شاید كمتر قشری مانند هنرمندان قابلیت آن را داشته باشند تا در تار و پود روابط اجتماعی وارد و بتوانند تاثیرگذار شوند. به همین دلیل تاثیرگذاری و تاثیرپذیری است كه فرهنگ و هنر یكی از مهم‌ترین و شاید تنها راه شناخت یك جامعه بشری است. مهتاب كرامتی بازیگر نام‌آشنای سینمای ایران نیز یكی از هنرمندانی است كه نه‌تنها ویژگی‌های شاخص‌اش در بازیگری، بلكه فعالیت‌های پرحجمش در زمینه‌های اجتماعی چشمگیر است. همكاری تنگاتنگ وی با نهادهای غیردولتی فعال در زمینه كودكان و زنان عاقبت در سال ۸۵ منجر به انتخاب وی به تاكید مكرر وی نسبت به نقش رسانه‌ها اطلا‌ع‌رسانی در زمینه‌های مختلف آسیب‌های اجتماعی به خصوص ایدز و آموزش كودكان و نوجوانان بیانگر حساسیت موضوع است. موضوعی كه به شدت مورد غفلت قرار گرفته است.
كرامتی یكی از مشاركت‌كنندگان در بنیانگذاری <نهضت جهانی كودكان و ایدز> است. وظایف سفیر حسن نیت یونیسف گسترده‌تر و حجیم‌تر از آن است كه به نظر آید. رویدادها و معضلا‌ت پیدا و پنهان جامعه ایرانی روزبه‌روز بر اثر عوامل مختلفی چون ضعف مدیریتی، كاغذبازی و بی‌تجربگی در زمینه كنترل بحران‌ها افزایش می‌یابد و این سفیرصلح همراه گروه نه‌چندان بزرگی باید به بررسی، اطلا‌ع‌رسانی و جمع‌آوری كمك‌های نقدی و ترغیب مردم در زمینه‌های اجتماعی بپردازد.
دو هفته پیش و در سكوت كامل خبری كرامتی برای دومین دوره به عنوان سفیر حسن نیت یونیسف معرفی شد. او از همه هنرمندان دعوت میكند كه نه در مقابل وی بلكه در كنارش و به عنوان همراه، به كودكان و آسیب‌دیدگان ایرانی یاری رسانند. به عقیده وی تجربیات دوره اول خواهد توانست او را در زمینه منابع، اهداف و نحوه رسیدن به چشم‌اندازهای كوتاه‌مدت و بلندمدت یاری رساند. مدت‌ها بود كه قصد داشتیم پرسش‌هایی را در زمینه تعاملا‌ت جامعه هنری ایران با مردم و با وی مطرح كنیم كه به دلا‌یل مختلف فرصت نمی‌شد. در نهایت همین چند روز پیش كرامتی در كاخ‌موزه زیبا اما خلوت <گلستان> و در حین تصویربرداری یك فیلم سینمایی پذیرای ما شد و در بین ضبط سكانس‌های مختلف به سوالا‌ت اعتماد ملی پاسخ داد. این گفت‌وگو بیش از آنكه درباره فیلم‌های كرامتی و سینمای ایران باشد، بر اهمیت مشاركت هنرمندان در فعالیت‌های اجتماعی متمركز شد.
موضوعی كه كرامتی همواره بدان علا‌قه نشان می‌دهد و آماده صحبت در این زمینه است. وی به شكل قاطعی بر این نكته تاكید میكند كه <یونیسف ایران فقط در خدمت كودكان ایرانی است> كرامتی در این گفت‌وگو خود را موظف دانست كه گزارشی هر چند مختصر در زمینه فعالیت‌های دور نخست خود در یونیسف به مردم ایران ارائه دهد. هر دو تا توانستیم از حواشی دوری كردیم. متن پیش‌رو خلا‌صه‌ای است از مهم‌ترین موضوعاتی كه به بحث گذاشته شد. در اینجا لا‌زم است از گروه كارگردانی امید بنكدار و كیوان علی‌محمدی و به خصوص دوست ارجمندم سمیرا اعلا‌یی كه چند ساعتی حضور ما را تحمل كردند، تشكر كنم.
● مهتاب كرامتی! پس از دو سال فعالیت به عنوان سفیر صلح یونیسف برآیند كار خودت را چگونه توصیف می‌كنی؟
▪ من قبل از این دو سال هم با فعالیت‌های یونیسف آشنایی داشتم اما در این مدت دوشادوش و از نزدیك با این نهاد همكاری كردم. كارهای یونیسف نه به دلیل حضور من بلكه به طور كلی مفید و انسان‌دوستانه است. اما از زمان همكاری‌ام با یونیسف فكر می‌كنم كنجكاوی و علا‌قه مردم به آن زیادتر شد و به خصوص این موضوع را فهمیده‌اند كه یونیسف ایران فقط به كودكان ایرانی كمك میكند و نه برای دیگر كشورها. اما از پروژه‌ها و مصادیق فعالیت‌ها می‌توانم به پایان یافتن پروژه بم اشاره كنم. مساله لوله‌كشی و آب و فاضلا‌ب بم به طور كامل انجام شد و به بهره‌برداری رسید كه خیلی مهم بود. چند بازدید از بم داشتیم. تعدادی از روستامهدها و مدارس به بهره‌برداری رسید. با پایان گرفتن این پروژه‌ها دفتر یونیسف در بم تعطیل شد.
● بعد از این دو سال با تجربیاتی كه به دست آوردی حتما مفیدتر كار خواهی كرد. دقیقا درست است. با خیلی از زوایای كار آشنا شدم و از این به بعد كمی دقیق‌تر و پیشرفته‌تر فعالیت خواهم كرد. پس مهم‌ترین كار در دو سال گذشته را پایان یافتن پروژه بم می‌دانی؟
▪ نه، تنها شهرستان بم نبوده. سال پیش برای اولین بار هفته كودك را در ایران برگزار كردیم چون روز جهانی كودك فقط یك روز جشن گرفته می‌شود اما سال گذشته به مدت هشت روز در خانه هنرمندان برای كودكان این جشن را داشتیم.
● ویژگی جشن یك هفته‌ای چه بود؟
▪ سعی كردیم از هنرمندان در شاخه‌های مختلف دعوت كنیم تا ارتباط هنرمندان با یونیسف بیشتر شود. نمود اصلی همكاری‌های هنرمندان با یونیسف در هفته كودك اتفاق افتاد. خانه هنرمندان هم در این مدت كاملا در اختیار بچه‌ها و یونیسف بود. نقاشی،كتابخوانی، تئاتر و ... همه هنرمندان كمك كردند و جشن را به خوبی برگزار كردند. اما این برنامه‌ها انعكاس رسانه‌ای زیادی پیدا نكرد. چون دفعه اول بود كمی نگران نحوه اجرای آن بودیم.
▪ سعی كردیم از هنرمندان در شاخه‌های مختلف دعوت كنیم تا ارتباط هنرمندان با یونیسف بیشتر شود. نمود اصلی همكاری‌های هنرمندان با یونیسف در هفته كودك اتفاق افتاد. خانه هنرمندان هم در این مدت كاملا در اختیار بچه‌ها و یونیسف بود. نقاشی،كتابخوانی، تئاتر و ... همه هنرمندان كمك كردند و جشن را به خوبی برگزار كردند. اما این برنامه‌ها انعكاس رسانه‌ای زیادی پیدا نكرد. چون دفعه اول بود كمی نگران نحوه اجرای آن بودیم.
● اما موفقیت این برنامه استقبال عمومی خود ما را نیز شگفت‌زده كرد. امسال چنین برنامه‌ای نداشتید؟
▪ خیر كمی از برنامه‌ها عقب ماندیم اما سال آینده مطمئن هستم برنامه مفیدی در هفته كودك خواهیم داشت و شما رسانه‌ای‌ها هم باید كمك كنید.
● برنامه‌های یونیسف را شخصا طراحی می‌كنی یا یك رایزنی جمعی است؟
▪ قبل از شروع هر سال میلا‌دی ما جلساتی داریم جهت برآورد فعالیت‌های سال گذشته و برنامه‌های سال آینده. پروژه‌ها از پیش تعیین شده و مشكلا‌ت كاملا مشخص شده است.
▪ قبل از شروع هر سال میلا‌دی ما جلساتی داریم جهت برآورد فعالیت‌های سال گذشته و برنامه‌های سال آینده. پروژه‌ها از پیش تعیین شده و مشكلا‌ت كاملا مشخص شده است.
● یعنی واحدهای مشخصی از یونیسف مشكلا‌ت را رصد می‌كنند و به شما ارائه می‌دهند؟
▪ بله، در ضمن هر شاخه اجرایی یونیسف رابط دولتی نیز دارد كه با مبادله اطلا‌عات ما بیشتر متوجه مشكلا‌ت می‌شویم. سال گذشته حقوق كودك و ترویج رابطه كودكان با والدین مد نظر ما بود و امسال روی ترافیك و معضلا‌ت آن در مواجهه با كودكان متمركز شده‌ایم؛ خطرات و تصادفات رانندگی و حفاظت از كودكان. البته این برنامه مختص به یونیسف نیست. راهنمایی و رانندگی، بهزیستی و شهرداری هم در این زمینه با ما كار می‌كنند.
▪ بله، در ضمن هر شاخه اجرایی یونیسف رابط دولتی نیز دارد كه با مبادله اطلا‌عات ما بیشتر متوجه مشكلا‌ت می‌شویم. سال گذشته حقوق كودك و ترویج رابطه كودكان با والدین مد نظر ما بود و امسال روی ترافیك و معضلا‌ت آن در مواجهه با كودكان متمركز شده‌ایم؛ خطرات و تصادفات رانندگی و حفاظت از كودكان. البته این برنامه مختص به یونیسف نیست. راهنمایی و رانندگی، بهزیستی و شهرداری هم در این زمینه با ما كار می‌كنند.
● آیا اختلا‌ف نظری بین تو و مدیران یونیسف در زمینه اولویت‌های كاری به وجود آمده است؟
▪ من خیلی ایده‌آلیست هستم و دوست دارم كارها به سرعت به نتیجه برسد. ولی معمولا این اتفاق نمی‌افتد و روند كاری یونیسف پله‌به‌پله است. هنرهایی مثل سینما و تئاتر و رسانه‌هایی مثل تلویزیون تاثیرپذیری و ضریب نفوذ زیادی در جامعه دارند. به علت همین ویژگی اطلا‌ع‌رسانی باید سینماگران بیشتر روی این مساله كار كنند اما ما با نوعی افت كیفی در این زمینه مواجه هستیم. با وجود حضور قوی در خانواده سینمای ایران چرا حركت سینما درباره كودك، ایدز و... كمرنگ است؟ اصولا سینما و هنرهایی كه دارای قدرت تصویر هستند می‌توانند تاثیرگذار باشند چون مردم راحت‌تر با این هنرها ارتباط برقرار می‌كنند و پیام‌ها را دریافت می‌كنند. زمانی كه مردم كسی را می‌شناسند، راحت‌تر حرف او را قبول می‌كنند. مردم ما هنرمندان را از خودشان می‌دانند احساس صمیمیت می‌كنند. در خیابان مرا با اسم كوچك صدا می‌زنند. اما كارهایی در این زمینه كه گفتی انجام شده از تیزر و تئاتر تا سینما، ولی تعدادش واقعا كم است. واقعا در سال، صنعت سینمای ایران چند فیلم برجسته در زمینه كودك دارد؟ وقتی امسال جشنواره فیلم كودك در همدان برگزار می‌شد تعجب كردم چون ما اصلا سینمای كودك یا سینمایی درباره كودك نداریم. خیلی به ندرت این فیلم‌ها ساخته می‌شوند.
تعداد این فیلم‌ها سال به سال كمتر می‌شود. در زمینه حقوق كودك و اچ‌آی‌وی (ایدز) اتفاقات مثبتی افتاده اما خیلی كم است. دو سال پیش، جشنواره ایدز راه‌اندازی شد خیلی جشنواره خوبی بود اما چنین فستیوال‌هایی نیاز به توجه و سرمایه‌گذاری دارد و همچنین نیاز به حمایت مالی و معنوی.
▪ من خیلی ایده‌آلیست هستم و دوست دارم كارها به سرعت به نتیجه برسد. ولی معمولا این اتفاق نمی‌افتد و روند كاری یونیسف پله‌به‌پله است. هنرهایی مثل سینما و تئاتر و رسانه‌هایی مثل تلویزیون تاثیرپذیری و ضریب نفوذ زیادی در جامعه دارند. به علت همین ویژگی اطلا‌ع‌رسانی باید سینماگران بیشتر روی این مساله كار كنند اما ما با نوعی افت كیفی در این زمینه مواجه هستیم. با وجود حضور قوی در خانواده سینمای ایران چرا حركت سینما درباره كودك، ایدز و... كمرنگ است؟ اصولا سینما و هنرهایی كه دارای قدرت تصویر هستند می‌توانند تاثیرگذار باشند چون مردم راحت‌تر با این هنرها ارتباط برقرار می‌كنند و پیام‌ها را دریافت می‌كنند. زمانی كه مردم كسی را می‌شناسند، راحت‌تر حرف او را قبول می‌كنند. مردم ما هنرمندان را از خودشان می‌دانند احساس صمیمیت می‌كنند. در خیابان مرا با اسم كوچك صدا می‌زنند. اما كارهایی در این زمینه كه گفتی انجام شده از تیزر و تئاتر تا سینما، ولی تعدادش واقعا كم است. واقعا در سال، صنعت سینمای ایران چند فیلم برجسته در زمینه كودك دارد؟ وقتی امسال جشنواره فیلم كودك در همدان برگزار می‌شد تعجب كردم چون ما اصلا سینمای كودك یا سینمایی درباره كودك نداریم. خیلی به ندرت این فیلم‌ها ساخته می‌شوند.
تعداد این فیلم‌ها سال به سال كمتر می‌شود. در زمینه حقوق كودك و اچ‌آی‌وی (ایدز) اتفاقات مثبتی افتاده اما خیلی كم است. دو سال پیش، جشنواره ایدز راه‌اندازی شد خیلی جشنواره خوبی بود اما چنین فستیوال‌هایی نیاز به توجه و سرمایه‌گذاری دارد و همچنین نیاز به حمایت مالی و معنوی.
● همین تعداد كم فیلم یا فیلمنامه آیا با معیارها و استانداردهای جهانی و یونیسف همخوانی دارند؟
▪ به طول مثال در زمینه ایدز؟ خیر همخوانی زیادی ندارد.
▪ به طول مثال در زمینه ایدز؟ خیر همخوانی زیادی ندارد.
● چقدر خوب می‌شد كه دوستان می‌دانستند كه می‌توانند از ما در این زمینه‌ها مشورت بگیرند. یونیسف با اینكه حامی مالی تولیدات نمی‌شود اما سعی میكند كمك فكری و مشاوره‌ای بدهد. مردم هم اطلا‌عات‌شان به همین نسبت پایین است.
▪ بله، هم پایین است و هم غلط. یكی از سهل‌انگاری‌ها همین فیلم‌هایی است كه در زمینه ایدز ساخته شده است. واقعا ای كاش این فیلم‌ها اصلا ساخته نمی‌شد.
▪ بله، هم پایین است و هم غلط. یكی از سهل‌انگاری‌ها همین فیلم‌هایی است كه در زمینه ایدز ساخته شده است. واقعا ای كاش این فیلم‌ها اصلا ساخته نمی‌شد.
● یك مثال بزن.
▪ مثلا در یك فیلم یا سریال تلویزیونی از یك مرد می‌پرسند چه اتفاقی افتاد كه به اچ‌آی‌وی آلوده شدی؟ مرد می‌گوید همسر من به خاطر شغلش‌ماموریت‌های خارج از كشور دارد و آنجا آلوده شد. این یعنی هر فردی در ایران رفتار پرخطر داشته باشد امكان آلودگی ندارد و همه آلودگی‌ها از خارج به ایران می‌آید. یعنی در خارج از ایران مراقب باشید. در صورتی كه باید همه جا مراقب بود. فكر می‌كنم اطلا‌عات اشتباه دادن خیلی بدتر از اطلا‌ع ندادن است.
▪ مثلا در یك فیلم یا سریال تلویزیونی از یك مرد می‌پرسند چه اتفاقی افتاد كه به اچ‌آی‌وی آلوده شدی؟ مرد می‌گوید همسر من به خاطر شغلش‌ماموریت‌های خارج از كشور دارد و آنجا آلوده شد. این یعنی هر فردی در ایران رفتار پرخطر داشته باشد امكان آلودگی ندارد و همه آلودگی‌ها از خارج به ایران می‌آید. یعنی در خارج از ایران مراقب باشید. در صورتی كه باید همه جا مراقب بود. فكر می‌كنم اطلا‌عات اشتباه دادن خیلی بدتر از اطلا‌ع ندادن است.
● راه‌حل تمامی این معضلا‌ت چیست؟
▪ اول همان برگزاری جشنواره‌ها، امكان اكران و روی صحنه رفتن تئاترها و امكان نمایش آثار از طریق تلویزیون تا بدین‌وسیله هنرمندان نیز تشویق شوند و در مرحله بعدی تعامل و مشورت با كارشناسان. نه‌تنها یونیسف بلكه خیلی نهادهای دیگر هم آماده دادن مشاوره هستند. سال پیش و امسال پیام مبارزه با ایدز <زیگما> بود. زیگما یعنی انگ‌زدایی. یعنی نباید بیمار را طرد كنیم. این بیماران، اعضای جامعه هستند. یكی از مسائل در زمینه اطلا‌ع‌رسانی درباره اچ‌آی‌وی محدودیت‌های اخلا‌قی و نوعی كتمان و ممانعت از گفتمان جنسی در جامعه است.
▪ اول همان برگزاری جشنواره‌ها، امكان اكران و روی صحنه رفتن تئاترها و امكان نمایش آثار از طریق تلویزیون تا بدین‌وسیله هنرمندان نیز تشویق شوند و در مرحله بعدی تعامل و مشورت با كارشناسان. نه‌تنها یونیسف بلكه خیلی نهادهای دیگر هم آماده دادن مشاوره هستند. سال پیش و امسال پیام مبارزه با ایدز <زیگما> بود. زیگما یعنی انگ‌زدایی. یعنی نباید بیمار را طرد كنیم. این بیماران، اعضای جامعه هستند. یكی از مسائل در زمینه اطلا‌ع‌رسانی درباره اچ‌آی‌وی محدودیت‌های اخلا‌قی و نوعی كتمان و ممانعت از گفتمان جنسی در جامعه است.
● شخصا چه راه‌حلی را پیش رو می‌بینید؟ سینما و تلویزیون در زمینه تفكیك مسائل اخلا‌قی و پزشكی چه كاری می‌توانند انجام دهند؟
▪ هنرمندان به‌راحتی می‌توانند به خانواده‌های ایرانی یاد بدهند كه می‌شود با جوانان و نوجوانان در این زمینه صحبت كرد. سكوت در این‌باره یك جنایت است. صحبت كردن در زمینه بحران ایدز هیچ مغایرتی با اصول اخلا‌قی جامعه ایران ندارد. باید این تابو شكسته شود. حتی درباره نوع انتقال این بیماری هنوز در ایران سوالا‌ت زیادی وجود دارد. یك مجموعه داستان‌ها و افسانه‌های عجیب و غریب. از طرف دیگر هنرمندان باید به والدین كمك كنند تا آنها بتوانند به حرف‌های نوجوانان و جوانان گوش دهند. درباره مقوله جنسیت، رابطه جنسی كه یكی از راه‌های مهم انتقال است. باید حرف زده شود. تا چند سال پیش به رابطه جنسی در زمینه انتقال ویروس اچ‌آی‌وی اهمیت نمی‌دادند و تزریق مواد مخدر با سرنگ‌های مشترك مورد توجه بود اما در حال حاضر خیر. فكر می‌كنید اگر مسائل ایدز در فیلم‌ها یا سریال‌ها یا گفت‌وگوهای عمومی باز شود واكنش مردم چگونه خواهد بود؟ مطمئنا در ابتدا سكوت خواهند كرد. اما بالا‌خره متوجه خواهند شد كه این خطر به جوانان ما، خانواده ما و خودمان بسیار نزدیك است.
▪ هنرمندان به‌راحتی می‌توانند به خانواده‌های ایرانی یاد بدهند كه می‌شود با جوانان و نوجوانان در این زمینه صحبت كرد. سكوت در این‌باره یك جنایت است. صحبت كردن در زمینه بحران ایدز هیچ مغایرتی با اصول اخلا‌قی جامعه ایران ندارد. باید این تابو شكسته شود. حتی درباره نوع انتقال این بیماری هنوز در ایران سوالا‌ت زیادی وجود دارد. یك مجموعه داستان‌ها و افسانه‌های عجیب و غریب. از طرف دیگر هنرمندان باید به والدین كمك كنند تا آنها بتوانند به حرف‌های نوجوانان و جوانان گوش دهند. درباره مقوله جنسیت، رابطه جنسی كه یكی از راه‌های مهم انتقال است. باید حرف زده شود. تا چند سال پیش به رابطه جنسی در زمینه انتقال ویروس اچ‌آی‌وی اهمیت نمی‌دادند و تزریق مواد مخدر با سرنگ‌های مشترك مورد توجه بود اما در حال حاضر خیر. فكر می‌كنید اگر مسائل ایدز در فیلم‌ها یا سریال‌ها یا گفت‌وگوهای عمومی باز شود واكنش مردم چگونه خواهد بود؟ مطمئنا در ابتدا سكوت خواهند كرد. اما بالا‌خره متوجه خواهند شد كه این خطر به جوانان ما، خانواده ما و خودمان بسیار نزدیك است.
● رسانه ملی و تلویزیون در این زمینه چه نقشی دارند؟
▪ مهم‌ترین وظیفه به عهده تلویزیون است. اگر در این زمینه فعالیت نكنند و امكانات را در اختیار هنرمندان قرار ندهند ظلم و جنایتی بزرگ را مرتكب خواهند شد. سینما تا حدی تاثیرگذار است چون مخاطب محدودی دارد اما تلویزیون ضریب نفوذ بسیار بالا‌یی دارد. قبلا در صحبت‌هایمان می‌گفتی كه به‌جای واكنش‌های منفی از انتخاب شدن مهتاب كرامتی به‌عنوان سفیر حسن‌نیت یونیسف، هنرمندان می‌توانند در كنار من قرار گیرند و كمك كنند. این درخواست الزاماتی دارد.
▪ مهم‌ترین وظیفه به عهده تلویزیون است. اگر در این زمینه فعالیت نكنند و امكانات را در اختیار هنرمندان قرار ندهند ظلم و جنایتی بزرگ را مرتكب خواهند شد. سینما تا حدی تاثیرگذار است چون مخاطب محدودی دارد اما تلویزیون ضریب نفوذ بسیار بالا‌یی دارد. قبلا در صحبت‌هایمان می‌گفتی كه به‌جای واكنش‌های منفی از انتخاب شدن مهتاب كرامتی به‌عنوان سفیر حسن‌نیت یونیسف، هنرمندان می‌توانند در كنار من قرار گیرند و كمك كنند. این درخواست الزاماتی دارد.
● راه عملی همكاری هنرمندان با یونیسف و شخص خودت چیست؟
▪ یكی از ویژگی‌های ما ایرانیان این است كه سوال نمی‌كنیم. فقط براساس فكر و تخیل خودمان تصمیم می‌گیریم و عمل می‌كنیم. سوال كردن خیلی راحت است. من واقعا به كمك دوستان هنرمند نیاز دارم. در همین چند روز كنسرتی برگزار می‌شود كه دوستان ما آقای مهران مدیری، علیرضا عصار و دیگران لطف می‌كنند و برای مبارزه با ایدز و كمك به یونیسف كنسرت می‌دهند واقعا از آنها تشكر می‌كنم در جراید هم تشكر خالصانه كردم. باعث خوشحالی من می‌شود چون مقداری بار مسوولیت از دوش من برداشته می‌شود. مردم هم پیام جمعی را راحت‌تر می‌پذیرند.
▪ یكی از ویژگی‌های ما ایرانیان این است كه سوال نمی‌كنیم. فقط براساس فكر و تخیل خودمان تصمیم می‌گیریم و عمل می‌كنیم. سوال كردن خیلی راحت است. من واقعا به كمك دوستان هنرمند نیاز دارم. در همین چند روز كنسرتی برگزار می‌شود كه دوستان ما آقای مهران مدیری، علیرضا عصار و دیگران لطف می‌كنند و برای مبارزه با ایدز و كمك به یونیسف كنسرت می‌دهند واقعا از آنها تشكر می‌كنم در جراید هم تشكر خالصانه كردم. باعث خوشحالی من می‌شود چون مقداری بار مسوولیت از دوش من برداشته می‌شود. مردم هم پیام جمعی را راحت‌تر می‌پذیرند.
● یك سوال شفاف می‌كنم لطفا شفاف جواب بدهید. سفیر حسن‌نیت بودن برای مهتاب كرامتی سود شخصی هم دارد؟
▪ خیلی خوشحال شدم این سوال را مطرح كردید. فعالیت‌های من در یونیسف هیچ درآمد شخصی‌ای برای من ندارد. حقوق من در یونیسف یك دلا‌ر در سال است.
▪ خیلی خوشحال شدم این سوال را مطرح كردید. فعالیت‌های من در یونیسف هیچ درآمد شخصی‌ای برای من ندارد. حقوق من در یونیسف یك دلا‌ر در سال است.
● پس چرا این مسوولیت سنگین را انتخاب كردی؟
▪ چون شب كه به خانه برمی‌گردم احساس می‌كنم یك كار مثبت انجام دادم. برعكس من باید با روش‌های مختلفی به درآمدزایی یونیسف ایران كمك كنم.
▪ چون شب كه به خانه برمی‌گردم احساس می‌كنم یك كار مثبت انجام دادم. برعكس من باید با روش‌های مختلفی به درآمدزایی یونیسف ایران كمك كنم.
● از رانت و مزایای خاصی استفاده نمی‌كنی؟
▪ به هیچ‌عنوان! چون كارمند رسمی و حقوق‌بگیر یونیسف نیستم هیچ‌كدام از امتیازات آنان را ندارم. حتی در زمینه اخذ ویزا.
▪ به هیچ‌عنوان! چون كارمند رسمی و حقوق‌بگیر یونیسف نیستم هیچ‌كدام از امتیازات آنان را ندارم. حتی در زمینه اخذ ویزا.
● امسال پیام نوشتاری‌ات در زمینه ترافیك و خطرات پیش‌روی كودكان در مطبوعات نیز بازتاب یافت. مردم چه واكنشی داشتند؟
▪ چند روز پیش پشت چراغ قرمز از یك پدر راننده كه كمربند ایمنی كودك خود را بسته بود تشكر كردم و كاملا فهمیدم كه پیام‌ها را دریافت كرده است. مردم با دیدن من یاد این پیام می‌افتند. خیلی خوشحال‌كننده است.
▪ چند روز پیش پشت چراغ قرمز از یك پدر راننده كه كمربند ایمنی كودك خود را بسته بود تشكر كردم و كاملا فهمیدم كه پیام‌ها را دریافت كرده است. مردم با دیدن من یاد این پیام می‌افتند. خیلی خوشحال‌كننده است.
● پس دوست داری از چهره شخصی خودت در این زمینه استفاده كنی؟
▪ حتما. كاملا این آمادگی را دارم. مردم به خوبی مرا در این جایگاه شناخته‌اند و این برای من یك افتخار بسیار بزرگ است. آیا بازیگر بودن و سفیر حسن‌نیت یونیسف روی هم تاثیر منفی می‌گذارند یا به هم كمك می‌كنند؟ هم تاثیرات مثبت داشته‌اند و هم منفی. این سمت هم باعث افتخار است، هم دیگران به آن احترام می‌گذارند. این باعث می‌شود كه كمی با احتیاط مرا دعوت كنند و من هم با احتیاط دعوت‌ها را می‌پذیرم. این به نفع من است. اما به‌طور كلی این دو موضوع را نمی‌توانم از هم تفكیك كنم. خیلی از مواقع مرا نه به‌عنوان سفیر حسن نیت بلكه به‌عنوان یك بازیگر دعوت می‌كنند كه نمی‌توانم بروم چون این دو از هم تفكیك‌ناپذیرند.
ولی این جنبه از كار من منفی است چون بعضی وقت‌ها باعث دلگیری می‌شود. تعامل تو با مطبوعات و رسانه ویژگی‌های مهمی دارد. از سوی دیگر یك مجموعه توصیه‌ها هم به مطبوعات داشتی كه مایلم در این زمینه صحبت كنی. قبل از همكاری با یونیسف كمتر مصاحبه داشتم. چون فكر می‌كردم كه هنر من روی پرده دیده می‌شود و منتقدان هم آن را نقد و تحلیل می‌كنند و احتیاجی به مصاحبه نیست. اما پس از شروع همكاری با یونیسف احساس كردم وظیفه دارم با مطبوعات صحبت كنم تا بدین‌وسیله پیام‌های یونیسف را منتقل كنم. اما واقعا امكان ندارد كه بتوان با این حجم عظیم مطبوعات به گفت‌وگو نشست. در این موقعیت باید دست به انتخاب بزنم و به چند نشریه پاسخ مثبت بدهم.
▪ حتما. كاملا این آمادگی را دارم. مردم به خوبی مرا در این جایگاه شناخته‌اند و این برای من یك افتخار بسیار بزرگ است. آیا بازیگر بودن و سفیر حسن‌نیت یونیسف روی هم تاثیر منفی می‌گذارند یا به هم كمك می‌كنند؟ هم تاثیرات مثبت داشته‌اند و هم منفی. این سمت هم باعث افتخار است، هم دیگران به آن احترام می‌گذارند. این باعث می‌شود كه كمی با احتیاط مرا دعوت كنند و من هم با احتیاط دعوت‌ها را می‌پذیرم. این به نفع من است. اما به‌طور كلی این دو موضوع را نمی‌توانم از هم تفكیك كنم. خیلی از مواقع مرا نه به‌عنوان سفیر حسن نیت بلكه به‌عنوان یك بازیگر دعوت می‌كنند كه نمی‌توانم بروم چون این دو از هم تفكیك‌ناپذیرند.
ولی این جنبه از كار من منفی است چون بعضی وقت‌ها باعث دلگیری می‌شود. تعامل تو با مطبوعات و رسانه ویژگی‌های مهمی دارد. از سوی دیگر یك مجموعه توصیه‌ها هم به مطبوعات داشتی كه مایلم در این زمینه صحبت كنی. قبل از همكاری با یونیسف كمتر مصاحبه داشتم. چون فكر می‌كردم كه هنر من روی پرده دیده می‌شود و منتقدان هم آن را نقد و تحلیل می‌كنند و احتیاجی به مصاحبه نیست. اما پس از شروع همكاری با یونیسف احساس كردم وظیفه دارم با مطبوعات صحبت كنم تا بدین‌وسیله پیام‌های یونیسف را منتقل كنم. اما واقعا امكان ندارد كه بتوان با این حجم عظیم مطبوعات به گفت‌وگو نشست. در این موقعیت باید دست به انتخاب بزنم و به چند نشریه پاسخ مثبت بدهم.
● یك مجموعه اطلا‌عات غلط هم در این بین در مطبوعات دیده می‌شود.
▪ بله، نمونه‌های فراوانی وجود دارد. چند روز پیش روی جلد یك مجله از قول من نوشته بودند: <با جكی‌چان، آمیتا باچان و آنجلینا جولی دوست هستم.> واقعا شوكه شدم. مجله را اجبارا خریدم دیدم یك مصاحبه كاملا تخیلی با من كرده‌اند. این باعث می‌شود كه فرد حالت تدافعی به خودش بگیرد. تعداد این نشریات زرد بسیار زیاد است. جالب اینكه از روی دست هم می‌نویسند بعد فهمیدم همین مطلب را یك نشریه دیگر هم نوشته بود.
▪ بله، نمونه‌های فراوانی وجود دارد. چند روز پیش روی جلد یك مجله از قول من نوشته بودند: <با جكی‌چان، آمیتا باچان و آنجلینا جولی دوست هستم.> واقعا شوكه شدم. مجله را اجبارا خریدم دیدم یك مصاحبه كاملا تخیلی با من كرده‌اند. این باعث می‌شود كه فرد حالت تدافعی به خودش بگیرد. تعداد این نشریات زرد بسیار زیاد است. جالب اینكه از روی دست هم می‌نویسند بعد فهمیدم همین مطلب را یك نشریه دیگر هم نوشته بود.
● واكنش‌ات چیست؟ با مجله مزبور تماس گرفتی؟
▪ هنوز وقت نكردم. اما قطعا این كار را می‌كنم. یك خبری هم پخش شد كه دیگر سفیر یونیسف نیستی. خیلی كند واكنش نشان می‌دهی. اگر یادت باشد حدود ۱۵ روز پیش با هم در این‌باره صحبت كردیم. من فكر می‌كنم كار در مطبوعات واجد مجموعه‌ای از مسوولیت‌ها است. عدم دقت در درج یك خبر به‌راحتی سابقه تو را خراب میكند. اما به‌طور كل درباره سفیر حسن‌نیت یك توضیح بدهم. این سمت یك سمت دوساله است اما الزاما پس از دو سال تمام نمی‌شود و می‌تواند مادام‌العمر باشد ولی چون كاملا غیرانتفاعی است تا زمانی كه احساس كنم مفید هستم ادامه می‌دهم. اما باید هر دو سال یك‌بار اوراقی را امضا كنیم. دوره اول حتی كنفرانس مطبوعاتی داشتیم اما در این دوره جدید الزامی ندیدم كه مساله را رسانه‌ای كنم.
▪ هنوز وقت نكردم. اما قطعا این كار را می‌كنم. یك خبری هم پخش شد كه دیگر سفیر یونیسف نیستی. خیلی كند واكنش نشان می‌دهی. اگر یادت باشد حدود ۱۵ روز پیش با هم در این‌باره صحبت كردیم. من فكر می‌كنم كار در مطبوعات واجد مجموعه‌ای از مسوولیت‌ها است. عدم دقت در درج یك خبر به‌راحتی سابقه تو را خراب میكند. اما به‌طور كل درباره سفیر حسن‌نیت یك توضیح بدهم. این سمت یك سمت دوساله است اما الزاما پس از دو سال تمام نمی‌شود و می‌تواند مادام‌العمر باشد ولی چون كاملا غیرانتفاعی است تا زمانی كه احساس كنم مفید هستم ادامه می‌دهم. اما باید هر دو سال یك‌بار اوراقی را امضا كنیم. دوره اول حتی كنفرانس مطبوعاتی داشتیم اما در این دوره جدید الزامی ندیدم كه مساله را رسانه‌ای كنم.
● برنامه‌های دوره جدید و آینده چیست؟
▪ برنامه‌ها مشخص است اما عملا رسیدن به برنامه به‌طور كامل غیرممكن است. یعنی همیشه كمی عقب‌تر هستیم. اما اقداماتی هم به شكل ناگهانی انجام شده كه در برنامه وجود نداشته است.
▪ برنامه‌ها مشخص است اما عملا رسیدن به برنامه به‌طور كامل غیرممكن است. یعنی همیشه كمی عقب‌تر هستیم. اما اقداماتی هم به شكل ناگهانی انجام شده كه در برنامه وجود نداشته است.
● رابطه یونیسف و شخص شما با دولت چگونه است؟
▪ در بسیاری از موارد خیلی افراد فكر می‌كنند كه نهادهایی مثل یونیسف دژهای نفوذناپذیری هستند. وقتی از اشخاص دعوت می‌كنیم كه از بازارچه دائمی یونیسف دیدن كنند تعجب می‌كنند. یك سوءتفاهمی هم در اذهان عمومی وجود دارد كه فكر می‌كنند پولی كه یونیسف جمع‌آوری میكند صرف كودكان كشورهای دیگر می‌شود كه این كاملا غلط است. تمام فعالیت‌ها برای بچه‌های ایران است. یونیسف در ۱۲ استان و منطقه فعالیت دارد. همه كمك‌ها با هدف یاری كودكان ایران است.
اگر یك فاجعه یا موقعیت فوق‌العاده پیش آید، مثل جنگ لبنان، بودجه‌اش از محلی كاملا جدا تامین می‌شود. ایران خوشبختانه آنقدر ثروت دارد كه پولش صرف بچه‌های خودش شود. یكسری موازی‌كاری بین كار شما و نهادهای دولتی مثل بهزیستی به‌وجود می‌آید... یا آموزش و پرورش. بله این موازی‌كاری وجود دارد. در فعالیت‌های نهادهای غیردولتی یا همان ان‌جی‌اوها هم برخی مواقع موازی‌كاری می‌شود.
▪ در بسیاری از موارد خیلی افراد فكر می‌كنند كه نهادهایی مثل یونیسف دژهای نفوذناپذیری هستند. وقتی از اشخاص دعوت می‌كنیم كه از بازارچه دائمی یونیسف دیدن كنند تعجب می‌كنند. یك سوءتفاهمی هم در اذهان عمومی وجود دارد كه فكر می‌كنند پولی كه یونیسف جمع‌آوری میكند صرف كودكان كشورهای دیگر می‌شود كه این كاملا غلط است. تمام فعالیت‌ها برای بچه‌های ایران است. یونیسف در ۱۲ استان و منطقه فعالیت دارد. همه كمك‌ها با هدف یاری كودكان ایران است.
اگر یك فاجعه یا موقعیت فوق‌العاده پیش آید، مثل جنگ لبنان، بودجه‌اش از محلی كاملا جدا تامین می‌شود. ایران خوشبختانه آنقدر ثروت دارد كه پولش صرف بچه‌های خودش شود. یكسری موازی‌كاری بین كار شما و نهادهای دولتی مثل بهزیستی به‌وجود می‌آید... یا آموزش و پرورش. بله این موازی‌كاری وجود دارد. در فعالیت‌های نهادهای غیردولتی یا همان ان‌جی‌اوها هم برخی مواقع موازی‌كاری می‌شود.
● توصیه شما به دولت و مسوولا‌ن در زمینه فعالیت‌های اینچنینی چیست؟
▪ وقتی كسانی هستند كه از عمر، وقت و حیثیت خودشان هزینه می‌كنند برای كمك به انسان‌های دیگر، چقدر خوب است كه دولت پشت سرشان باشد.
▪ وقتی كسانی هستند كه از عمر، وقت و حیثیت خودشان هزینه می‌كنند برای كمك به انسان‌های دیگر، چقدر خوب است كه دولت پشت سرشان باشد.
● و هنرمندان؟
▪ همیشه تعدادی از هنرمندان در تمام مراسم و فعالیت‌های بشردوستانه حضور دارند. خوب است كه همه هنرمندان متحد باشند و یك حركت جمعی بكنند. مطمئنا نتیجه‌اش فوق‌العاده موثر است. و حرف‌آخر... سفیر صلح بودن یك سمت است. اما برای من فراتر از این است. برخورد مردم، مطبوعات، دولت و همكاران خستگی را كمتر میكند و ادامه مسیر راحت‌تر می‌شود.
▪ همیشه تعدادی از هنرمندان در تمام مراسم و فعالیت‌های بشردوستانه حضور دارند. خوب است كه همه هنرمندان متحد باشند و یك حركت جمعی بكنند. مطمئنا نتیجه‌اش فوق‌العاده موثر است. و حرف‌آخر... سفیر صلح بودن یك سمت است. اما برای من فراتر از این است. برخورد مردم، مطبوعات، دولت و همكاران خستگی را كمتر میكند و ادامه مسیر راحت‌تر می‌شود.
مطالب مرتبط:
مهتاب کرامتی: دوستانی دارم؛ مثلا جکی چان و آنجلینا جولی
گفت وگو با ٢١ زن سرشناس سینمای ایران
مهتاب كرامتی به «بیست» پیوست
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: www.aftab.ir