امروزه خبر بهسرقترفتن آثار هنری در جهان موضوع تازهای نیست.
جدیدترین اثر هنری ثبت شده در فهرست آثار هنری به سرقت رفته، كتاب طراحیهای پابلو پیكاسو، نقاش نامدار اسپانیایی است كه طی 2هفته گذشته دزدیده شده است. با این حال انتشار این خبر بار دیگر توجه اغلب محافل هنری جهان را به سوی خود جلب كرد و پرسشهای متعددی را پیرامون سرنوشت آثار به سرقت رفته در اذهان عمومی و بهویژه كارشناسان امر بر انگیخت. مطلب پیش رو كه از یك نشریه آلمانی ترجمه شده است نگاهی است كوتاه و تحلیلی بر روند سرقت آثار هنری در چند سال گذشته كه از نظر میگذرانیم.
در فوریه سال 2007 دو تابلو نقاشی به نامهای ژاكلین (پرتره ژاكلین همسر دوم پیكاسو) و تابلو نقاشی مایا و عروسكش كه دختر پیكاسو را با یك عروسك نشان میدهد از ساختمان قدیمیساز دیانا ویدمایر دزدیده شد. این سرقت بلافاصله به پلیس بینالملل و همچنین به آرتلاس (بزرگترین بانك اطلاعاتی آثار هنری به سرقترفته در جهان) اطلاع داده شد. دو تابلو مایا و ژاكلین كه دوباره بعد از 5 ماه صحیح و سالم سر و كلهشان پیدا شد جزو مشهورترین آثار پابلو پیكاسو هستند.
آثار این هنرمند نامدار اسپانیایی جزو محبوبترین آثار حتی در میان سارقان آثار هنری به شمار میرود.
در بانك اطلاعاتی آرت لاس 646 مورد از آثار سرقت شده پیكاسو ثبتشده است. این تعداد اثر به سرقت رفته تاكنون درخصوص هیچ هنرمند دیگری ثبت نشده است و حال آنكه از 2هفته پیش تاكنون یك مورد دیگر نیز به فهرست آثار به سرقت رفته پیكاسو اضافه شده و آن كتاب طراحیهای این هنرمند مشهور است. بنابر اظهارات، این كتاب طراحی بین ساعت 14:30 هشتم ژوئن و 9:30 صبح روز بعد از آن ناپدید شده است.
این كتاب مشتمل بر 33طرح كشیده شده با مداد است كه بدون تاریخ و امضا بوده و به سالهای 1917 و 1924 برمیگردد. به گفته آنا بالداساری، مدیر موزه مرائیس پاریس، طراحیهای این كتاب در حقیقت یكی از مستندات موجود درباره فرایند كاری این نقاش اسپانیایی است و قبل از هر چیز برای دانشمندان و پیكاسو شناسان از ارزش بالایی برخوردار است. وی افزود: ارزش علمی این اثر به تنهایی چندین میلیون یورو برآورد شده است. بنابر اظهارات ویكتورینه اشتیله، مدیرعامل آرت لاس، اگر طرحهای این كتاب بهصورت جداگانه و تكتك فروخته شوند قیمت این اثر بیش از این مقدار خواهد شد.
اشتیله كه 2ساعت بعد از كشف ویترین خالی پیكاسو در موزه، از سرقت انجام شده مطلع شد تمامی اطلاعات موجود درباره این اثر را نظیر اندازه، تكنیك، امضا و نقاط آسیب دیده تابلو جمعآوری كرده است. وی معتقد است وقتی آثار به سرقت رفته بهطور روشن شناسایی شوند احتمال بازگشت آنها بیشتر است. وی در ادامه میگوید اینكه چرا تعداد آثار به سرقترفته پیكاسو همیشه بیشتر از دیگران است تنها یك دلیل میتواند داشته باشد و آن اینكه این هنرمند از یك سو تا سنین بالا بهطور باور نكردنی به فعالیت هنری خویش ادامه داده و از سوی دیگر وی در مقایسه با دیگر هنرمندان آثار كاملا متفاوتی را خلق كرده است.
البته این ویژگی تنها منحصر به تابلوهای نقاشی و طراحی او نیست بلكه تمام آثار وی، از گلدانها و تندیسها گرفته تا آثار سرامیك وی را در بر میگیرد. بنابراین تعجبی ندارد كه علاقهمندان تبهكار چنین آثاری نیز همیشه سروكلهشان دوروبر پیكاسو پیدا میشود. ویكتورینه اشتیله در ادامه اذعان میكند كه توماس كراون یكی از دوستداران آثار هنری است كه افراد خود را مامور میكند آثار هنری ذیقیمت را برای وی سرقت كنند. به گفته اشتیله آنها 2هزار مورد را مورد بررسی قرار داده و آخرین بار دو مرتبه به حضور این فرد در جریانات پس پرده پی بردهاند.
به گفته اشتیله اغلب آثار هنری به سرقت رفته بعد از 10 تا 15 سال دوباره سر از بازارهای هنری در میآورند اما در اغلب موارد نمیتوان فهمید كه در این مدت چه بلایی سر این آثار آمده است. بهطور معمول آثار هنری برجسته مدام در میان افراد مختلفی دست به دست میشود؛ چرا كه نگه داشتن یك اثر هنری مشهور نزد خود آن هم بهمدت طولانی ریسك بزرگی است. با این حال اشتیله میگوید: چه كسی میداند، شاید یك مافیای دیوانه هنر كتاب طراحی پیكاسو را نه برای یك یا 2سال بلكه برای همیشه در جایی، مثلا پشت پرده یك اتاق تاریك آویزان كند.
به گفته كارشناسان در اغلب موارد تابلوها بهعنوان نوعی ارز در خرید فروش موادمخدر و اسلحه مورد سوءاستفاده قرار میگیرند؛ یعنی مبلغ كالا را با آثارهنری پرداخت میكنند؛ به همین سادگی! آن هم با این گمان غلط كه میتوان ارزش آثار هنری را با پول تعیین كرد.
به گفته كارشناسان مواردی هم وجود دارد كه برای مثال 2باند شیاد برای سرقت آثار هنری با یكدیگر مسابقه میگذارند؛ همان بلایی كه سال 2004 سر تابلوهای ادوارد مونش (نقاش و گرافیست اهل نروژ 1944-1863) در اسلو آمد. در این سرقت یكی از باندها قصد داشت به دیگری ثابت كند كه حرفهایتر، شجاعتر و هفتخطتر است، به این ترتیب روز روشن «فریاد» و «مادونا» دو تابلو مشهور جهانی را به سرقت بردند. كارشناسان معتقدند خسارت جبرانناپذیری است وقتی این آثار برای همیشه ناپدید شده باشند.
البته در برخی موارد تنها چند روز بعد از سرقت یك اثر هنری، سارق با آرت لاس تماس گرفته و درخواست پول میكند. در چنین مواقعی كارآگاههای خصوصی مجبورند ابتدا اعتمادسازی كرده و كاری كنند كه سارقان تصور كنند در امان هستند؛ سپس تلاش میكنند با ردیابی برخی جزئیات و اطلاعاتی كه گاهی خود سارقان لو میدهند آنها را دستگیر كنند. جانشین اشتیله نیز یكبار نقش یك طعمه را بازی كرده و با سارق یكی از آثار زیگمار پولكه (نقاش و عكاس آلمانی متولد 1941) در یك كافه ملاقات كرده بود. در این فاصله یكی از ماموران مخفی پلیس كه با لباس شخصی در همان حوالی منتظر فرصت كمین كرده بود توانست سارق را دستگیر كند. ویكتورینه اشتیله تاكید میكند: البته قصد ما از این كار به هیچ وجه ایجاد سرگرمی نیست.
به گفته كارشناسان هنوز هیچ كس نمیداند كه چه انگیزهای پشت سرقت كتاب طراحی پیكاسو در پاریس وجود دارد، ضمن آنكه محل اختفای این اثر نیز هنوز در پردهای از ابهام قرار دارد. احتمالا این كتاب طراحی در چند روز آینده یكمرتبه روی صندلی عقب یك تاكسی ظاهر خواهد شد، همانند آثار به سرقت رفته مونت (نقاش فرانسوی) و ونگوگ كه در فوریه سال 2008 از یك مجموعه هنری در شهر زوریخ سوئیس دزدیده شده بودند. شاید هم این كتاب طراحی برای همیشه ناپدید شود همانطور كه هر دو اثر هنری پاول سزان و ادگار دگا (نقاش فرانسوی) بهطور همزمان ناپدید شدند.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: hamshahrionline.ir
مطالب پیشنهادی:
جنايتكار فرهنگى خودش را رسوا كرد!
سرقت آثار پيكاسو در شب سال نوی ميلادی
تابلوهای پیكاسو در اسپانیا (گزارش تصویری)
تابلوهای پیكاسو در اسپانیا (گزارش تصویری)
شاهکارهای نقاشی هنرمندان بزرگ جهان+تصاویر
ماه متعلق به همهست!! (هنر عکاسی)