چگونه می توان عشق را به شکل صحیح به کودک آموخت؟

 

 تصویر عشق در قاب کودکی

 

پرورش احساس عشق و محبت در کودکان و هدایت آنها به سوی مبدل شدن به انسانی که نیازهای عاطفی خود و دیگران را به درستی بشناسد، جزو خطیرترین وظایف والدین است. در کانون خانواده است که یک کودک می آموزد چگونه دوست بدارد و اگر این آموزش به شکل صحیح صورت بگیرد، آمار مجرمانی که به علت برخوردار نشدن از محبت در خردسالی، دچار اختلالات حاد روانی شده و دست به جرم و جنایت می زنند، در جوامع کاهش چشمگیری پیدا می کند. بر همین اساس، گفت وگوی مستقیمی با دکتر «هیو کاسفیلد» فوق تخصص روانپزشکی کودک در استرالیا صورت گرفت تا بار دیگر اهمیت آموزش ابراز صحیح احساسات به کودک، به خانواده ها یادآوری شود.

● از دید شما عشق برای یک کودک به چه معناست؟
▪ در حقیقت معنا، شدت و درصد بلوغ عشق ارتباط مستقیم با سن فرد و جایگاه اجتماعی او دارد. برای یک نوزاد و یک کودک خردسال، عشق به شکل لبخند والدین و ادای واکنش در برابر حرکات و حمایت آنهاست. یک کودک در سنین مدرسه، عشق را به صورت انتخاب یک فرد به عنوان دوست صمیمی و شریک کردن او در علایق خود نشان می دهد. در سنین نوجوانی این احساس با انتخاب یک چهره معروف فرهنگی یا ورزشی به عنوان قهرمان و شبیه سازی حرکات او بروز می یابد. یک جوان عشق را به صورت انتخاب فردی با ویژگی های خاص برای ازدواج و همراهی با وی به عنوان شریک زندگی ابراز می کند و برای یک فرد متأهل که در میانسالی به سر می برد، عشق به معنای تقسیم احساسات، نه تنها با همسر، بلکه با فرزندان و حمایت از آنها و برآورده کردن نیازهای زندگی شان است. به همین خاطر همواره باید در تعریف عشق، سن فرد و نیازهای او را نیز در نظر گرفت.

● حس دوست داشتن و دوست داشته شدن، چگونه از والدین به کودکان منتقل می شود؟
▪ در جریان یک زندگی خانوادگی، به علت تماس دائم کودک با والدین، وی شروع به شبیه سازی رفتار آنها می کند. اگر وی در خانواده ای قرار داشته باشد که اعضای آن برای یکدیگر احترام قائلند و محبتشان به یکدیگر را به راحتی ابراز می کنند، کودک می آموزد که بدون ترس احساسات خود را به شکل مثبت بروز دهد و آنها را مخفی نکند. اما خانواده های پرتنش که در آنها زوجین نسبت به یکدیگر و احساساتشان بی تفاوت و حتی گاهی خشن برخورد می کنند، کودک نمی تواند درک صحیحی از عشق داشته باشد. وی در چنین خانواده ای می آموزد تا احساسات خود را بیان نکند و در آینده زمانی که وارد اجتماع شد، به دنبال عشق می گردد تا نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن را در این خانواده بزرگتر تجربه کند. اما باید به یاد داشت چنین افرادی اغلب توانایی تشخیص عشق صحیح و سالم را نداشته و درگیر موقعیت های نادرست می شوند.

● چگونه می توان عشق را به شکل صحیح به کودک آموخت؟
▪ به یقین می توانم بگویم اولین قدم آموزش عشق به کودک، آموزش اعتماد به نفس و احترام به خود است. اگر کودک، خود را به شکل صحیح دوست نداشته باشد و شخصیت وابسته ای نیز کسب کند، هرگز نمی تواند عشق را از سوی دیگران پذیرا باشد و در مقابل آن ابراز کند. والدین باید قادر باشند به کودک خود بیاموزند که هر فرد به عنوان یک انسان شخصیت مستقل و ممتازی دارد و لایق دوست داشته شدن است. دومین قدم آشنا کردن با حقوق فردی و نیازهای شخصی اش است. کودکی که درک درستی از نیازها و حقوق خود ندارد، قادر نیست راه حلی برای برآورده کردن آنها بیابد. پس به اطرافیان وابسته می شود و در آینده نیز نمی تواند بین عشق و وابستگی تفاوتی قائل شود. گام بعدی در آموزش عشق به کودک سیراب کردن نیازهای عاطفی و توجه داشتن به اوست. این قدم اگر درست برداشته شود فردی سالم، عاری از هر گونه کمبود عاطفی از خانه وارد جامعه می شود اما اگر این دوست داشتن و توجه، بیش از حد و به شکل نادرست ابراز شود، فرد مبدل به شخصیتی می شود که از همه انتظار توجه دائمی دارد و براساس آموخته های زمان کودکی، نیازی به ابراز احساسات در خود نمی بیند زیرا والدین این جریان احساسی را برای او روشن نکرده و جایگاه هر شخص در روابط متقابل را به او آموزش نداده اند.

● گام آخر در آموزش عشق به کودک، از نظر شما کدام است؟
▪ ابراز احساس کودکان را جدی بگیرید. از محبت آنها قدردانی کنید و نشان دهید چقدر از این احساس وی خرسند هستید. کودکی که از سنین خردسالی شاهد بازخورد مثبت عاطفی از سوی اطرافیان خود است، چنین دیدی را نیز در زمان بزرگسالی و بلوغ از یاد نمی برد و قادر خواهد بود تا در اطراف خود عشق سالم را از احساسات نادرست تشخیص دهد. مهمترین اثر تربیت عاطفی کودکان همین است!

● لطفاً درخصوص تأثیر این نوع تربیت فرزند در جامعه نیز توضیح دهید؟
▪ زمانی که شخص در خانواده خود محبت کردن را به عنوان رکن اساسی رفتار با سایرین آموخت، قطعاً در جامعه در هر موقعیتی که قرار بگیرد، رفتاری غیر از این نیز با اطرافیان خود نخواهد داشت. در نتیجه در محیطی که چنین فردی مشغول فعالیت باشد، تنش، برخوردهای خشن و پایمال کردن حقوق شخصی افراد تا حد زیادی کاهش می یابد. حال تصور کنید ۵۰ درصد افراد اجتماع چنین رویه ای در زندگی خود داشته باشند، آیا جرم و خلاف در چنین اجتماعی می تواند دوام داشته باشد

پس به راحتی می توان نتیجه گرفت آموزش عشق به یک کودک خردسال، به مراتب تأثیری فراتر از محیط کوچک خانواده دارد. اگر به آینده اجتماع خود علاقه مند هستیم، در تربیت فرزندانمان اهمال نورزیم!