باوجود این‌که بیش‌تر ازدواج‌ها با عشق و علاقه و محبت طرفین صورت‌می‌گیرد، اما در اکثر موارد مشاهده می‌کنیم که زن و مرد با تمام تلاشی که در‌جهت انجام دقیق وظایف خود دارند، به‌مرور زمان، عشق و علاقه‌ی بین‌شان کم‌رنگ وکم‌رنگ‌تر شده و گاهی به‌طور کامل محو می‌شود و همسران بدون هیچ‌گونه احساس و عاطفه‌ای نسبت به هم، به‌طور کامل جدای از هم به زندگی خود ادامه می‌دهند. به این نوع جدایی، اصطلاحاتی مانند طلاق عاطفی، طلاق روحی و روانی، طلاق خاموش یا زندگی زناشویی خاموش اطلاق می‌شود. با همه‌ی سعی و تلاش همسران برای نرسیدن به مرحله‌ی جدایی، بسیاری از ازدواج‌ها، منجر به طلاق رسمی شده و درصد بسیار بالاتری، به طلاق عاطفی منتهی می‌شود.
طلاق از نظر لغوی، به‌معنای رها‌شدن می‌باشد و در اصطلاح زندگی امروزی، عبارت است از خاتمه دادن به زندگی مشترک زوجین. در طلاق عاطفی، زن و شوهر بدون این‌که به‌طور رسمی از هم جدا شوند، عواطف خود را از هم دریغ کرده و روی از هم بر‌می‌تابند زیرا دیگر اعتماد و احساسی بین‌شان نمی‌ماند. زن و مرد با این‌که در یک خانه و زیر یک سقف زندگی می‌کنند، با هم غذا می‌خورند، با هم کار می‌کنند، با هم به مسافرت می‌روند و... اما در‌اصل، دو انسان بیگانه و بی‌تفاوت و بی‌احساس نسبت به هم هستند و سر هرکدام‌شان به مسائل و امور زندگی خود گرم می‌شود.
طلاق عاطفی، آسیبی فراگیر نه‌تنها در کشور ما بلکه در تمام دنیا می‌باشد. این مسأله علت‌های گوناگونی دارد. علت‌هایی مانند محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی، مشکلات اقتصادی، ازدواج‌های تحمیلی، ترس و فرار از تنها ماندن، چشم‌‌و‌هم‌چشمی با دوستان و فامیل در امر ازدواج، خشونت و عصبانیت، مادیات، تجمل‌گرایی و تشریفات بیش از حد، خود‌بزرگ‌بینی و تحقیر دیگری، بقای نسل، ترس از حرف‌های اطرافیان، دو‌رویی، پنهان‌کاری و...
دلایل ذکر‌شده، گاهی مانع جدایی رسمی همسران می‌شود بنابر‌این در شرایطی که زن و مرد از لحاظ روحی و روانی، علا‌قه‌ای به ادامه‌ی زندگی مشترک‌شان ندارند، پس از یک دوره‌ی طولانی‌مدت، دعوا و جر‌و‌بحث، از وضعیت عناد و دشمنی و تنفر گذشته و وارد موقعیت بی‌تفاوتی می‌شوند. به‌راستی بی‌تفاوتی، آخرین مرحله‌ی روابط احساسی بین زن و مرد است. اگر‌چه زوجین با هم زندگی می‌کنند ولی فقط جسم خاکی آنان با هم است و هیچ تعلق روحی و روانی نسبت به هم ندارند و در همین زمان، بیش‌تر انحرافات اخلاقی و آسیب‌های اجتماعی و روحی و روانی پیش‌می‌آید و اما زوج‌ها چه کار‌هایی می‌توانند انجام دهند تا از عشق خود محافظت کنند و عواطف همدیگر را تقویت کنند؟ چه باید کرد که کار به این‌جا کشیده نشود و زندگی همسران تا این حد سرد و بی‌روح نشود؟
برای پیش‌گیری از چنین آسیب‌های خانوادگی، به‌کار بردن تد‌بیرهای زیر توصیه می‌گردد:
- باید بدانیم دوست‌داشتن و عشق، آموختنی است. عشق بین زن و مرد، مانند نهالی است که اگر از آن مراقبت به‌عمل نیاید، خشک خواهد شد، پس به این مسأله اکتفا نکنید که یک‌بار ابراز، علاقه برای همیشه کافی است. بیش‌تر زوج‌ها در طول روز حتی یک‌بار هم به صورت هم نگاه نمی‌کنند یا حرف‌های تازه‌ای برای گفتن ندارند.
- اگر زن و مرد با روان‌شناسی هم آشنا بوده و به تفاوت‌های اخلاقی و رفتاری یکدیگر به‌طور کامل واقف باشند، در این‌صورت هیچ‌گاه از رفتار طرف مقابل، سوء‌تعبیر نخواهد شد. سعی‌کنید حالات، روحیات، نیازها و توقعات همسرتان را به‌خوبی شناسایی کنید و در تأمین آن‌ها بکوشید.
- بیش‌تر زوج‌ها نمی‌دانند که طرز نگاه کردن و صحبت کردن با همسر، باید به‌گونه‌ای جدا از روشی باشد که با افراد دیگر صحبت می‌کنند.
- زمانی را برای گفت‌و‌گو و ابراز محبت و تبادل‌نظر با همسرتان اختصاص دهید و این امر را در اولویت امور قرار‌داده و اشتغال و فرزند و... را بهانه‌ای برای فرار از این موقعیت قرار‌ندهید. سعی‌کنید به‌مرور زمان، مدت گفت‌وگوی خصوصی را بیش‌تر کنید. دقت نمایید که صحبت‌های شما باید غیر از بیان گزارش کاری روز‌مره و بیان مشکلات تکراری و معمولی روزانه باشد. این صحبت‌ها گر‌چه مهم هستند ولی آن‌ها را به زمان دیگری در طول روز بسپارید و در این زمان، ارتباط نزدیک‌تری با همسرتان داشته باشید و حرف‌هایی از نوع حرف دل را باز‌‌گو کنید؛ در عین حال با همسرتان همدلی کنید.
- یادگیری و به‌کار بردن مهارت‌های گفت‌وگوی سالم در حل اختلافات خانوادگی، باعث می‌شود رنجش‌ها در دل انباشته نشود و همه‌ی دلخوری‌ها، جای خود را به محبت و صمیمیت بدهد. به‌علت نا‌آگاهی زوج‌ها از روش گفت‌وگوی سالم، بیش‌تر صحبت‌ها به مشاجره ختم می‌شود.
- پیش از صحبت با هم، سعی‌کنید خود را جای همسرتان قرار‌دهید؛ در این‌صورت به‌طور کامل در‌می‌یابید که چگونه باید مسائل را مطرح کنید.
- سعی‌کنید هنگام صحبت، ابتدا به نکات مثبت همسرتان اشاره کنید، هرگز خشمگین نشوید، خود را نیز در ماجراهای پیش‌آمده مقصر معرفی کرده و قبل از هر‌چیز، شما عذر‌خواهی کنید و بیان کنید که منظورتان از صحبت کردن، فقط حل مسأله و رسیدن به تفاهم می‌باشد. درضمن، مانع حرف زدن همسرتان نشوید و به او هم فرصت اظهار‌نظر بدهید.
- هرگز صحبت‌های خود را با طعنه، زخم زبان، کنایه و پایین آوردن شخصیت و حرمت همسرتان بیان نکنید.
- با همسرتان مقابله‌به‌مثل نکنید. سعی‌کنید همیشه شما پیش‌قدم شوید و با رفتار محبت‌آمیز، مهربانی را به او آموزش دهید.
- زوجین باید بیاموزند که توقعات و نیازهای خود را بدون نکوهش دیگری بیان کنند.
- از سرزنش کردن همسرتان بپرهیزید. هیچ‌گاه تصور نکنید که در زندگی مشترک‌تان قربانی شده‌اید.
- نسبت به همسر خود، نگرشی مثبت و مطلوب داشته باشید و به او همواره احترام بگذارید و محبت و عواطف خالصانه‌ی خود را نثار او گردانید.
- از پیش‌داوری و تصمیم‌گیری بر‌اساس تصورات خود، پرهیز نمایید.
- باور داشته باشید که همسرتان انسانی منحصربهفرد و یک امانت الهی می‌باشد. او همان کسی است که در دوران نامزدی، آرزوی با او بودن را داشتید.
- خودتان برای زندگی‌تان تصمیم بگیرید و نگذارید به‌خاطر رضایت خاطر اطرافیان، در تصمیمات منطقی خود دچار تزلزل شوید.
- تصور نکنید یک زندگی ایده‌آل، زندگی است که در آن هیچ اختلاف‌نظری نباشد و آرامش کامل بر آن حاکم باشد بلکه اختلاف‌نظر همیشه وجود خواهد داشت؛ نکته‌ای که مهم است، نحوه‌ی برخورد و حل اختلاف می‌باشد. فراموش نکنید که اختلافات و تفاوت‌ها، موجب تفاهم بین همسران می‌شود.
- اگر رنجشی قابل چشم‌پوشی می‌باشد، از آن بگذرید ولی اگر برای‌تان مهم است، هر‌چند که مسأله‌ی کوچکی باشد، آن‌را به‌طرز صحیحی با همسر خود در میان بگذارید.
- همسرانی که بر سر هر مسأله‌ی جزئی با هم مجادله دارند، به‌تدریج باید شاهد مرگ عواطف‌شان باشند. زوجین باید بدانند که همیشه در خاطر طرف مقابل می‌مانند.
-در سلام كردن و ابراز محبت و دوست داشتن از همسر خود پيشى بگيريد.
- همواره به پیشرفت همسر خود در تمام امور زندگی و کاری و تحصیلی علاقه‌مند باشید و در این راه به او کمک کنید.
- زوج‌های شاد و بانشاط نسبت به زوج‌های نا‌سازگار و ناراضی، عملکرد بهتری در ابراز علاقه و عواطف خواهند داشت؛ پس برای سلامت جسم و روح خود و همسرتان، وقت و انرژی صرف‌کنید.
