كشف تابلوی تازه ای از داوینچی (+عکس)

نیمرخ دختری جوان در لباس‌هایی به سبک رنسانس

مدتی پیش یک تابلوی نقاشی با قیمتی بیش از 21 هزار دلار در «حراج کریستی» به فروش رسید. برخی از متخصصان که مبدا و خاستگاه این نقاشی بحث‌برانگیز را بررسی کرده‌اند، معتقدند که این تابلوی نقاشی اثری بسیار گرانقیمت از نقاش بزرگ «لئوناردو داوینچی» است.

به نظر می‌رسد این پرتره از کتابی درباره تاریخچه خانوادگی «دوک میلان» به دست آمده باشد که متعلق به حدود 500 سال پیش است. «مارتین کمپ»، متخصص تاریخ هنر از دانشگاه «آکسفورد»، معتقد است این نقاشی اسرارآمیز که از سال 1998 پیدا شده، تصویری از دختر دوک است که داوینچی برای عروسی دختر او کشیده است.
«کمپ» درباره نظریه‌اش به خبرنگاران اینگونه توضیح می‌دهد: «ما مطمئنیم این نقاشی از یک کتاب به دست آمده است. سوراخ‌های متعدد و اثر بریدگی با چاقو در حاشیه آن به چشم می‌خورد. پیدا کردن آن برای ما نوعی معجزه بود. من واقعا شگفت زده شده بودم. وقتی روی اشیای مربوط به 500 سال پیش تحقیق تاریخی انجام می‌دهی به ندرت چیزی سالم و کامل مانند این تابلو به دست می‌آوری که بتوانی تاریخچه‌اش را دنبال کنی.»

در سال 2010، «کمپ» برای اولین بار اذعان داشت که این پرتره اثر «داوینچی» است. از آن زمان متخصصان تاریخ هنر، به تحقیق درباره مبدا پیدایش آن و نقاشش پرداختند. البته وقتی خبرنگاران با بعضی از این محققان تماس گرفتند، آنها حاضر به پاسخگویی نشدند یا نتوانستند نظری قطعی درباره تابلو بدهند. پیش از این هم تحقیقاتی درباره این اثر هنری در یک گالری در وین صورت گرفته و رئیس آن اظهار کرده بود این نقاشی اثر «داوینچی» نیست. حتی شواهد جدید هم نتوانسته کاملا آنها را متقاعد کند و هنوز درباره نقاش این اثر مردد هستند.

این پرتره در سال 1998 به خانه «حراج کریستی» فرستاده شد. متخصصان تاریخ هنر کریستی تشخیص دادند که این اثر متعلق به قرن نوزدهم و از آثار هنرمند آلمانی «نازارینس» است که از مقلدان سبک «رنسانس» بود. (البته پس از اینکه نتایج بررسی‌ها تاریخ اثر را بین سال‌های 1440 و 1650 مشخص کرد این نظریه رد شد). این نقاشی را اینگونه نام گذاری کردند: «نیمرخ دختری جوان به سمت چپ در لباس‌هایی به سبک رنسانس». اما «کمپ» با این نتایج قانع نشد و شخصا به بررسی تاریخچه نقاشی پرداخت. در سال 2008 او اولین بار این اثر را به صورت ضمیمه به یک نامه الکترونیکی مشاهده کرده بود و بلافاصله شیوه دست چپ «داوینچی» را شناخت و برای دیدنش به «زوریخ» رفت و سپس همکارش «پاسکال کوت» در پاریس، پرتره را بررسی کرد. آنها در سال 2010 مقاله‌ای به نام «شاهزاده خانم زیبا» منتشر و در آن نقاشی را از کارهای «داوینچی» معرفی کردند. در همان زمان بسیاری از متخصصان سرشناس با این نظریه مخالفت نمودند. پیدا کردن کتابی از پوست گوساله که نقاشی از آن به دست آمده بود برای «کمپ» مشکل می‌نمود تا اینکه «ادوارد رایت» از دانشگاه «برکلی» به او پیشنهاد داد در نسخه‌های مختلف کتابی به نام «اسفورتزیاد» جست‌وجو کند. حدود چهار نسخه از این کتاب در موزه‌های جهان موجود بود. اما بالاخره کمپ توانست کتاب اصلی را در «وارسا» پایتخت «لهستان» پیدا کند. آثار پارگی و سوراخ‌های نقاشی کاملا با کتاب مطابقت می‌کرد. ضخامت و ترکیب کاغذها هم با هم مشابه بود. «داوینچی» در سال‌های بین 1481 و 1499 در اقامتگاه دوک حضور داشت و تنها هنرمند چپ دستی بود که امکان حضورش در آن زمان وجود دارد. از طرفی به نظر می‌رسد عکس هم حدودا در چنین زمانی از کتاب جدا شده باشد.به هر حال گالری هنری «آلبرتینا» در «وین» هنوز هم در مورد نقاش این پرتره تردید دارد. سخنگوی گالری در یک نامه الکترونیکی اظهار داشت: «ما هنوز هم معتقدیم این اثری معتبر از داوینچی نیست.» از او سوال شد که اگر نقاشی از «اسفورتزیاد» است، چه کس دیگری ممکن است آن را کشیده باشد؟ او در پاسخ گفت که متخصصان گالری «آلبرتینا» نقاشی را متعلق به قرن نوزدهم می‌دانند.«کمپ» نتایج تحقیقاتش را در ویرایش جدید کتاب خود به نام «لئوناردو» (انتشارات دانشگاه آکسفورد، سال 2011) منتشر خواهد کرد. «انجمن جغرافیای ملی» واشنگتن از تحقیقات «کمپ» حمایت کرده و هزینه تحقیق درمورد کتاب مورد نظر را پرداخته است. مستندی از مراحل جست و جوی منبع اصلی پرتره در حال ساخت است که از اوایل سال 2012 میلادی پخش خواهد شد.