این آهنگساز، ساخت موسیقی متن فیلم را از سال ۱۳۵۷ با فیلم سفر سنگ مسعود كیمیایی آغاز كرد و تا‌امروز برای بیش از ۷۰ اثر سینمایی آهنگ ساخته است كه از آن میان می‌توان...
  
 
   مجید انتظامی متولد سال ۱۳۲۶ در تهران است كه از همان كودكی به فراگیری موسیقی پرداخت و سپس برای ادامه تحصیل به آلمان سفر كرد. او در كنسرواتوار برلین نزد استادانی همچون كارل اشتاین به تحصیل موسیقی پرداخت و در طول این مدت با اركستر سمفونیك برلین و اركستر فیلارمونیك آلمان همكاری داشت.
مجید انتظامی سال ۱۳۵۳ به ایران بازگشت و همزمان با تدریس در هنرستان عالی موسیقی و دانشكده هنرهای زیبا، با اركستر سمفونیك تهران به همكاری پرداخت.
این آهنگساز، ساخت موسیقی متن فیلم را از سال ۱۳۵۷ با فیلم سفر سنگ مسعود كیمیایی آغاز كرد و تا‌امروز برای بیش از ۷۰ اثر سینمایی آهنگ ساخته است كه از آن میان می‌توان به دوئل، اعتراض، آژانس شیشه‌ای، سیب، بازمانده، نون و گلدون، روز واقعه، از كرخه تا راین،كانی مانگا و خط قرمز اشاره كرد.
مجید انتظامی در چند سال اخیر، در عرصه‌های دیگر هنر موسیقی همچون ساخت سمفونی و رهبری اركستر نیز فعال شده است كه اجرای سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان از پنجشنبه هفته گذشته در تالار وحدت آخرین نمونه از این كارها محسوب می‌شود.
● سال‌ها موسیقی شما كامل‌كننده آثار سینمایی دیگران بود. چه شد كه این بار نمایش و روایت بازیگران، موسیقی شما را همراهی می‌كند؟
▪ پیش از هر توضیح و پاسخی باید تاكید كنم موسیقی به تنهایی كامل‌ترین هنرهاست و هیچ احتیاجی به نمایش یا تئاتر ندارد تا آن را كامل كند. هر اثر موسیقی خودش گویاست و می‌تواند هر حس و مفهومی را به مخاطب انتقال دهد.
● پس چه شد كه اثر «این فصل را با من بخوان» را به صورت مجموعه‌ای نمایشی موسیقایی روی صحنه آورده‌اید؟
▪ این مجموعه موسیقی با قطعه روز واقعه شروع می‌شود و من از همان ابتدا آن را به صورت نمایشی طراحی كرده بودم. قرار بود گروه كر در جریان اجرا حركت كند و نوازندگان در بالكن بنشینند. وقتی من این طرح را با مدیران بنیاد رودكی مطرح كردم، آنها پیشنهاد كردند كل مجموعه كه شامل ۶ قطعه است با نمایش همراهی شود و من هم قبول كردم.
●‌اما این قبول كردن با پاسخ شما به پرسش اول در تناقض است. بالاخره بخش نمایشی این سوئیت سمفونی، موسیقی شما را همراهی و كامل می‌كند یا نه؟
▪ نباید به این مجموعه نمایشی و موسیقایی از این منظر نگاه كرد. پس از پیشنهاد مدیران و مسوولان فرهنگی تالار وحدت، فكر كردم بد نیست با بهره‌گیری از حركات و فرم‌های نمایشی، اثری را اجرا كنیم كه با مخاطب عادی‌تر كه با الفبای موسیقی كمتر آشنا هستند، ارتباط بهتری پیدا كنیم. تصور می‌كنم با این شیوه اجرا توانسته‌ایم به تماشاگران نزدیك‌تر شویم.
● پس شما سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان را یك اثر نمایشی موسیقایی نمی‌دانید.
▪ نه با‌ آن تعریف كه برای چنین آثار تلفیقی به كار می‌رود. برای مثال، اپرا یك اثری است كه در آن موسیقی و نمایش به یك‌اندازه نقش دارند و نمی‌توان یكی از آنها را از كار حذف كرد. اگر بخش نمایشی یا موسیقایی را از اپرا حذف كنیم، دیگر نمی‌توان آن را اپرا نامید.
اما در سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان، بازیگران كلام و دیالوگ ندارند و تنها به صورت صامت بازی كرده، فرم‌های نمایشی را اجرا می‌كنند. شما این اثر را باید یك كنسرت موسیقی بدانید كه نمایش به كمك آن می‌آید، نه یك اثر تلفیقی.
● یعنی می‌‌توان آن را بدون بخش نمایشی هم اجرا كرد؟
▪ بله. برای مثال اولین اجرای این اثر سال گذشته در اصفهان صورت گرفت كه همراه با نمایش نبود. آنجا ما ۳ شب كنسرت دادیم كه در هر اجرا نزدیك به ۱۰ هزار نفر به تماشای آن نشستند.
●‌امسال برخلاف سال گذشته كه تنها از یك راوی استفاده كردید، ۳ نفر به روایت داستان می‌پردازند: استاد عزت‌الله انتظامی، مریلا زارعی و حبیب رضایی. آیا حضور این ۳ چهره شناخته شده برای جذب تماشاگر بیشتر بوده است؟
▪ پارسال كه ما بدون حضور این هنرمندان كار را روی صحنه بردیم، هر شب تالار وحدت مملو از جمعیت بود و در آخرین اجرا مجبور شدیم با نصب پرده در سالن انتظار و پخش ویدئویی اجرا به صورت مستقیم، استقبال مخاطبانی را كه نتوانستند به سالن راه پیدا كنند، پاسخ بگوییم.
البته این كه راویان بسیار شناخته شده هستند و در كار خودشان وارد، به طور قطع در ارتقای كیفیت كار و جلب رضایت مخاطبان تاثیر مثبت دارد.
● سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان شامل ۶ قطعه است كه ۴ تا از آنها مثل روز واقعه، از كرخه تا راین، بوی پیراهن یوسف و آژانس شیشه‌ای، موسیقی متن فیلم هستند. چرا از دیگر آثار خودتان مثل موسیقی فیلم‌های گذرگاه، طبل بزرگ زیر پای چپ و بویژه دوئل كه در ارتباط با دفاع مقدس هستند، در این مجموعه استفاده نكردید؟
▪ موسیقی متن فیلم‌هایی چون گذرگاه، طبل بزرگ زیر پای چپ و دیوانه‌ای از قفس پرید برای اجرا توسط اركستر سمفونیك تهران باید دوباره نوشته می‌شدند كه این كار نیاز به وقت زیادی دارد و شاید در آینده فرصت كنم آنها را به این مجموعه بیفزایم.
اما در مورد موسیقی متن فیلم دوئل باید بگویم از آنجا كه این اثر بیشتر افكتیو است تا ملودرام، خیلی متناسب با دیگر قطعات این مجموعه نیست.
از سوی دیگر، به دلیل حضور سازهای محلی و سازی مثل كمانچه، تنظیم مجدد موسیقی فیلم دوئل برای اجرا با اركستر سمفونیك باعث از دست رفتن رنگ و حال و هوای بومی آن می‌شود و هویت خودش را از دست می‌دهد.
● وقتی كارنامه آهنگسازی شما را مرور می‌كنیم، می‌بینیم حدود یك سوم كارهای شما در حوزه موسیقی متن فیلم با دفاع مقدس در ارتباط است. این‌اماری جالب است كه از علاقه شما به این موضوع حكایت دارد. دلیل آن چیست؟
▪ اصولا من كاری را كه به آن اعتقاد نداشته باشم، انجام نمی‌دهم. دوست ندارم وقت خود را بیهوده تلف كنم. در عرصه موسیقی متن فیلم، رویكرد من به آثار دفاع مقدس به دلیل اعتقادی است كه به این موضوع و مضمون دارم.
به عنوان یك ایرانی نمی‌توانم نسبت به حماسه مقاومت و ایثار رزمندگان در طول ۸ سال دفاع مقدس بی‌تفاوت بمانم. آنان جانشان را فدای این كشور كردند و همه ما مدیون آنها هستیم. ایمان من به شهدا، آزادگان، جانبازان و ایثارگران دلیل اصلی تعداد زیاد موسیقی متن‌هایی است كه برای فیلم‌های دفاع مقدس ساخته‌ام. فكر می‌كنم به دلیل همین اعتقاد قلبی، این آثار بسیار خوب از كار درآمده‌اند و مورد توجه مردم قرار گرفته‌اند. حتی پس از مدتی كه از ساخت این كارها می‌گذرد، كیفیت آنها مرا متعجب می‌كند.
● البته این علاقه تنها به فیلم‌های دفاع مقدس محدود نمی‌شود و در عرصه ساخت سمفونی و دیگر قالب‌های موسیقایی نیز خود را نشان می‌دهد.
▪ بله. دقیقا به همین دلیل به سراغ ساخت آثاری چون سمفونی ایثار، مقاومت و سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان رفته‌ام. در واقع این موسیقی‌ها را با قلب و جانم ساخته‌ام و برآمده از اعتقاد‌های من هستند.
به سمفونی مقاومت اشاره كردید كه ساخت آن كمی طول كشیده است. فكر می‌كنید چه وقت‌ آماده و اجرا می‌شود؟
من هیچ كاری را با سرعت انجام نمی‌دهم، چرا كه در كیفیت اثر نتیجه منفی خواهد داشت. من به طور معمول برای هر كاری حدود یك سال وقت می‌گذارم.
اما ساخت این سمفونی گویا از یك سال هم بیشتر طول خواهد كشید.
حق با شماست. ساخت سمفونی مقاومت به دلیل حساسیت‌هایی كه دارم، خیلی كند پیش می‌رود، حقیقت آن است كه دوست ندارم خیلی اداری و رسمی با ساخت یك اثر موسیقایی برخورد كنم.
خودمانی‌تر بخواهم بگویم، من نمی‌توانم با زور خودم را وادار به اتمام كاری بكنم.
در جریان ساخت سمفونی مقاومت، مدتی كار را رها كردم تا با جان و از عمق وجودم دوباره به سراغش بروم. نوشتن این آثار بیشتر كار دل است و نمی‌توان زمان خاصی را برای آن تعیین كرد.
● بالاخره سمفونی مقاومت را كی خواهیم شنید؟
▪ ابتدای سال ۱۳۸۸ نوشتن آن را تمام می‌كنم و در سوم خرداد ماه احتمالا اجرا خواهد شد.
● پس بعد از پایان اجرای سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان، خرداد ماه سال آینده دوباره شما را با اركستر سمفونیك روی صحنه خواهیم دید.
▪ نه. پیش از آن هم یك اجرای دیگر در بهمن ماه خواهیم داشت.
● با چه كاری؟
▪ اثری است كه به مناسبت سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در حال ساخت آن هستم. از آنجا كه این كار در مراحل اولیه خود قرار دارد، ترجیح می‌دهم درباره آن در حال حاضر صحبت نكنم.
● و اگر صحبت دیگری دارید...؟
▪ این فصل را با من بخوان باقی فسانه است‌
این فصل را بسیار خواندم عاشقانه است‌
● از روز واقعه تا آژانس شیشه‌ای‌
سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان كه اجرای آن از پنجشنبه آغاز شده و تا ۱۲ مهر ادامه خواهد یافت، مجموعه‌ای ۶ قسمتی است كه قطعات روز واقعه، حماسه خرمشهر، بوی پیراهن یوسف، آژانس شیشه‌ای، از كرخه تا راین و ایثار را در برمی‌گیرد.
این اثر كه سال گذشته نیز اجرا شد، این بار با تغییراتی در سازبندی اركستر، حركات نمایشی و راویان قصه دوباره روی صحنه‌امده است. در سوئیت سمفونی این فصل را با من بخوان مجید انتظامی آهنگسازی و رهبری اركستر را به عهده دارد، حسین پارسایی بخش نمایشی را طراحی و كارگردانی كرده، متن را محمد رحمانیان نوشته و طراحی حركات موزون را نادر رجب‌پور انجام داده است.
عزت‌الله انتظامی، مریلا زارعی و حبیب رضایی در این اثر موسیقایی نمایشی به روایت ماجراهای ۸ سال دفاع مقدس می‌پردازند و ۲۵ بازیگر با حركات و فرم‌های نمایشی آن را بازسازی می‌كنند.
این فصل را با من بخوان را باید اثری در ۳ ساحت و سطح دانست؛ بخش موسیقایی كه شامل ۶ قطعه است، بخش نمایشی كه ۶ تابلو را دربرمی‌گیرد و وجه روایی كه در واقع تكمیل كننده هنرنمایی اعضای اركستر و گروه نمایشی است.
این فصل را با من بخوان در اجرای ۲ شب گذشته‌اش با استقبال خوب مخاطبان روبه‌رو شده كه نشان دهنده علاقه مردم به روایت حماسه دفاع مقدس ملت ایران از ورای نت‌های موسیقی است.

    
 مطالب مرتبط:
گفتگو با شاهزاده آواز ایران
 گفتگو با گروه آریان: گلزار باید جدا می‌شد
 
 
گردآورى: گروه فرهنگ و هنر سيمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: www.aftab.ir