گرچه کلاپتون کمابیش مخاطبان خاص خود را در بین جوانان ایرانی علاقه مند به موسیقی راک و بلوز داشته است ولی در سال 1370 و از طریق پخش سریال تلویزیونی انگلیسی"لبه تاریکی" زوزه گیتار او به خانه اکثر ایرانیان راه پیدا کرد...

 

با حضور در یک برنامه تلویزیونی خبرساز شد

اریک تردست

برنامه "کناره جنوبی رودخانه" (The South Bank Show)، یک مجله هنری تلویزیونی است که از شبکه آی تی وی انگلستان(ITV) پخش می شود و هدف از تولید آن معرفی هنر رده بالا و همچنین فرهنگ مردمی و پاپ به طیف گسترده ای از مخاطبان است. این برنامه از سال 1978 کار خود را آغاز کرده و هم اکنون یکی از قدیمی ترین برنامه های تلویزیونی در نوع خود است. طی این سال ها، این برنامه با افراد معروف زیادی از دنیای هنر، مثل پل مک کارنتی( از بیتل ها)، فرانسیس فورد کاپولا(کارگردان)، گروه موسیقی بی جیز و گروه موسیقی پت شاپ بویز گفت و گو کرده است. این برنامه تلویزیون یدر سال 1987 به سراغ نوازنده اسطوره ای گیتار- اریک کلاپتون- رفت و گفت و گویی را با و ترتیب داد و در هفته ای که گذشت، خبردار شدیم که بعد از گذشت 20 سال دوباره کلاپتون برای گفت و گو به این برنامه دعوت شده است. ما هم به این بهانه زندگی این موزیسین کارکشته را(که موهایش را در راک اندرول سفید کرده ) مرور کردیم.

اریک پیتر کلاپتون را می توان از قدیمی ترین مسافران قطار راک اندرول و موسیقی مردمی به حساب آورد؛ این را از آنجهت می گویم که اگر نگاهی گذرا به زندگی او بیندازید، متوجه خواهید شد که ماجراهای رنگارنگ این سفر چقدر زندگی او را تحت تاثیر قرار داده و این اساسا خاصیت پدیده ای به نام راک اندرول است که زندگی ستاره های خود را احاطه کند.در سال 1954 وقتی اریک9 ساله پی می برد که سال ها پدربزرگ و مادربزرگ اش را به جای پدر و مادرش دوست داشتهو زنی که به عنوان خواهر بزرگش می شناخته، در حقیقت مادرش بوده است، ضربه روحی دردناکی می خورد؛ ضربه ای که مسیر زندگی اش را عوض می کند. او مدرسه و خانواده را رها می کند و پسری می شود ساکت، خجالتی و تنها که موسیقی را بزرگ ترین هدف خود می بیند. به او می گویند که پدرش یک سرباز کانادایی بوده که قبل از به دنیا آمدن او به زادگاهش برگشته است. کلاپتون هیچ گاه پدر خود را ندید و در سال 1998- و با تحقیقاتی که یک خبرنگار ساکن تورنتو در بین اسامی نیروهای مسلح کانادا انجام داد- تنها توانست اسم کامل او و تاریخ تولد و مرگش را بفهمد. در 13 سالگی برای تولدش یک گیتار Spanish کادو می گیرد. هدیه ای که تمام هوش و حواس اریک نوجوان را به خود جذب می کند. او که یادگرفتن ساز به نظرش کاری سخت و طاقت فرسا می رسد، شروع به تمرین کردن آکوردها از روی نوارهای هنرمندان سیاه می کند. استعداد او در نوازندگی و تمرین های بی وقفه او، سرانجام در را برای ورود بهدنیای راک اند رول را برای او باز می کند؛ دنیایی که به زودی او را به فرزندخواندگی قبول کرده و جای خالی پدر را برایش پر می کند.

اریک کنددست

اریک کلاپتون در طول حیات حرفه ای خود با گروه های بزرگ تاریخ راک اندرول همکاری کرده است. گروه انگلیسی ریتم و بلوزThe Roosters اولین گروهی بود که کلاپتون 17 ساله در آن گیتار نواخت. در سال 1963 او به گروهThe Yardbirds ملحق شد؛گروهی که راک اندرولی متاثر از بلوز سیاهان آمریکایی می زد و همان جا بود که او لقب"کنددست" را بر خود پذیرفت. این لقب را مدیر گروهشان از این جهت به او داد که هر وقت روی صحنه، سیم گیتارش بر اثر نواختن پاره می شد، برنامه را متوقف می کردند تا خوداو با دقت و حوصله سیم جدید به گیتارش ببندد. در این فاصله هم تماشاچیان با ضربی کند برای کلاپتون دست می زدند تا کارش را به پایان برساند و برنامه را ادامه دهد. مدیر گروه لقب کند دست را به خاطر کند بودن دست کلاپتون در عوض کردن سیم در مقابل سرعت بالای نوازندگی اش به او داد.

2سال بعد کلاپتون گروه The yardbirds را به این دلیل که موسیقی اش به سمت موسیقی لوی و آبکی پاپ گرایش پیدا می کرد، ترک کرد و به John Mayal& Bluesbreakers ملحق شد. فعالیت در این گروه او را به عنوان نوازنده گیتار بلوزی خارق العاده در دنیا مطرح کرد و از سوی برخی، استاد مسلم نوازندگی گیتار خطاب شد که البته به گفته خودش این لقب بیشتر از چیزی است که او شایستگی اش را دارد(گرچه همیشه دوست داشته بهترین گیتریست جهان باشد.) از گروه های بزرگ دیگری که کلاپتون به عنوان گیتاریست، خوانندهو آهنگساز در انها فعالیت کرده، گروه Creamبود؛ این گروه اولین ابر گروه(Supergroup) تاریخ موسیقی راک به حساب می آید.این عنوان به گروه هایی اطلاق می شود که از چند نوازنده و آهنگساز معروف و کارکشته تشکیل شده باشد.عنوان گروه هم (خامه:Cream) نشان دهنده غرور اعضای گروه در این باره است که معتقد بودند وضعیتی شبیه خامه یا سرشیر دارند که خوشمزه ترین قسمت کیک و شیرینی هاست! کنسرت های این گروه شامل آهنگ های آهنگ های بلوزی اش می شد که با صدای زیادبلندگوها، همنوازی(jamming) و تکنوازی های طولانی گیتار(solo) همراه بود.گرچه در همان سالها سروکله اعجوبه نوازندگی کیتار- جیمی هندریکس- پیدا شد ولی شهرت کلاپتون در نوازندگی گیتار دنیا را فراگرفته بود و او را بدون شکبزرگ ترین گیتاریست انگلستان به حساب می آورند. به خاطر غرور بیش از حد اعضای گروه Cream، همکاری آنها زیاد طول نکشید و گروه در سال 1968 وبعد از 2 سال فعالیت از هم پاشید. کلاپتون در ادامه فعالیت موسیقیایی اش با گروه ها و آدم های زیادی به همکاری می پردازد؛ از جمله گروهDerek and Domins(گروهی که آهنگی به یاد ماندنی به نام "لیلا" را به وجود می آورند)، گروهی با همراهی جورج هریسون از بیتل ها وراجرواترز از گروه پینک فلوید. همچنین از سال های آغازین دهه 70 تاکنون نزدیک به 30 آلبوم به صورت تک نفری(Solo) منتشر کرده که در بین آنها اجرای معروف unplugged او برای MTV طرفداران زیادی دارد. همچنین آهنگ- Ishot the sherrif- که اجرای دوبهاره یکی از آهنگهای باب مارلی؛ موزیسین اسطوره ایی جامائیکایی سبک رگی است- تبدیل به آهنگ به یادماندنی ای از او شد که به شناخته شدن او در سطح جهان کمک زیادی کرد.

لیلی و مجنون

گرچه کلاپتون کمابیش مخاطبان خاص خود را در بین جوانان ایرانی علاقه مند به موسیقی راک و بلوز داشته است ولی در سال 1370 و با پخش سریال تلویزیونی انگلیسی"لبه تاریکی" از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، زوزه گیتار او به خانه اکثر ایرانیان راه پیدا کرد و بینندگان را تحت تاثیر خود قرار داد. بعدتر موزیک ویدئویی هم با این آهنگ ساخته شد که برای آگاهی دادن از مضرات مصرف مواد مخدر در خاطره بعد از انقلاب به جای ماند. ربط دیگری هم بین کلاپتون و ایرانی ها هست؛ آهنگ"لیلا" ی او- که از موفق ترین و زیباترین کارهای کارنامه او به حساب می آید- متاثر از "لیلی و مجنون" نظامی گنچوی است؛ روایت عشقی بی سرانجام که در آن عاشق به معشوق خود نمی رسد و همین باعث جنون او می شود؛ وضعیتی که برای کلاپتون هم پیش آمده بود و نتیجه اش خلق یکی از پرطرفدارترین کارهایش شد.
گردآوری : گروه فرهنگ و هنر سیمرغ.
منبع :مجله همشهری جوان