در آبان ماه ۱۳۵۰ خبری عجیب محافل سینمایی ایران را تکان داد و آن خبر، خبر ِ ازدواج علی حاتمی (عباسعلی حاتمی) جوانترین کارگردان سینمای فارسی با «زری خوشکام» ستاره ایی که خیلی زود در سینما درخشید.
بیوگرافی علی حاتمی
علی حاتمی( عباس علی حاتمی) متولد ۲۳ مرداد ۱۳۲۳ در تهران و درگذشته ۱۵ آذر ۱۳۷۵ درتهران است. او کارگردان، فیلمنامهنویس و تهیه کننده سینما بود. علی حاتمی در جایی متولد شد شبیه همان جایی که رضا خوشنویس در هزاردستان به مفتش آدرس میدهد؛ خیابان شاهپور، خیابان مختاری، کوچهٔ اردیبهشت. او دانشآموخته از دانشکده هنرهای دراماتیک است. علی حاتمی حداقل ۱۵ فیلم بلند سینمایی و مجموعهٔ تلویزیونی ساختهاست.
اولین اثر سینمایی علی حاتمی در سال ۱۳۴۸ با عنوان حسن کچل ساخته شد و آخرین فیلم نیمه تمامش با نام جهان پهلوان تختی که یکی از بزرگترین پروژههای سینمایی او بعد از مجموعهٔ هزاردستان بود، به علت مرگ ناشی از بیماری سرطان نافرجام ماند. پس از مرگش نیز دو فیلم مبتنی بر هزاردستان با تدوین واروژ کریممسیحی (به نامهای کمیتهٔ مجازات و تهران روزگار نو) ساخته شد.
بیشتر بدانید : تلاش علی حاتمی برای حضور فردین در فیلم تختی + عکس
لیلا حاتمی و زری خوشکام، هنرپیشگان سینما، فرزند و همسر علی حاتمی هستند. زری خوشکام یا زهرا حاتمی متولد ۱۳۲۶ خورشیدی در اصفهاناست. وی بازیگر زن سینما و تلویزیون در سالهای قبل از انقلاب، همسر علی حاتمی کارگردان برجسته سینما و مادر لیلا حاتمی بازیگر و ستاره کنونی سینمای ایران است.
علی حاتمی در تئاتر
علی حاتمی کار هنری خود را با تئاتر در زمینه نویسندگی آغاز کرد و نمایشنامه های «ساتن»، «قصهٔ حریر»، «ماهیگیر»، «حسن کچل»، «چهل گیس» و شهر «آفتاب و مهتاب» را برای تئاتر نوشت. علی حاتمی در کلاسهای نمایشنامه نویسی اداره هنرهای دراماتیک واقع (درآب سردار) شرکت نمود و بعدها که این اداره به نام دانشکده هنرهای دراماتیک تغییر نام داد او در رشته ادبیات نمایشی تحصیلات خود را ادامه داد. او در سال ۱۳۴۴ نمایش دیب (دیو) را که از اولین نوشتههای خود بود در تالار دانشکده و با کودکان موسسه آموزشی فرهنگ آرزو به اجرا در آورد.
علی حاتمی همواره در آثار سینمایی خود پیوندی ناگسستنی با اصطلاحات و گویش های کوچه بازار داشت، بطوریکه کاربرد این دیالوگها به عنوان امضای وی در تقریبا تمامی آثار سینماییش حضور داشته و سینمای حاتمی را یک سینمای منحصر به فرد ساختهاست. برخی ازاین دیالوگهای ماندگار عبارتند از:
فیلم "مادر" «تلخی با قند شیرین نمیشه، شب رو باید بیچراغ روشن کرد» فیلم "کمال الملک" دیالوگی از زبان مظفرالدین شاه «همه چیزمان باید به همه چیزمان بیاید» فیلم "سوته دلان" «همه عمر دیر رسیدم» فیلم "سوته دلان" «ساعت زنگ زده دیگه زنگ نمیزنه، چون زنگاشو زده» فیلم "مادر" «خورشید دم غروب، آفتاب صلوة ظهر نمیشه» و ده ها دیالوگ ماندگار دیگر.
به حق باید علی حاتمی را پر شورترین فیلم ساز وابسته به آداب و سنن ایرانی دانست. فیلم سازی که با تیز بینی و هوشمندی خاصی توانسته حال و هوای زندگی ، آداب و رسوم و باورهای ایرانیان به ویژه تهرانیان قدیم را به تصویر بکشد. درون مایه تمامی آثار حاتمی بر اساس ویژگی های قومی و انسان های رشد یافته در این باورها و اعتقادات ، شکل گرفته است. شخصیت آثار او اغلب شبیه ترین افراد به خصلت و باورهای قومیت های ایرانی هستند. حاتمی که تقریبا تمامی آثارش را بر اساس فیلم نامه هایی از خودش ساخته در انتقال فضا ، زمان و شرایط اجتماعی دوره تاریخی که در فیلمش به تصویر کشیده ، بسیار موفق بوده است. دیالوگ های فیلم های او بسیار درخشان و قابل توجه هستند و در سینمای ایران اگر بی نظیر نباشند حتما کم نظیر هستند.
علی حاتمی کارگردان فیلم سینمایی "مادر"
مجموعه های تلوزیونی علی حاتمی نیز به اندازه آثار سینمایی اش مورد توجه بسیار قرار گرفتند. ویژگی فیلم های سینمایی اش در سریال های تلوزیونی اش نیز به خوبی دیده می شوند و همین ویژگی هاست که سریال های او را از سریال های دیگر متمایز کرده و عمق بیشتری به آنها می بخشد. دو سریال سلطان صاحبقران و هزاردستان جزو موفق ترین و بهترین سریال های تلوزیون ایران بودند.
درگذشت علی حاتمی
علی حاتمی در تاریخ پانزدهم آذر ماه هفتاد و پنج درگذشت. پیکر وی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در قطعه ۸۸ به خاک سپرده شد. بر روی سنگ مزار وی که در طرفینش رقیه چهره آزاد ( ملقب به مادر سینمای ایران و ایفاگر نقش مادر در فیلم "مادر" ) و رسام عربزاده (طراح ممتاز فرشهای ایرانی) دفن شدهاند یکی از ماندگارترین دیالوگهای فیلم "حاجی واشنگتن" نقش بسته: "آیین چراغ خاموشی نیست"
ماجرای ازدواج علی حاتمی
در آبان ماه ۱۳۵۰ خبری عجیب محافل سینمایی ایران را تکان داد و آن خبر، خبر ِ ازدواج علی حاتمی (عباسعلی حاتمی) جوانترین و کم سن و سالترین کارگردان و سناریست سینمای فارسی که در آن روزها با ساختن اولین فیلم های ریتمیک و موزیکال سینمای ایران، یعنی حسن کچل و بابا شمل راهی تازه در سینمای ایران گشوده بود، با «زری خوشکام» ستاره ایی که خیلی زود در سینما درخشید و در فیلم های متعددی شرکت جست، بود. خبری که نخست به صورت شایعه مطرح گردید اما صحت آن خیلی زود آشکار گردید. پس از این ازدواج برای مدتی حدود سه ماه رسانهها خبر موثقی از زری خوشکام و علی حاتمی نداشتند تا اینکه سه ماه بعد و در بهمن ماه ۱۳۵۰ علی حاتمی طی مصاحبه ای خبر ازدواج خویش با زری خوشکام را تایید نمود.
بیشتر بدانید : خواستگاری جالب علی حاتمی از زری خوشکام/ زن من می شی!!
علی حاتمی, لیلا حاتمی و زری خوشکام
بیشتر بدانید : ماجرای عشق و عاشقی علی حاتمی و همسرش زهرا به مناسبت سالگرد درگذشتش
حاتمی در این گفتگوی تلفنی گفت :
«سکوت سه ماهه من بخاطر ازدواج با زری است که از این پس در کارهایم شریک خواهد بود . بزودی کارم را شروع میکنم و کارهای جدیدم از این پس از فرم فانتزی بیرون خواهد بود .و سناریوهائی را که نوشتهام بر روال تازه میباشد که باز در سینمای فارسی کار تازهای خواهد بود...»
وی همچنین تلویحاً از تغییر رویهٔ زری خوشکام و دوری او از نقش هایی شبیه نقش های گذشته اش خبر داد و گفت : «...در فیلمهای جدیدم «زری» نقش ستاره زن را به عهده خواهد داشت و کاراکتر او از این پس با گذشته اش فرق میکند .تهیه فیلم جدیدم که «خواستگار» نام دارد، از چند روز پیش شروع کردهام .نیمی از سرمایه این فیلم به عهده من است و زری هم نقش اول آنرا به عهده دارد ...»
گرچه ازدواج کارگردان های سینمای ایران با زنان هنرپیش سینما بی سابقه نبود، اما ازدواج علی حاتمی با زری خوشکام با توجه به ماهیت کارهای قبلی این دو به شایعات متعددی دامن زده بود که حاتمی سعی کرد تا در این مصاحبه به رفع این شایعات و روشن ساختن موضوعات مربوط به ازدواج خود با زری خوشکام بپردازد.
بیشتر بدانید : اظهارات زری خوشکام, همسر علی حاتمی و مادر لیلا حاتمی
حاتمی از جمله در مورد این شایعه که گفته میشد یکی از تهیه کنندگان سینما از او خواسته است تا به اتفاق همسرش در فیلمی شرکت جوید و ایفای نقش کند، گفت :
«....بنظر من یک کارگردان نمیتواند هنرپیشه خوبی هم باشد، چنانکه یک هنرپیشه هم کارگردان خوبی نخواهد بود، یعنی هم بازی کند و هم کارگردانی . البته چنانچه روزی سناریوئی که خودم نوشتم و مورد پسندم بود، به شرطی که کارگردانی آن را دیگری انجام دهد به اتفاق زری در آن فیلم بازی خواهم کرد .»
از جمله دیگر شایعات در اطراف ازدواج زری خوشکام با علی حاتمی این بود که یکی از عکاسان مجله ای تعدادی عکس برهنه از زری خوشکام گرفته و حتی شایع بود این عکسها درآن مجله چاپ شده و وقتی به تهران رسیده زری خوشکام و شوهرش همه نسخه های مجله را یک جا خریداری کردهاند تا در دست کسی نیفتد.اما حاتمی در مصاحبه خویش دراین باره گفت : «این شایعه به هیچ وجه صحت ندارد، هرگز همسر من قبل از ازدواج چنین عکس هایی نگرفته است .بعضیها که از ازدواج من و او ناراحت هستند چنین شایعاتی را سر زبان ها انداختهاند...».
با اینکه علی حاتمی در این مصاحبه اعلام کرده بود که :«پس از این زری فقط در فیلم های خودم شرکت خواهد کرد»، اما زری خوشکام در طول سال بعد از این مصاحبه علاوه بر شرکت در فیلم خواستگار ساختهٔ همسرش در برخی فیلم های کارگردان های دیگری نیز ظاهر شد.
با این وجود زری خوشکام پس از تولد نخستین و تنها فرزندشان لیلا در مهرماه ۵۱ عملاً از سینما کنار کشید و تا قبل از انقلاب تنها در یک نقش یعنی نقش خانم عزت الدوله در سریال سلطان صاحبقران (مجموعه تلویزیونی) به کارگردانی شوهرش ظاهر شد.
فیلم شناسی علی حاتمی
کارگردانی
حسن کچل ۱۳۴۸
طوقی ۱۳۴۹
باباشمل ۱۳۵۰
قلندر ۱۳۵۱
خواستگار ۱۳۵۱
ستارخان ۱۳۵۱
سوتهدلان ۱۳۵۶
حاجی واشنگتن ۱۳۶۱
کمالالملک ۱۳۶۲
جعفرخان از فرنگ برگشته ۱۳۶۶
مادر ۱۳۶۸
دلشدگان ۱۳۷۰
جهانپهلوان تختی ۱۳۷۳
کمیته مجازات ۱۳۷۷
تهران روزگار نو ۱۳۷۸
تلویزیونی
جنگل و آشپزی ۱۳۴۶
داستانهای مولوی ۱۳۵۲
سلطان صاحبقران سلطان صاحبقران ۱۳۵۴
هزاردستان ۱۳۵۸-۱۳۶۶
بیشتر بدانید : کارگردان هایی که عاشق بازیگران فیلم خود شده و ازدواج کردند! + عکس
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: ویکی پدیا