این روزها، تركش تنش‌های سیاسی به دست‌اندركاران حوزه فرهنگ هم برخورد می‌كند و طبیعتا به سوی چهره‌های مطرح‌تر، تركش‌های اساسی‌تری پرتاب خواهد شد.
ماجرای مطلب تند روزنامه كیهان علیه محمدرضا شجریان را نیز می‌توان در این باب ارزیابی كرد. مطلبی كه شكایت شجریان علیه كیهان را به‌دنبال داشت.
محمدحسین آقاسی وكیل استاد آواز ایران درباره علت انجام این شكایت به اعتمادملی می‌گوید: مدت‌ها بود كه استاد شجریان به صداوسیما تذكر می‌دادند كه آثار ایشان را بدون اجازه از شبكه‌های مختلف پخش نكنند، كتبا هم نامه نوشتند اما صداوسیما به این خواهش ایشان ترتیب اثر نداد. در نتیجه استاد شجریان در گفت‌وگو با یكی از شبكه‌های بین‌المللی، در این‌باره دوباره صحبت كردند كه این صحبت‌ها منجر به انتشار مقاله‌ای علیه ایشان در شماره روز 14 تیرماه سال جاری در بخش خبرهای ویژه روزنامه كیهان شد.
من شخصا نمی‌توانم درك كنم چطور یك هنرمند محبوب و ملی كه اصلا هم چهره‌ای سیاسی نیست و فقط علاقه‌مند نیست كه آثارش از شبكه‌های مختلف صداوسیما پخش شود، «وطن‌فروش» نامیده شود. این مساله خجالت‌آور است و استاد هم از این مساله بسیار رنجیده‌خاطر و ناراحت‌اند. به همین دلیل هم تصمیم گرفتند از روزنامه كیهان شكایت كنند. روز چهارشنبه این شكایت طرح شد، قطعا دادگاه به این شكایت رسیدگی خواهد كرد.»
ماجرای شكایت شجریان از كیهان چند روز پس از اعلام طرح شكایت او از صداوسیما منتشر شد كه به‌زعم آقاسی به اعتراضات و خواهش‌های شجریان بی‌توجهی كردند: «به‌رغم درخواست‌های مكرر استاد از صداوسیما، این سازمان در جریانات اخیر، با ساختن كلیپ‌هایی از خیابان‌ها و تصاویر اشخاصی كه مورد علاقه‌ایشان نبودند، از صدای ایشان بهره‌برداری غیرمجاز كردند. این تصاویر به عنوان تبلیغات تلویزیونی و توجیه اعمالی كه مورد قبول بسیاری از مردم نبود، تهیه و روی آنها از سرودهایی از استاد استفاده می‌شد كه مربوط به دوره اولیه انقلاب بودند، به نحوی كه بینندگان این تصاویر اینگونه برداشت می‌كردند كه استاد همسو با بخشی از حكومت و در واقع به عنوان تاییدكننده آن تصاویر از پخش آنها رضایت دارد. به همین دلیل هم به من مراجعه كردند و از من خواستند تا در این زمینه اقدام جدی به عمل آید.»
بنا به گفته آقاسی با وجود درخواست شجریان پخش صدای او، كماكان از شبكه‌های مختلف رادیو و تلویزیون ادامه داشت و با وجود اعتراضات فراوان به این مساله ترتیب اثر داده نشد: «من تاریخ پخش تمام این سرودها را یادداشت كرده‌ام. آخرین مرتبه پخش كلیپ‌هایی با صدای استاد از تلویزیون هم به زمان بازگشت پنج نفر از ایرانیان بازداشت‌شده در موصل عراق به كشور مربوط می‌شود.»
اما صرف طرح شكایت از صداوسیما و كیهان شاید بیشتر یك حركت نمادین از سوی شجریان قلمداد شود تا شكایتی كه انتظار برخورد با متهم را در برداشته باشد.
آقاسی در این‌باره می‌گوید: «در مورد روزنامه كیهان، صرف‌نظر از اینكه استاد قصد داشتند حركت ناشایست این روزنامه را با این شكایت تقبیح كنند، به احتمال بسیار قوی در اثر طرح موضوع در رسانه‌های مختلف، دادگاهی تشكیل خواهد شد. اما آنچه در سابقه شكایت از كیهان به آن برخورده‌ام، محكوم شدن این روزنامه به جریمه‌ای معادل 200 تا 400 هزار تومان بوده است. البته اگر كیهان از انتشار این مطلب عذرخواهی كند، از شكایت صرف‌نظر خواهیم كرد. اما درباره شكایت از صداوسیما باید بگویم كه شكایت ما علیه معاونت رادیویی صداوسیما و با ذكر این نكته كه هر كسی كه نسبت به پخش این آثار در صداوسیما دستور داده، به دادسرای كاركنان دولت ارائه شد.
در حال حاضر، بازپرس پرونده كتبا از صداوسیما خواسته تا مجوز پخش آثار شجریان را اعلام كند. چون اگر مجوزی نداشته باشد كه ندارد، طبق ماده 23 قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان بین 6 تا 3 سال حبس در انتظار كسانی است كه مسوولیت پخش این آثار را به عهده دارند.»
اما نكته اساسی اینجاست كه شبكه‌های مختلفی در عرصه رادیو و تلویزیون مشغول فعالیت‌اند و هر برنامه‌ای هم تهیه‌كننده‌ای دارد كه خودش تصمیم می‌گیرد چه قطعاتی در برنامه‌اش پخش شوند. در نتیجه كار پیدا كردن متهم به صورت شخصی كار بسیار سختی خواهد بود، اما آقاسی به مساله دیگری اشاره می‌كند: «بعد از طرح شكایت، بررسی‌های زیادی در این‌باره كرده‌ایم و می‌دانیم كه بخشی در صداوسیما وجود دارد كه مركز موسیقی و سرود صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نام دارد و پخش یا عدم‌پخش هرگونه موسیقی با موافقت كتبی این بخش به زیر مجموعه‌ها اعلام می‌شود. بنابراین در حال حاضر بالاترین مقام مرتبط با این بخش تحت تعقیب قرار خواهد گرفت. چراكه اگر مسوول این بخش حق اجازه پخش این آثار را صادر نكند، هیچ‌یك از تهیه‌كنندگان و كارگردانان شبكه‌های مختلف حق استفاده از آنها را ندارند.»
اما اگر این آثار دوباره از صداوسیما پخش شدند، چه باید كرد: «فعلا درصدد صدور دستور موقتی برای جلوگیری از پخش صدای ایشان در شبكه‌های مختلف هستیم اگر این روند غیرقانونی هم ادامه پیدا كند، تاثیری در میزان مجازات نخواهد داشت.» شجریان فقط اجازه پخش «ربنا» را صادر كرده و بنا به گفته وكیلش تا زمانی كه وضعیت قلب واقعیت‌ها در صداوسیما صورت می‌پذیرد. به پخش سایر آثارش از شبكه‌های مختلف آن رضایت نخواهد داد.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: tabnak.ir
مطالب پیشنهادی:
واکنش خانه موسیقی به هتک حرمت شجریان