مراحل ساخت سفال + تصاویر

آموزش ساخت ظروف سفالی

سُفالگری ساختن ظروف با گل است و به ظرف ساخته شده از این طریق سفال می‌گویند. از مشهورترین سفالینه‌ها می‌توان به کوزه و پیاله سفالین اشاره کرد. پیش از رواج شیشه سفالینه‌ها رایج‌ترین مظروفات بشر بودند.

مرغوب‌ترین خاک در صنعت سفالگری خاک رس می‌باشد که به دلیل وجود مقادیر بالای آهن در آن، به رنگ سرخ است. سفالگری از نخستین صنایع بشر می‌باشد و ظرف‌های سفالی، شاید یکی از قدیمی‌ترین ساخته‌های آدمی است.

انسان‌های اولیه از آن زمان که به فکر ذخیرهٔ آب و غذا افتادند و به خاصیت چسبندگی و شکل‌گیری گل رس پی بردند ظرف‌های سفالی را به شکل‌های گوناگون ساختند.

تولید وسایل و محصولات سفال و سرامیک در هر منطقه با اختلافی اندک در نوع مواد اولیه، رنگ و طرح تهیه می‌شود و به همین دلیل محصولات هر ناحیه به خوبی قابل تشخیص از فراورده‌های سایر نقاط است.

بیشتر بدانید : مناطق مهم سفالگرى در ايران

مراحل ساخت ظروف سفالی

اساساً چهار مرحله کلی عمل برای ساختن انواع ظروف سفالی وجود دارد:

• آماده ساختن گل: كه شامل ورز دادن گل قبل از شروع كردن به كار می‌باشد.
• شكل دادن به آن: بعد از ورز دادن گل برای كار آماده شده و با استفاده از چرخ یا به طریق دستی به آن فرم می‌دهیم.
• تزئین: بعد از اینكه شیء مورد نظر ساخته با استفاده از روش های تزئین كه در ذیل شرح داده شده، به زیبایی و جلوه آن اضافه خواهد شد.
• حرارت دادن: در مرحله نهایی شیء ساخته شده را در كوره حرارت می‌دهیم.

بیشتر بدانید : بررسی كیفیت مواد اولیه سفال

ورز دادن گل سفالگری

وسایل و ابزار مورد نیاز برای سفالگری:

• میزکار
• گل لویی‌دار (مخصوص حجم‌دهی با ابزار دستی، در این نوع گل از گیاه لویی برای منسجم‌تر کردن گل استفاده می‌شود.)
• ظرف آب
• اسفنج
• شانه دندانه دار
• ابزارهای کاهنده
• ابزارهای افزاینده
• لیسه
• صفحه‌گردان و …
• شانه دندانه دار

روش های سفالگری

هنر سفالگری به دوطریق دستی و چرخی انجام می‌شود.

تکنیک‌های دستی شامل سه روش است:
پینچ (انگشتی)
کویل (فیتیله‌ای)
 اسلب (ورقه‌ای)

سفالگری با چرخ مرحله شکل دهی

روش‌های تزئین ظروف سفالی

•  برجسته كاری به كمك قلم مو به وسیله مخلوط گل سائیده و كتیرا.
• روش كنده‌كاری با چاقو قسمت‌هایی را گود می‌كنند.
• باسمه كاری به وسیله مهر.
• Sgraffito پوشش سفال به وسیله دو قشر لعاب با رنگ‌های مختلف و روی پوشش خارجی با وسیله نوك تیز نقش را حك می‌كنند.
• به كارگیری لعاب بر روی بدنه: پاشیدن ـ نقاشی كردن ـ غوطه ور ساختن ظرف در لعاب و یا روش موم گیری كل ظرف را موم می‌گیرند و جای نقشها را خالی كرده و سپس با رنگهای لعابی پر می‌كنند و حرارت می‌دهند و نقاطی كه با موم پوشیده شده بود سفید می‌شود.

تزئین ظروف سفالی به روش کنده کاری

اشكال هندسی كوزه‌ها

استوانه‌ای، بیضی، كروی، مخروطی معمولاً ظروف سفالین تركیبی از دو شكل یا بیشتر كه زیبائی ظروف بستگی به تركیب مناسب این اشكال و ارتباط اجزاء آنها با یكدیگر دارد. مثلاً سر ظروف با بدنه آن یا گردن صراحی با بدنه آن.
 

كوره سفالگری

نیاز به بیان این مطلب نیست كه در هنگام انتخاب كوره بایستی نهایت دقت را بعمل آورد. چون كوره قلب كارگاه تولید سرامیك است و بیشترین سرمایه گذاری در هر كارخانه را به خود اختصاص می‌دهد. عواملی كه باید در انتخاب كوره در نظر گرفته شوند عبارتند از:
1- فرآورده ای كه باید پخته شود
2- میزان تولید
3- كیفیت تولید
4- دمای پخت
5- زمان پخت
6- نوع شعله
7- نوع سوخت
8- تناسب ظرفیت بخش شكل دهی با ظرفیت كوره
9- محل استقرار و تأسیسات زیر بنایی
شرایط زمین و ...
 

پخت ظروف سفالی در کوره

بیشتر بدانید : سفالگری در لالجین (گزارش تصويرى)

بیشتر بدانید : هنر سفالگری و سرامیک کاری با متد جدید

بیشتر بدانید : نگاهی بر هنر سفالگری اختراع ایرانیان باستان + تصاویر

بیشتر بدانید : سفال، نماد فرهنگ مشترك ايران و آسياي ميانه

 
تهیه و تدوین: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
اختصاصى سیمرغ