تپه هگمتانه که سال‌هاست از حفاظت‌های نادرست رنج می‌برد، حالا شاهد تبدیل شدن به پارکی با شمشادها و مسیرهای سنگچین شده است. شهرداری می‌خواهد محوطه هگمتانه را تبدیل به پارک کند.
 چهارمین نشست فعالان میراث‌فرهنگی درحالی در شهرستان بابل برگزار شد که باستان‌شناسان و فعالان میراث‌فرهنگی، نگرانی خود را از پیشروی خطرات مخربی که حریم آثار و محوطه های تاریخی را تهدید می کند اعلام کردند. این درحالی است که تپه هگمتانه که سال‌هاست از حفاظت‌های نادرست رنج می‌برد، حالا شاهد تبدیل شدن به پارکی با شمشادها و مسیرهای سنگچین شده است.
 
شهرداری می‌خواهد محوطه هگمتانه را تبدیل به پارک کند. کارشناسان میراث فرهنگی اما هشدار می‌دهند، این محوطه تاریخی است و این اقدامات تیشه به ریشه تاریخ پیش از اسلام همدان می‌زند.
 
تپه هگمتانه هنوز در گیر و دار مرمت‌های نادرست و حفاظت‌های غلط است که مسئولان به جای اجرای اقدامات مرمتی، تصمیم به بهسازی حریم آن گرفتند. کاشت شمشاد، ایجاد مسیرهای سنگچین، درست کردن سفره هفت سین درست در حریم محوطه تاریخی از جمله برنامه‌های اجرایی مسئولان بوده است.
 
«علی‌رضا ایزدی»، رییس میراث فرهنگی همدان اما هیچ کدام از این اعتراض‌ها را نمی‌پذیرد و  می‌گوید: «هیچ کس دلسوزتر از کارشناسان میراث فرهنگی برای میراث فرهنگی کشور نیست. اگر قرار بود، کوچکترین مشکلی برای محوطه تاریخی هگمتانه ایجاد شود، خود من جلوی آن می‌ایستادم. کاری که تا کنون هم کرده‌ام.»
 

او در مورد تعریض خیابان مجاور تپه هگمتانه که باعث تخریب بخش‌های قابل توجهی از حمام تاریخی که به تازگی تبدیل به موزه شده است، می‌گوید: «چه کسی گفته تعریض این خیابان به آثار تاریخی صدمه وارد می کند؟ این ادعا غلط است و ما نمی‌گذاریم این اتفاق بیافتد.»
 
مشاهدات خبرنگار ما، اما گویای آن است که تپه هگمتانه کم کم دارد از شکل تاریخی خود خارج و فضای آن شبیه پارک می‌شود. نرده‌هایی که روی عرصه کار گذاشته بودند، تا محدوده عرصه محوطه را کاملا مشخص کنند، به تدریج برداشته و باغچه با معابر سنگچین در محوطه ایجاد شده که احتمال آسیب رسیدن به بنا را تشدید می‌کند.

خطر در کمین رویای بابل!
رویای بابل با حفظ میراث‌ منحصربه‌فردی که دارد محقق می‌شود. اما در سال‌های اخیر، روند تخریب مهمترین آثار تاریخی شهرستان بابل رو به افزایش گذاشته است. به‌طوری‌که تاکنون خبرسازی‌های موردی توسط فعالان میراث‌فرهنگی این استان هیچ نتیجه‌ای را در برنداشته است. حضور فعالان میراث‌فرهنگی در آثار و بناهای تاریخی، سبب شد که یکبار دیگر فعالان میراث‌فرهنگی سراسر کشور با پرونده‌ای درخطر به نام بابل مواجه شوند!
 
درحال‌حاضر بافت تاریخی شهرستان بابل و بسیاری از تک بناهای این شهر تاریخی در معرض تخریب قرار گرفته‌اند. حتی عظیمی پا را فراتر از میراث‌بابل می‌گذارد به وضعیت نابسامان محوطه‌ها و آثار تاریخی مازندران تاکید می‌کند.
 
به‌گفته او، باتوجه به اینکه غار هوتو ـ‌کمربند جزو مکان‌های مهم دنیا محسوب می‌شود و محوطه‌‌ای بسیار مهم محسوب می‌شود اما درحال‌حاضر شاهد کار گذاشتن میل‌های بتنی در حریم تاریخی این محوطه‌ ارزشمند هستیم. این درحالی است که وقتی این اثر به ثبت رسید تاکید شد که در حریم آن زراعت و ساخت و ساز ممنوع است.
 
به‌گفته او، تنها غار هوتو نیست که هرروز توسط بخشی از اهالی شخم می‎خورد و از بین می‌رود. غار اسپهد خورشید به ‌عنوان بلندترین غار طبیعی جهان به‌دلیل برداشت شدید شن و ماسه، آلودگی صوتی ناشی از تیراندازی‌های پادگان‌‌های نظامی، شرایط بسیار نگران‌کننده‏ای را سپری می‎کند به‌طوری‌که هرلحظه خطر ریزش غار احتمال می‌رود.
 
همچنین این فعال‌میراث‌فرهنگی به وضعیت نابسمان مجموعه عباس‌آباد ه به‌لحاظ نگهداری و حفاظت درشرایط مناسبی قرار ندارد اشاره کرد. و عبور کامیون‌های سنگین از روی بند عباس‌آباد را اتفاقی ناگوار دانست که هنوز هیچ واکنشی را در متولیان میراث‌فرهنگی ایجاد نکرده است.
 
تپه حسنک در معرض‌ نابودی!
روزی نیست که در جریان تسطیح اراضی و ساخت انواع کانال‌ها و تالارهای عروسی عرصه و حریم تپه حسنک مورد دست اندازی و تجاوز قرار نگیرد. اما گویی صدای بلدوزرها به‌ گوش شنوایی نمی‌رسد. باستان‌شناسان اعلام می‌کنند تپه حسنک بدون آنکه مورد بررسی و مطالعات باستان‌شناسی قرار گیرد هم‌اکنون در شرف نابودی کامل قرار گرفته است.
 
 
به‌گزارشCHN، تپه حسنک برای اولین بار در سال 1984 توسط اورول استین شناسایی شد. در واقع همان زمان مشخص شد که این تپه نوع منحصربه‌فردی از فرهنگ پیش از تاریخ را در خود جای داده است.
 
«احمدرضا فرخ احمدی» باستان‌شناس و معاون پیشین میراث‌فرهنگی اداره کل میرا‌ث‌فرهنگی خوزستان در این رابطه به CHN می‌گوید: «تپه باستانی حسنک که در سال 1948 توسط اورول استین شناسائی شد درحال‌حاضر با بی توجهی نهادهای متولی در شرف نابودی کامل قرار گرفته است».
 
او ادامه می‌دهد: «این تپه نوع منحصر فردی از فرهنگ پیش از تاریخ است که از ترکیب تمدن شوش و تل بکون فارس بوجود آمده که از این نمونه تنها یک تپه در دشت بهبهان باقی مانده، مابقی در سال‌های اخیر در جریان تسطیح اراضی و گسترش صنعت نابود شده‌اند.»
 
کشف بقایای معماری مذهبی در تپه پنج‌پیران لاهیجان
بررسی‌های باستانشناسی در شهرستان لاهیجان و نواحی اطراف آن سابقه تاریخی این منطقه را به هزاره اول قبل ازمیلاد رسانده است. درحال‌حاضر قدیمی‌ترین اثر تاریخی این شهرستان شامل گورستان باستانی قبرستان لنگه در روستای چهلستون (هزاره اول ق.م) و بقایای قلعه دیزبن (قرن سوم وچهارم) در روستای دیزبن می‌شود.
 
«ولی جهانی» سرپرست هیات باستان‌شناسی در این رابطه می‌گوید: این تپه تاریخی نخستین بار توسط کارشناسان باستان شناس اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری گیلان در راستای طرح مستند سازی آثار فرهنگی تاریخی استان گیلان در سال 1386 مورد شناسایی و بررسی قرار گرفت و در همان سال به شماره 20436 تاریخ 12/10/1386 تحت عنوان تپه تاریخی پنج پیران در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
 
به‌گفته وی، تپه تاریخی پنج‌پیران در مختصات جغرافیایی 37 درجه و 12 دقیقه و 5/3 ثانیه عرض شمالی و 49 درجه و 59 دقیقه و 5/29 ثانیه طول شرقی نسبت به سطح آب دریاهای آزاد قرار دارد و در حدود 5/1 متر از سطح زمین های اطراف بلندتر است. تپه‌‌ای تقریباً مسطح و سطح آن پوشیده از گیاهان انبوه همراه با خار و خاشاک و درختان آزاد است که حرکت را روی تپه مشکل می‌کند.
 
حفاری‌های غیرمجاز مورچان را به ستوه آورد
حفاری‌ غیرمجاز و پیشروی کشاورزی تا پای قلعه تاریخی مورچان باز هم زمینه تخریب یک اثر تاریخی دیگر را فراهم آورد. این قلعه تاریخی که در شمال غربی شهر کاشان و در منطقه ای بین راوند ـ ‌نوش آباد قرار دارد روزی نیست که دستخوش تهدیدات عوامل انسانی قرار نگیرد.
 
قلعه مورچان از جمله بناهای تاریخی منطقه کاشان است. در نزدیکی راوند هنوز می‌توان بخش‌هایی از دیوارهای به‌جا مانده از این قلعه تاریخی را مشاهده کرد. با این وجود گفته می‌شود، قدمت تاریخی این بنای باستانی مشخص نیست برخی کارشناسان قلعه مورچان را مربوط به دوره اسلامی اما قبل ازدوره صفویه می‌دانند.
 
«رضا نبی راوندی» فعال در حوزه میراث فرهنگی در اینباره می‌گوید: «قلعه مورچان یکی از دژ‌های تاریخی راوند کاشان محسوب می‌شود که درحال‌حاضر با مشکلات مختلفی مواجه است. از دژ مورچان جز دیوار‌ه‌ها چیزی باقی‌نمانده است. به‌تازگی طی بازدیدی که از دژ داشتم متوجه عوامل مخربی شدم حفاری‌های غیرمجاز در اطراف آن، نداشتن حریم مشخص و پیشروی کشاورزی تا پای دیوارهای قلعه از جمله اتفاقاتی بود که فضای پیرامون اثر را مورد تهدید قرار می‌داد».
 
نبی راوندی می‌گوید: «با بررسی‌ و مطالعه این قلعه می‌توان به رمزگشایی بخشی از تاریخ منطقه پرداخت. اما جای تعجب است که کارشناسان توجهی به آن ندارند. روند بی‌تفاوتی تا جایی پیش رفته که انواع تخریب‌ها را می‌توان در اطراف قلعه مشاهده کرد.»
 
کاروانسرای ابوالقاسم مخروبه ‌ای در دل شهر بادگیرها
بنای تاریخی دیگری در یزد زباله دانی شد. آب انبار ستی فاطمه، آب انبار مسعودی، بقعه تاریخی ابودرداء، حمام تاریخی قلب بازار، خانه بحری‌ها و ... این بار هم نوبت کاروانسرای ابوالقاسم رسیده است. کاروانسرای مجاور تکیه امیر چخماق که بوی تعفن زباله‌هایش قلب بافت تاریخی یزد را به درد آورده است.
 
هنوز شوک آغاز تخریب بزرگ بافت تاریخی یزد، بر دل و جان دوستداران میراث فرهنگی باقی است که بار دیگر خبر می‌رسد یکی از قدیمی‌ترین کاروانسراهای یزد که در قلب بافت تاریخی شهر قرار دارد، به دلیل متروکه شدن، نبود مرمت‌های ضروری تبدیل به زباله‌دانی شده است.
 
مهدی زمان زاده از فعالان دوستدار میراث فرهنگی یزد در گفت و گویی درباره این کاروانسرا که به شدت نسبت به وضعیت موجود در یزد معترض است می‌گوید: «کاروانسرای ابوالقاسم با قدمت دوره قاجار در کوچه های همجوار تکیه امیرچخماق یزد قراردارد که هم اکنون با بی محلی خاص متولیان مواجه شده و این بی توجهی دمار از روزگار این اثر تاریخی در آورده‎است.



گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: chn.ir



مطالب پیشنهادی:
آغاز خبرهای خوش، کسب نخستین نخل طلای جشنواره کن توسط بانوی ایرانی
تصاویری از حضور گلشیفته فراهانی و کارگردان عراقی در جشنواره کن
کاهانی، فتحی، گلشیفته فراهانی و...؛ ایرانی‌ها در جشنواره کن 2013 +تصاویر
فیلم حضور اصغر فرهادی و عوامل گذشته در جشنواره کن 2013 را ببینید
عکس‌هایی از شب گذشته جشنواره کن؛ اصغر فرهادی و عوامل گذشته بر فرش قرمز