قشم محل بسیار مناسبی برای فیلمبرداری به جهات مختلف است. افراد گروه خصوصا بازیگری مثل بهرام رادان، به راحتی و دور از هیاهوی رایج در تهران...
 
فیلمبرداری فاز دریایی فیلم سینمایی «راه آبی ابریشم» ساخته محمد بزرگ‌نیا در جزیزه قشم و سواحل درگهان در حال انجام است و نوروز 88 گروه برای ادامه فیلمبرداری به شهرك سینمایی غزالی می‌آیند.
 
این روزها به دلیل جزر و مد زیاد خلیج فارس فیلمبرداری بخش‌های دریایی حدود 4 روز به تأخیر افتاده است و گروه پلان‌ها و اینسرت‌های مربوط به جنگ با دزدان دریایی را كار می‌كنند و شب‌كار هستند.

«حسن بشكوفه»
تهیه‌كننده فیلم در این باره می‌گوید: هر روز برای ما یك فرصت است و وقتی با مشكل طوفانی شدن هوا رو به رو شدیم، ترجیح دادیم كه فیلمبرداری سكانس‌های شب را شروع كنیم كه تا 8 اسفند ماه ادامه می‌یابد.
گروه محوطه بسیار بزرگی در منطقه درگهان در كنار ساحل را برای فیلمبرداری آماده كردند كه در این محوطه سوله‌های متعددی به كارگاه‌های دكور، لباس، گریم، دوخت و غیره اختصاص داده شده است و در انبارهایی كه تعبیه شده بخش عظیمی از مصالح موردنیاز ساخت دكورها و كشتی در آن نگهداری شده كه اكنون بخشی از آكسسوآر و دكورهایی كه مربوط به سكانس‌های فیلمبرداری شده است، نگهداری می‌شود.
 
ساخت بندرگاه با ویژگی‌های قرن چهارم در ساحل قشم
«كاظم فریبرزی» دكوراتور این فیلم درباره ساخت دكورها و كارگاه‌ها می‌گوید: ما باید در ساحل قشم یك بندرگاه با ویژگی‌های قرن چهارم هجری می‌ساختیم كه نیاز به تمام جوانب و خرده‌كاری‌ها داشت و حدودا ساخت آن 40 روز طول كشید.
وی افزود: علاوه بر ساخت دكورهای اصلی كار در ظرف یك ماه‌ونیم باید فضای داخلی كارگاه‌ها، اتاق گریم، انبار، غذاخوری و محل‌های مختلف دیگر را نیز می‌ساختیم كه در ظرف همین مدت به انجام رسید.
 
رضا كیانیان با دو شمشیر می‌جنگد
در كارگاه‌های دكور، انبوهی از شمشیر، نیزه، طومار، دست‌خط، صندوقچه، مال‌التجاره و غیره وجود دارد كه به گفته بشكوفه پیدا كردن محلی برای نگهداری آنها بسیار سخت است و كمتر انباری امكانات انبار این آكسسوآر را دارد.
«حسن بشكوفه» درباره كار بازیگران با شمشیر‌ها گفت: همه بازیگران زیرنظر یك طراح شمشیر‌زنی آموزش دیدند كه بنا به ویژگی‌های شخصیتی هر یك از كاراكتر‌ها یك نوع شمشیر‌زنی برای آنها در نظر گرفته شده است. مثلا رضا كیانیان در كار با دو شمشیر می‌جنگد.
كارگاه لباس پر از البسه‌های رنگارنگ و مختلفی است كه اغلب مردانه‌اند و جنس‌های متنوعی دارند این لباس‌ها در سایز و اندازه‌های مختلف و گسترده در كنار هم قرار گرفته‌اند و خیاطان همچنان مشغول برش زدن به پارچه‌های تازه و اطو كشیدن لباس‌های جدیدند.
از اتاق گریم صدای موسیقی سنتی شنیده می‌شود و سعید ملكان (طراح چهره‌پردازی) بر روی صورت داریوش ارجمند كار می‌كند. گویا ارجمند عادت دارد در هنگام گریم‌ موسیقی سنتی گوش كند.ملكان آرام و با طمأنینه كار می‌كند و اتاقش پر از عكس‌های تست گریم بازیگر‌ها و انواع و اقسام سیبیل، ریش و كلاه‌گیس است.
 
 سه كشتی چوبی در كنار ساحل لنگر انداخته‌اند
در بدو ورود آنچه بیش از همه نظر را جلب می‌كند وجود سه كشتی عظیم‌الجثه چوبی است كه در كنار ساحل لنگر انداخته‌اند. كشتی‌ها كه به دلیل جزر و مد بالای آب از میان دریا به كنار ساحل آورده شده‌اند، بدنه دیوارها، كف و حتی گیره و قرقره‌‌شان از چوب ساخته شده و طناب‌های بلند و عظیم‌ آنها تا دل آسمان بالا رفته است.
كشتی‌ها كه اسكلت آنها اجاره شده است هر كدام قابلیت حمل 450 تن وزن را دارند و بدنه و اتاقك آنها توسط طراحان ساخته و نصب شده است.همچنین برای دوخت بادبان‌های آنها چندین نفر از افراد گروه صحنه روزها وقت صرف كردند.
فریبرزی گفت: بخش‌های چوبی كار و دوخت بادبان و دكل بسیار سخت بود و به دلیل فشردگی كار بیمار شدم و به بیمارستان انتقال پیدا كردم كه به توصیه پزشك باید عمل جراحی می‌شدم ولی ترجیح دادم پس از پایان كار دكورها این امر صورت گیرد.
بشكوفه نیز درباره ساخت كشتی‌های این پروژه گفت: كشتی‌های ایرانی كار از بزرگترین كشتی‌های بوشهر موسوم به بوم هستند كه به قشم آورده شده و حدود سه ماه آماده‌سازی آنها طول كشید.
وی افزود: دكل، بیرك، طناب و بخش‌های دیگر كشتی‌ها از دبی و هند وارد شده چون دیگر اجناس قدیمی به این شكل در ایران وجود ندارد.
 
فیلمبرداری در كشتی سلیمان 
كشتی‌های سلیمان، ادریس، دزدان دریایی و كشتی سرگردان، چهار كشتی‌ هستند كه در فیلمبرداری «راه آبی ابریشم» مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
(4 اسفند) فیلمبرداری در «كشتی سلیمان» كه ناخدای آن داریوش ارجمند است، انجام می‌گیرد. این كشتی از سه اتاقك بزرگ تشكیل شده كه بر روی هم سوارند و فیلمبرداری بر روی عرشه آن انجام می‌شود.
در قسمت‌های دیگر ساحل دكورهای بازار دریایی سیراف و بخشی از بندر مسقط قرار گرفته كه خرید و فروش كالا و اجناس بازار سیراف در این لوكیشن فیلمبرداری شده و برخی از سكانس‌های بندر مسقط نیز در آن كار شده اما قرار است فیلمبرداری كامل بازار مسقط در شهرك غزالی انجام شود.
بشكوفه درباره این بندرگاه گفت: بخش بندرگاه در قشم ساخته شده كه كشتی‌ها برای گرفتن آذوقه و تبادل كالا در آنجا لنگر می‌انداختند و در عمان و مسقط معمولا این تبادلات صورت می‌گرفته است.
بشكوفه با اشاره به ویژگی‌های تاریخی بندر سیراف گفت: سیراف در قرن 4 هجری یكی از آباد‌ترین بنادر بوده كه دچار طوفان سهمگینی شد كه آن را با خاك یكسان كرد.
در بدو ورود به دكورهای سیراف دروازه‌ بزرگی ساخته شده كه متناسب با زوایای دوربین قابلیت حركت دارد و باقی دكورها بیشتر شامل اتاقك‌های مختلف در ابعاد و اندازه‌های متنوع هستند كه محل كسب و كار تجار سیراف بوده‌اند. این بازار را ارابه‌های كوچك و بزرگ چوبی پر كرده كه هر كدام از انبوهی از بارها و جعبه‌های گوناگون لبریز شدند.
در انتهای بازار به دریا بر می‌خوریم كه با دروازه كوچك دیگری به اتمام می‌رسد. در جای جای ساحل آكسسوآرهای مختلف صحنه پراكنده هستند و قایق‌های كوچك متعددی دیده می‌شوند.
 
پلان‌های بسته داریوش ارجمند، بهرام رادان، مهدی میامی روی كشتی
حدود ساعت 30/19 در حالی كه كم كم بادهای خنك دریایی به ساحل آمدند، عوامل، صحنه را برای فیلمبرداری آماده كردند و چون برق منطقه قطع شده است، یك موتور برق بزرگ به راه افتاده تا نور صحنه را تأمین كند.
داریوش ارجمند، بهرام رادان، مهدی میامی در این پلان‌ها بازی دارند و پلان‌های بسته و اینسرت آنها گرفته می‌شود. این پلان‌ها مربوط به پرتاب آتش به سوی كشتی دزدان دریایی است كه سكانس كامل آن پیش از این فیلمبرداری شده. همچنین قرار است در این صحنه‌ها تصویر آتش بر روی صورت بازیگران و فرمان‌های ناخدا خورشید در هنگام پرتاب آتش گرفته شود.
 
ارجمند؛ ناخدا سلیمان، رادان؛ شازان ابن یوسف، میامی؛ قیس
«راه آبی ابریشم» قصه‌ای مربوط به قرن چهارم هجری است كه در زمان آل‌بویه می‌گذرد و داستان سفر دو كشتی سلیمان و ادریس به دریا را روایت می‌كند. در اوج تاریخ دریانوردی ایرانیان شازان‌ابن یوسف (بهرام رادان) كه به تحصیل علم نجوم در دارالعلوم شیراز مشغول است پیشنهاد شغل كتابت كشتی را می‌پذیرد و به همراه دو كشتی سلیمان و ادریس به سفری دشوار و ناممكن می‌رسد. او از حوادث و ماجراهای این سفر ره‌نامه می‌نویسد.
گروه كم‌كم روی عرشه كه ارتفاع زیادی با ساحل دارد مستقر می‌شوند و یك كشتی آتش‌نشانی برای اطفاء حریق احتمالی كنار كشتی قرار می‌گیرد. از آنجایی كه اتاقك‌ها ظرفیت تحمل بار منجنیق و كلیه عوامل صحنه را ندارد اعضایی كه حضورشان برای پیشبرد كار الزامی است به همراه بازیگران روی عرشه می‌روند.
فریبرزی درباره سواركردن اتاقك‌ها برای كشتی می‌گوید: ابتدا كار را با ساخت داربست‌ها و روكار شروع كردیم و سپس اقدام به ساخت كشتی‌ها نمودیم. كه برای تخلیه كشتی‌ها حدود یك ماه صبر كردیم و سپس یك سازنده كشتی اسكلت آنها را ساخت و ما اتاقك‌ها را آماده كردیم و به وسیله جرثقیل بر روی كشتی‌ها سوار نمودیم.
وی افزود: اتاقك‌های كشتی به گونه‌ای ساخته شده تا به راحتی بتوان آن را از كشتی جدا كرد و در صورت نیاز مجددا از آنها استفاده نمود.
پیش از این منجنیق كه با آن گلوله‌های آتش به سمت دزدان دریایی پرتاب می‌شده است با جرثقیل به روی عرشه انتقال یافته است.
داریوش ارجمند با گریم مخصوص خود در نقش ناخدا سلیمان در كنار بهرام رادان و مهدی میامی (در نقش قیس) در جایگاه خود مستقر می‌شوند و دستیار دوم كارگردان، میله مارپیچی را آتش می‌زنند و بهرام بدخشانی در پشت دوربین جای می‌گیرد.
محمد بزرگ‌نیا كارگردان پروژه كه به شدت دچار آفتاب‌سوختگی شده است با كمی توضیح به بازیگران فرمان حركت می‌دهد.
«داریوش ارجمند» فریاد می‌زند یك دست راست، خوبه و از سمت چپ كادر خارج می‌شود. بازتاب نور بر روی صورت ارجمند دیده می‌شود و میامی دستور را اجرا می‌كند. در پلان‌های بعدی ارجمند دوباره پشت منجنیق قرار می‌گیرد و این بار از سمت راست به كادر وارد می‌شود و فرمان می‌دهد دوباره نیم دست به راست.
هنگام ورود و خروج از كادر ارجمند طناب‌های كشتی را می‌گیرد تا حركت كشتی بیشتر به نظر برسد. پلان‌های دیگر نیز بدین منوال فیلمبرداری می‌شوند و اینسرت‌های دست بازیگران هنگام كار گرفته می‌شود. هوا كمی سرد شده و كار بهرام رادان به پایان رسیده و از عرشه به پایین می‌آید.
گروه مدت‌هاست كه از تهران دور هستند و به جز بعضی از آنها خانواده‌یشان را در قشم ندیده‌اند. اینجا آرامش و سكوت در روزهای نخست لذت‌بخش است ولی كمتر كسی صبوری تحمل این سكوت را برای همیشه دارد. قشم محل بسیار مناسبی برای فیلمبرداری به جهات مختلف است. افراد گروه خصوصا بازیگری مثل بهرام رادان، به راحتی و دور از هیاهوی رایج در تهران، می‌تواند كمی در شهر گردش كند.
بر روی دو داربست كه مشرف به كشتی هستند دو پرده بزرگ سفید تعبیه شده تا بازتاب نور پروژكتورها را بیشتر كنند. برخلاف دیگر صحنه‌های فیلمبرداری اغلب كسانی كه در پشت صحنه حضور دارند عوامل فیلم هستند. محیط آرام و ساكت است و دیگر كسی درخواست سكوت نمی‌كند.
مصطفی احمدی دستیار اول كارگردان و برنامه‌ریز در پایین عرشه به رتق و فتق امور مشغول است و سعید ملكان طراح چهره‌پردازی به آرامی ادامه كار را نظاره می‌كند. امشب نخستین شبكاری گروه پس از یك استراحت كوتاه است كه آخر هفته به پایان می‌رسد.
رضا كیانیان، پگاه آهنگرانی، پیام دهكردی، محسن حسینی و دیگر بازیگران كار امروز و با شروع روز كاری جلوی دوربین می‌روند و در این سكانس‌ها بازی ندارند.
امشب اغلب كار توسط داریوش ارجمند انجام می‌شود كه با انرژی و توان بالایی بر روی عرشه ظاهر شده است در پلان‌های بعدی نیز فرمان آتش زدن گلوله توسط ارجمند داده می‌شود؛ «بذار، روشن كن، بزن.». این پلان نیز با موفقیت گرفته می‌شود.
 
«راه آبی ابریشم» سه قصر دارد
«كاظم فرامرزی»
كه پیش از این در پروژه‌های تاریخی دیگری چون هزاردستان، سربداران، ملاصدرا، ملك سلیمان همكاری داشته است درباره طراحی این فیلم گفت: داستان این فیلم به هزار سال قبل بر می‌گردد كه یك كشتی ایرانی به چین سفر می‌كند. برای پیدا كردن لوكیشن مناسب فیلم چندین سفر به مناطق مختلف كشور داشتیم كه در نهایت جزیره قشم زمینه مناسبی برای این كار داشت.
فریبرزی راه آبی ابریشم را نخستین پروژه دریایی خود دانست و گفت: این فیلم اولین كار آبی من است ولی قبلا در فیلم «ملك سلیمان» اقدام به ساخت كشتی كرده‌ بودم ولی آن كشتی در آب قرار نمی‌گرفت.
وی درباره تحقیقات انجام گرفته برای ساخت این دكورها گفت: بخش اعظم تحقیقات كار را محمد بزرگ‌نیا به عنوان كارگردان و نویسنده انجام دادند ولی ما تحقیقاتی برای استفاده از مصالح كار انجام دادیم چرا كه اطلاعات چندانی در این زمینه وجود نداشت. طی این تحقیقات متوجه شدیم كه در آن دوران شیشه و آهن آنجا وجود نداشته است كه ما آن را در كار اعمال كردیم.
فریبرزی كه این روزها در شهرك غزالی مشغول ساخت دكورهای دیگر كار است در این باره گفت: حدود 20 روز دیگر ساخت دكورهای قصر در شهرك غزالی به پایان می‌رسد. این پروژه سه قصر دارد كه یكی در ایران و باقی در چین قرار گرفته‌اند. ساخت قصر ایران حدود 20 روز دیگر به پایان می‌رسد و سپس ساخت بازار، میدان، گذرگاه و زندان را شروع خواهیم كرد.
حسن بشكوفه تهیه‌كننده این پروژه سینمایی گفت: از آنجایی كه قشم در نیمه دوم اسفند و عید نوروز میزبان میهمانان زیادی است ما ناگزیریم فاز دریایی فیلم را 23 اسفند به پایان برسانیم.
وی افزود: دو كشتی سلیمان و ادریس با هم حركت می‌كنند تا محموله بازرگانی ایران را به چین ببرند. پیش از این همه كشتی‌ها به ایران از كنار آب می‌گذشتند و برای اولین بار این دو كشتی از میان دریا سفر می‌كنند و با یك سری اتفاقات رو به رو می‌شوند.
 
 «راه آبی ابریشم» 15 روز در تهران فیلمبرداری می‌شود
فیلمبرداری بازار به پایان رسیده و گروه حدود 15 روز در تهران فیلمبرداری خواهند داشت.
به گفته بشكوفه حدود 1 هفته گروه در ایام عید استراحت دارند و در نیمه اول فروردین فیلمبرداری از شهرك سینمایی آغاز می‌شود.
بنا به گزارش فارس، پس از 4 روز شب‌كاری قرار است فیلمبرداری سكانس‌های هوایی فیلم انجام شود كه به وسیله یك هلی‌كوپتر در دریا صورت خواهد گرفت.
اوایل بهار فیلمبرداری در شانگ‌های با مدت زمان 15 روز انجام می‌گیرد و سپس فیلمبرداری دربار فغفور چین انجام و حدود یك ماه و نیم نیز فیلمبرداری كار انجام خواهد شد و در تایلند نیز به پایان خواهد رسید.
بشكوفه درباره تدوین فیلم گفت: بعد از عید نوروز تدوین فیلم را شروع می‌كنیم و از آنجایی كه شرایط كار دشوار است و فیلم چند زبانه و با بازیگران چینی و تایلندی كار می‌شود در نهایت در مرحله دوبلاژ را نیز خواهیم داشت.
وی خبر از پایان فیلمبرداری كار در خرداد داد و گفت: این پروژه در جشنواره فیلم فجر سال آینده آماده نمایش خواهد بود.
تهیه‌كننده «راه آبی ابریشم» گفت: اسكله درگهان، یك اسكله فعال نیست و در كمتر منطقه‌ای امكان فعالیت چنین پروژه سنگینی وجود دارد و این اسكله جای بسیار مناسبی برای فیلمبرداری است.
وی در ادامه گفت: قرار است اسكله به عنوان یكی از جاذبه‌های توریستی قشم مورد استفاده قرار گیرد و بازار سنتی در آن راه‌اندازی شود.
حالا نوبت به استراحت و صرف شام می‌رسد و گروه به ناهار‌خوری می‌روند در كنار هم كوكتل و خیارشور می‌خورند، می‌گویند و می‌شنوند و درباره اتفاقات جدید سینمایی از ما می‌پرسند.
 
      
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: farsnews.com