یكی از مهمترین مواد معدنی كه توسط غذا (بخصوص گوشت قرمز)، میوه یا حتی مصرف مستقیم دارو نیاز بدن به آن تامین میشود، آهن است.
آهن بخش مهمی از هموگلوبین خون كه وظیفه آن حمل اكسیژن به سراسر بدن است را تشكیل میدهد؛ اما باید گفت همانطور كه كمبود آهن میتواند تهدیدی برای سلامت آدمی باشد وجود مقدار اضافی از این ماده معدنی نیز خطراتی به همراه دارد.
دكتر بایزید قادری، فوقتخصص خون و انكولوژی در این باره به «جامجم» میگوید: تجمع بیش از حد آهن در بدن ـ كه ایجاد بیماری هموكروماتوز میكند ـ موجب افزایش جذب رودهاى این عنصر همراه با رسوب و آسیب بسیارى از بافتها نظیر كبد، قلب، پانكراس، مفاصل و هیپوفیز مىشود.
محل اصلی تجمع آهن كبد، غدد درون ریز مانند آدرنال، پانكراس، قلب و حتی مفاصل و عضلات است.
بزرگسالان بیشتر مراقب باشند
علت اصلی بروز عارضه جذب زیاد آهن ارثى است؛ هرچند به دلیل ابتلای فرد به برخی بیماریها نظیر تالاسمی ماژور یا نارسایی مغز استخوان ـ كه در آنها افزایش ذخایر آهن و رسوب آن در اندامها ایجاد میشود ـ هموكروماتوز ممكن است بروز كند.
سیستم روده انسان به گونهای تنظیم شده است كه از یك سو درصد مشخصی آهن از طریق آن جذب میشود و از سوی دیگر با توجه به اینكه آهن بدن تنها از راههای خاصی چون ریزش سلولهای مخاطی یا پوستی یا عادت ماهانه دفع میشود؛ در صورتی كه فرد دچار كمخونی مقاوم به درمان یا بیماریهایی كه نیاز به تزریق مكرر خون دارند، شود آهن ورودی از این طریق در بدن تجمع و رسوب میكند.
در بیماری هموكروماتوز عملكرد طبیعی چندین ارگان بدن دچار اختلال میشود، هرچند این بیماری در كودكان نیز رخ میدهد اما هموكروماتوز به طور عمده بیمارى بزرگسالان است واغلب بیماران علامتدار بالای 40 سال دارند.
برنزه شدن پوست؛ یك علامت خطر
رنگ خاكستری متمایل به تیره در پوست به علت افزایش آهن یا برنزه شدن آن شك به هموكروماتوز را افزایش میدهد. ضعف و بىحالی، دردهای مفصلی، كاهش وزن، درد شكمى، كاهش موهاى بدن، تحلیل غدد جنسی، كاهش میل جنسى و اختلال قاعدگی از جمله علائم زودرس بیماری تجمع زیاد آهن هستند، نارسایی و از كار افتادن كبد (سیروز) به دلیل تجمع آهن، از جمله عوارض ثانویه ابتلا به این بیماری است.
دیابت قندی، نارسایی غدد فوق كلیوی و التهابات عضله قلب (كاردیومیوپاتی) از دیگر عوارضی است كه در صورت درمان نشدن بیماری موجب بروز مشكلاتی برای بیمار میشود.
درمانی به سادگی یك خونگیری
درمان بیماری هموكروماتوز براحتی امكانپذیر است. این استادیار دانشگاه میگوید: درمان عملاً توسط خونگیرى انجام مىشود كه در این روش به تشخیص پزشك و بسته به جثه بیمار یك یا 2 بار در هفته یك واحد (400 سیسی) خون غنی از آهن از بدن گرفته میشود تا به این وسیله، مغز استخوان ذخایر آهن بدن را برداشت كند.
بایستی این نوع درمان تا عادی شدن میزان آهن بدن بیمار (در حدود 6 ماه تا یكسال) ادامه داشته باشد، البته در حال حاضر پزشكان علاوه بر این روش، درمان دارویی (استفاده از داروهای تزریقی نظیر دیسفرال و همچنین داروهای خوراكی) جهت دفع آهن اضافی بدن را نیز به كار میگیرند.
بیشتر بدانید : درمان کم خونی و کمبود آهن در طب سنتی
بیشتر بدانید : 15 نشانه اصلی کمبود آهن در بدن
بیشتر بدانید : قرص آهن و اسید فولیک برای چه کسانی خطرناک است؟
گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : Jamejamonline.ir