلب توجه كنند.
وی اظهار می‌كند: این بچه‌ها می‌خواهند توی چشم باشند و به آنها توجه بیشتری شود وگرنه كجای این مدل‌های سیخ سیخی كه به عقل جن هم نمی‌رسد قشنگ است.
* مد محصول تنوع‌طلبی انسان است
یك جامعه‌شناس می‌گوید: مدل موهای گوناگون و مجموعه اتفاقاتی كه در سبك‌های زندگی از جمله مدل موی پسرها اتفاق می‌افتد عوامل بیرونی یعنی بیرون جامعه و عوامل درونی خاص خود را دارد.
عبدالكریم خیامی اظهار می‌كند: در یك دسته‌بندی دیگر عوامل محیطی و عوامل درونی كه درون فرد و خانواده‌اش است مورد بررسی قرار می‌گیرد و روانشناسان باید در این خصوص اظهار نظر كنند.
وی می‌افزاید: عوامل بیرونی روشن است و ما با مد مسئله‌ای نداریم؛ مد محصول تنوع‌طلبی انسان و امری طبیعی و پذیرفته شده است.
این جامعه شناس اضافه می‌كند: مناقشه ما رهبران مد است كه در قصه رهبران مد عوامل بیرونی مانند رسانه‌های بیگانه و ماهواره‌ها و امثالهم توانسته‌اند رهبری مد را تا حد بسیاری به عهده بگیرند.
* بسترهای بروز و ظهور پتانسیل جوانی تأمین نشده است
خیامی بیان می‌كند: این مسئله الزاماً سیاسی نیست و ابعاد دیگری هم دارد كه یكی از راهكارهای مهم مصرف، تولید مد است و لازمه سرعت بخشیدن به مصرف، سبك‌های نو به نو زندگی و مد است.
وی عنوان می‌كند: در حقیقت تولیدكنندگان مد خودشان نیاز را به وجود می‌آورند و خودشان هم نیاز به وجود آمده را رفع می‌كنند.
این جامعه‌شناس این مسئله را یكی از ضعف‌های كشور می‌داند و می‌گوید: متأسفانه ما بسترها و كانال‌های بروز و ظهور پتانسیل جوانی را به اندازه كافی تأمین نكرده‌ایم.
خیامی ادامه می‌دهد: ما عرصه‌های كافی و بسیار متنوعی را برای نشان دادن جوانان به طور كامل تأمین نكرده‌ایم.
* فقر طراحی و تولید مدل‌های جدید بومی را در كشور داریم
وی اظهارمی‌كند: به همین سبب نوجوانان و جوانان برای ابراز تفاوت و دیده‌شدن به سمت كانال‌های انحرافی می‌روند تا در جامعه مطرح شوند.
خیامی می‌گوید: دیده شدن و متفاوت بودن یكی از خواسته‌های مهم جوانان است كه اگر تأمین نشود خودش را از راه‌های دیگر نشان می‌دهد.
این جامعه شناس مشكل دیگر را فقر طراحی و تولید مدل‌های جدید می‌داند و می‌افزاید: مدل‌های بومی و داخلی برای جامعه قابل قبول است اما متأسفانه ما مراكز مدسازی تقریبا نداریم و بسیاری از صنعت پوشاك، صنعت مدل مو و لباس و كفش كشور ما منفعلانه است و ما به هزار دلیل سیاسی، امنیتی و فرهنگی مراكز تهیه و ترویج مد نداریم.
* مدل‌های گران‌قیمت
جالب است بدانید كه آرایشگاه‌های مردانه برای درست كردن همین مدل موهای عجیب و غریب بین پنج تا بیست هزار تومان از مشتری‌هایشان پول دریافت می‌كنند كه البته این مبلغ نسبت به شهرت آرایشگاه، موقعیت مكانی آن و همچنین میزان زمانی كه برای آرایش مصرف می‌كنند، متفاوت است.
همچنین در بازار لوازم آرایش قیمت قوطی‌های چسب مو از دو، سه هزار تومان تا 12 هزار تومان، اسپری‌های تافت از دو تا پنج هزار تومان، قوطی‌های ژل از هزار تا هفت هزار تومان، واكس مو از هزار تا سه هزار تومان و دستگاه اتوی مو از 15 هزار تا 60 هزار تومان است.
* نوجوانان برای مطرح‌شدن از هر نوع تغییری استقبال می‌كنند
یك روان‌شناس می‌گوید: بحث وضعیت ظاهری كه بخشی از آن به موهای افراد برمی‌گردد، مسئله مهمی است و باید ببینیم كه در حقیقت چه كسانی و در چه سنی دوست دارند وضعیت ظاهری خود را اینگونه درست كنند كه می‌بینیم اكثریت افراد در دوره نوجوانی قرار دارند.
سید جواد آرامی اظهار می‌كند: در رفتار بیشتر نوجوانان در مقایسه با سنین دیگر می‌توان به وضوح دید كه این افراد در زمینه‌های مختلف تنوع‌طلب هستند و درواقع نیازهایشان متفاوت و تا حدی انفجاری و بالاتر است.
وی تصریح می‌كند: ابراز وجود، هویت، كنجكاوی، الگویابی و تنوع‌طلبی نوجوانان مخصوص مقطع سنی‌شان است و آنان از هر نوع تغییر استقبال می‌كنند تا بتوانند ابتدا در گروه همسالانشان و سپس در در جامعه مطرح شوند.
* آرایش مو و تأثیرپذیری فرد از دوستان
آرامی عنوان می‌كند: با توجه به اینكه نوجوانان در بین دوره كودكی و بزرگسالی قرارگرفته‌اند باید نقش‌های مختلفی را امتحان كنند تا خودشان را بیابند.
این روان‌شناس ادامه می‌دهد: معمولاً رفتارهایی كه این مقطع سنی از خود نشان می‌دهند نه در حد دوران كودكی و نه در حد نوجوانی آنان است كه بخشی از این رفتارها به مسئله ظاهری و آرایش موهایشان برمی‌گردد.
وی می‌افزاید: با توجه به نیازهای عاطفی كه در دوران نوجوانی وجود دارد، عملاً دامنه دوستان گسترده‌تر شده و تأثیرپذیری فرد از دوستانش بیشتر می‌شود.
آرامی اضافه می‌كند: هر نوع ارتباط اجتماعی ممكن است بخشی از نیاز عاطفی فرد را فراهم كند به این معنی كه هنگامی كه با كسی ارتباط برقرار می‌كنیم طرف مقابل با ما همراهی، همدلی، همدردی و همفكری كرده كه این روابط بخشی از نیاز افراد را برطرف می‌كند.
* مطرح شدن در برابر جنس مخالف
این روان‌شناس بیان می‌كند: یكی دیگر از نیازهایی كه در دوره نوجوانی و جوانی خود را بروز می‌دهد، نیاز به جنس مخالف است كه در دوره كودكی برای فرد مهم نبوده اما در این مقطع سنی می‌خواهد تعیین نقش كرده و ازدواج كند.
آرامی تصریح می‌كند: فرد این نیاز را در خود می‌بیند كه خودش تمرینی برای روابط اجتماعی و مطرح‌شدن در مقابل جنس مخالف داشته باشد و به عنوان فرد بزرگسال خود را مطرح كند تا در نقش یك دختر به عنوان زن یا یك پسر به عنوان مرد خود را نشان دهد.
به گفته وی، یكی از عوامل دیگری كه سبب مطرح كردن نوجوانان در جامعه مانند تغییرات فاحش در مدل موهایشان می‌شود تغییرات جسمانی است كه در بدنشان اتفاق می‌افتد.
این روان‌شناس می‌افزاید: یكی از انتظارات نوجوانان آن است كه فرد باید دامنه گسترده‌ای از اطلاعات و ارتباط داشته باشد تا در گروه همسالان خود به چشم بیاید.
* بالاترین میزان گرایش نوجوانان با گروه همسالانشان است
آرامی اظهار می‌كند: نقشی كه فرد در گروه همسالانش ایفا می‌كند بر این اساس است كه خودش را در آن گروه معرفی كند و به نوعی مرجع نوجوان به حساب می‌آیند و گروه‌های غیر رسمی می‌توانند اثر‌گذارتر از گروه‌های غیر رسمی باشند.
وی می‌گوید: بالاترین میزان گرایش و وقتی كه فرد صرف می‌كند با همین گروه‌هاست پس میزان یادگیری‌هایش نیز متناسب با نیازهای عاطفی، شناختی و جسمانی خودش و نیاز گروه همسالانش است.
این روان‌شناس می‌افزاید: بخش دیگر این مسئله به خانواده‌ها باز می‌گردد كه در دوره نوجوانی نقش خانواده كمرنگ‌تر است و هر خانواده متناسب با شیوه فرزند‌پروری خود اعمال نظر می‌كند.
آرامی اضافه می‌كند: خانوادههای سخت‌گیر و مستبطی وجود دارند كه دیكتاتور مآبانه با فرزندانشان برخورد می‌كنند كه فرزندان این خانواده‌ها در دوران نوجوانی فاصله بسیاری با خانواده خود دارند.
* خانواده تأثیر مستقیمی بر رفتار نوجوانان و جوانان دارد
این روان‌شناس می‌گوید: خانوادههای دیگری نیز هستند كه رابطه صمیمانه‌ای با فرزندانشان دارند اما سعی می‌كنند اقتدار خود را حفظ كنند كه فرزندان این خانواده‌ها بیشتر به خانواده وابسته هستند و حرف‌شنوی بیشتری دارند.
آرامی ادامه می‌دهد: بخش دیگری از خانواده‌ها كسانی هستند كه از لحاظ تئوری بی‌بندوبار هستند و چارچوب مشخصی ندارند و بعضی وقت‌ها خیلی سخت و برخی موارد نیز همان موضوع را سهل می‌گیرند كه فرزند متوجه نمی‌شود كه خاستگاه و انتظار اعضای خانواده از او تا چه اندازه است كه این شیوه بدترین شكل برای فردی كه وارد نوجوانی شده، است.
وی تصریح می‌كند: در این اشخاص بالاترین میزان گرایش به مواد مخدر و آسیب‌های اجتماعی دیده می‌شود و این دسته از افراد طرفدار گروه همسالانشان می‌شوند زیرا آنها را پذیرفته‌اند.
* رسانه‌ها به طور غیرمستقیم مدل موهای مختلف را به نوجوانان آموزش می‌دهند
آرامی بیان می‌كند: رسانه‌ها نیز در شكل‌گیری این موضوع نقش بسیار مهمی دارند و گاهی اوقات با اینكه ما مدعی هستیم كه فرهنگ غرب را منتقل نكنیم و نحوه ارتباط اجتماعی و جنسی و نیز مدهای مو و پوشش را مطرح نكنیم اما این كار را غیرمستقیم انجام می‌دهیم.
این روان‌شناس عنوان می‌كند: این موضوع در رسانه‌های گروهی مانند رادیو و تلویزیون و در رسانه‌های نوشتاری كاملاً دیده می‌شود.
وی می‌افزاید: ما تفكرات یك نفر را با ظاهرش می‌سنجیم و فرد سعی می‌كند با شرایط اجتماعی و مد آن دوره زمانی خودش را هماهنگ كند و در همه دوره‌ها به همین صورت بوده است.
آرامی می‌گوید: این وضعیت محصول رسانه‌ها، اجتماع، خانواده و خود فرد و نیازهایش است.
* بسترهای لازم را فراهم نكرده‌ایم
این روان‌شناس اظهار می‌كند: در حال حاضر مدل موی پسران به اینگونه واقعا جای تأمل دارد و باید ببینیم كه چه كار كرده‌ایم كه وضعیت فرزندان ما به اینجا رسیده است.
وی ادامه می‌دهد: كنفوسیوس سخن معروفی دارد كه می‌گوید "اگر دیدید جایی تاریك است ناسزا نگوییم و به جای آن شمعی روشن كنیم " كه متاسفانه ما هنوز بسترهای این كار را فراهم نكرده‌ایم.
آرامی تصریح می‌كند: اگر قرار است نوجوانی فرصت بروز پیدا كند و بخواهد هویت‌یابی و توانمندی‌اش را مطرح كند ما هیچ زمینه‌ای را برایش فراهم نكرده‌ایم.
وی می‌افزاید: این مسئله هم در خانوادههای كم سواد و هم در خانوادههای با تحصیلات بالا دیده می‌شود.
آرامی اضافه می‌كند: هنگامی كه ما می‌خواهیم هم تخلیه هیجانی اتفاق بیفتد و هم بدانند رفتار مناسب كدام است تا الگو را پیدا كنند باید آن رفتاری كه می‌خواهید و مدنظر است برجسته و تقویت شود و به آن اهمیت داده شود سپس آن رفتاری كه مضر است خودش كم‌كم خاموش می‌شود.
* نوجوانان مسیر درست را پیدا نكرده‌اند
آرامی عنوان می‌كند: ما ساخته و پرداخته آدم‌هایی هستیم كه ما را دوست دارند به این معنی كه اگر ما كسی را دوست داشته باشیم به علایق و شخصیتش توجه می‌كنیم.
این روان‌شناس بیان می‌كند: اگر بتوان شرایطی فراهم كرد كه نوجوان نقاط مثبت و برجسته‌اش مورد توجه قرار بگیرد، كم‌كم خودش را پیدا می‌كند و درمسیر درست قرار می‌گیرد.
وی اظهار می‌كند: در حال حاضر نوجوان‌ها مسیر خود را پیدا نمی‌كنند و به دنبال كوشش و خطا هستند و این قبیل مسائل نه در خانواده و نه در جامعه به آن پرداخته می‌شود.
آرامی ادامه می‌دهد: متأسفانه ما هنوز نتوانسته‌ایم هماهنگ با شبكه‌های ماهوارهای و اینترنت الگوسازی كنیم و برای خود چارچوبی داشته باشیم كه با این وضعیت نمی‌توانیم تأثیرگذار باشیم.
* متولیان فرهنگی زودتر دست به كار شوند
این روان‌شناس می‌گوید: اگر متولیان امر دست به كار نشوند و در زمانی كه فرد در اختیارشان مانند مدرسه است نتوانند ارتباط چهره به چهره برقرار كنند و آموزش‌های نرم و غیرمستقیم به نوجوانان و جوانان ندهند به طور قطع هنگامی كه فرد از دسترس آنان خارج شد به سمت آموزش‌های غیرمستقیم گرایش پیدا می‌كند.
آرامی می‌افزاید: باید آموزش‌های نرم و غیرمستقیم از طریق صدا و سیما و مدارس در غالب چارچوب‌های مشخص و سازماندهی شده به جوانان آموزش داده شود.
وی اضافه می‌كند: تا زمانی كه ما چارچوب مشخصی نداشته باشیم برداشته‌های شخصی اتفاق می‌افتد و هركس برداشت ذهنی خود را دارد و هرگونه كه بخواهد عمل می‌كند كه نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.
گردآوری:گروه خبر سيمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع:farsnews.com
