علت سوزن سوزن شدن دست و پا چیست؟

 علت مور مور شدن دست و پا

مور مور شدن یا سوزن سوزن شدن دست ها، پاها یا هردو یک عارضه کاملا شایع و آزاردهنده است. این نشانه گاهی خوش خیم و موقت است. به عنوان مثال ممکن است بر اثر وارد آمدن فشار به عصب ها بروز کند که معمولا زمانی رخ می دهد که سر خود را برای مدت طولانی روی دستتان قرار می دهید یا پاهایتان را برای مدت زیادی روی هم می اندازید. در هر دو مورد مور مور شدن و سوزن سوزن شدن – که معمولا بدون درد است – بروز کرده که با رفع فشار از روی دست و پا برطرف می شود.

اما در بسیاری موارد سوزن سوزن شدن دست و پا می تواند شدید، به صورت گهگاه یا مزمن باشد. این عارضه ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد، از جمله درد، خارش، بی حسی و ضعف عضلانی. در این موارد سوزن سوزن شدن ممکن است نشانه ای از یک آسیب عصبی باشد که در نتیجه آسیب در سوانح، آسیب های ناشی از فشارهای مکرر، عفونت های باکتریایی یا ویروسی، قرار گرفتن در معرض سموم و بیماری های سیستمیک مانند دیابت بروز می کند.

چنین آسیب های عصبینوروپاتی محیطی نیز نامیده می شوند، زیرا بر روی عصب های دور از مغز و نخاع تاثیر می گذارند که اغلب شامل دست ها و پاهاست. بیش از 100 نوع مختلف از آسیب های نوروپاتی محیطی وجود دارد. نوروپاتی محیطی به مرور زمان ممکن است بدتر شود و منجر به اختلال در حرکت و حتی ناتوانی شود.

لازم است در صورت بروز سوزن سوزن شدن های مداوم در دست ها، پاها یا هر دو بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. هر چه سریعتر علت این احساس کشف شود، کمتر دچار آسیب های طولانی مدت خواهید شد.

بیشتر بدانید : مور مورشدن دست ها و یا پاها خطرناک است؟

علت سوزن سوزن شدن دست ها و پاها چیست؟

دیابت یکی از شایع ترین علل نوروپاتی محیطی است که حدود 30 درصد موارد را شامل می شود. در نوروپاتی دیابتی، سوزن سوزن شدن و سایر علائم ابتدا در هر دو پا پدیدار می شوند و سپس به قسمت های بالای پا سرایت می کند که با سوزن سوزن شدن دست ها و بازوها نیز دنبال می شود. حدود دو سوم افراد مبتلا به دیابت دچار شکل خفیف تا شدید آسیب عصبی هستند. در بسیاری موارد این علائم اولین نشانه های دیابت محسوب می شوند.

در رابطه با 30 درصد دیگر از نوروپاتی محیطی علت ناشناخته است. 40 درصد باقیمانده نیز علل مختلفی دارند، از جمله:

• سندروم گیر افتادن عصب محیطی Nerve entrapment syndromes . این بیماری شامل سندروم تونل کارپ carpal tunnel syndrome، فلج عصب اولنار* ulnar nerve palsy، فلج عصب پرونئال* peroneal nerve palsy و فلج عصب رادیال* radial nerve palsy است.
  
  
• بیماری های سیستمیک. از جمله اختلالات کلیوی، بیماری کبد، آسیب های عروقی و بیماری های خون، آمیلوئیدوز* Amyloidosis، اختلالات بافت همبند و التهاب مزمن، عدم تعادل هورمونی (از جمله کم کاری تیروئید) و سرطان ها و تومورهای خوش خیم که بر روی اعصاب تاثیر می گذارند.
  
  
• کمبود ویتامین ها. ویتامین های E، B1، B6، B12 و نیاسین برای عملکرد عصبی سالم ضروری هستند. به عنوان مثال کمبود ویتامین B12 منجر به کم خونی مزمن می شود که یکی از دلایل اصلی نوروپاتی محیطی است. اما مصرف بیش از حد ویتامین B6 نیز ممکن است منجر به سوزش دست و پا شود.
  
  
• اعتیاد به الکل. مصرف کنندگان الکل دچار کمبود تیامین یا دیگر کمبودهای دیگر خواهند بود که به علت عادت های بد غذایی بروز می کند که یکی از مهم ترین علل بروز نوروپاتی محیطی است. به علاوه اعتیاد به الکل به خودی خود منجر به آسیب عصبی می شود که برخی محققان آن را نوروپاتی الکلی می نامند.
  
  
• سموم. برخی سم ها عبارتند از فلزات سنگین نظیر سرب، آرسنیک، جیوه، تالیوم و برخی مواد شیمیایی صنعتی و محیطی. برخی داروها، به ویژه داروهای شیمی درمانی و همچنین داروهای تزریقی ضد ویروس و آنتی بیوتیک نیز دارای این سموم هستند.
  
  
• عفونت ها. برخی عفونت ها عبارتند از بیماری لایم* Lyme disease، زگیل (واریسلا زوستر)، سیتومگالوویروس، اپستین بار، هرپس سیمپلکس و ایدز.
  
  
• بیماری های خودایمنی. از جمله لوپوس و آرتریت روماتوئید و سندروم Guillain-Barre.
  
  
• اختلالات ارثی. مانند بیماری هایی که دارای علائم حسی و حرکتی هستند که شایع ترین آن شارکوت ماری توث* Charcot-Marie-Tooth نامیده می شود.
  
  
• آسیب. اغلب بر اثر تروما بروز می کند، عصب ها ممکن است فشرده شده، خرد شده و یا آسیب ببینند و منجر به بروز درد عصبی شوند. از جمله این آسیب ها عبارتند از فشار ناشی از دیسک فتق و یا استخوانی که از جا در رفته است.
  
  
  

* فلج عصب اولنار ulnar nerve palsy : عصب اولنار از گردن شروع می شود و از طریق بازوی و شانه به مچ دست و انگشتان می رسد. این عصب موجب ایجاد حس در ساعد و انگشت چهارم و پنجم می شود. عصب اولنار همچنین عضلات فلکسور دست را تحریک می کند و باعث می شود که این عضلات بتوانند خم شده و حرکت داشته باشند. به دام افتادن و گرفتگی عصب اولنار عوارضی از جمله فلج و کاهش حس در دست یا بازو آسیب دیده دارد.

* فلج عصب پرونئال peroneal nerve palsy : فلج عصب پرونئال (شاخه ای از عصب سیاتیک) یکی از پیامد های گذاشتن پاها روی هم است. علایم آن سختی در حرکت دادن کف پا در قسمت قوزک به علت به وجود آمدن تداخل در عصب پرونئال و کشیدگی عصب و فشرده سازی در قسمت زانو، مفصل لگن یا قوزک است.

* فلج عصب رادیال radial nerve palsy : عصب رادیال از طناب خلفی شبکه بازوی منشاء می گیرد پس از چرخش به دور استخوان بازو در کانال مارپیچ استخوان بازو(Spiral Groove) به سمت خارج بازو می رود و این عصب حین عبور از کانال مارپیچی به هر یک از سه سر عضله سه سر بازویی عصب دهی می کند گاه اتفاق می افتد که در اثر تصادفات و شکستگی استخوان بازو در محل کانال مارپیچی عصب رادیال در این ناحیه دچار صدمه شده و بیمار دچار افتادگی مچ دست شده و قادر به راست کردن انگشتان دست و مچ نخواهد بود.

* بیماری لایم Lyme disease : نوعی عفونت اسپیروکتی چندسیستمی است. این بیماری بوسیله نیش خانواده سخت‌کنه‌ها (Ixodidae) (نوعی کنه) منتقل می‌شوند. مهمترین علائم بیماری تب، سردرد، خستگی، افسردگی و خارش پوستی هستند.

* شارکوت ماری توث Charcot-Marie-Tooth : نوعی بیماری ژنتیکی در اعصاب محیطی است که با تخریب اعصاب موجب ضعف در عضلات قسمت هایی پایینی اندام می شود. بیماری شارکو ماری توث بیماری مفاصل است که از سنین جوانی آغاز می‌شود.

* آمیلوئیدوز Amyloidosis : بیماری است که در آن پروتئین‌های آمیلوئید در اندام‌ها و بافت‌ها انباشته می‌شوند.

تشخیص سوزن سوزن شدن دست ها و پاها

اگر به دنبال درمان سوزش دست و پای خود هستید، پزشک یک سری معاینات جسمی کامل انجام داده و سابقه پزشکی شما را مورد بررسی قرار می دهد و به بررسی علائم، محیط کاری، عادت های اجتماعی (از جمله میزان مصرف الکل)، قرار گرفتن در معرض سم، خطر ابتلا به HIV یا دیگر بیماری های عفونی می پردازد.

علاوه بر معاینات پزشکی، آزمایشاتی نیز ممکن است انجام شوند، از جمله:

• آزمایش خون. این آزمایش برای تشخیص دیابت، کمبود ویتامین، بررسی اختلال عملکرد کبد یا کلیه و سایر اختلالات متابولیک و علائم غیرطبیعی مربوط به فعالیت سیستم ایمنی انجام می شود.
  
  
• بررسی مایع نخاعی. این آزمایش آنتی بادی های مربوط به نوروپاتی محیطی را شناسایی می کند.
  
  
• الکترومیوگرافی (EMG)، یک آزمایش از فعالیت الکتریکی عضلات
  
  
• سرعت هدایت عصبی (NCV)

دیگر آزمایش ها عبارتند از:

• توموگرافی کامپیوتری (CT)
  
  
• تصویربرداری و رزونانس مغناطیسی (MRI)
  
  
• نمونه برداری عصبی
  
  
• نمونه برداری پوست برای مشاهده انتهای فیبر عصبی
  
  
  

درمان سوزن سوزن شدن دست و پا

درمان موفق این عارضه به تشخیص درست و درمان علت بروز عارضه بستگی دارد. تا زمانی که سلول های عصبی محیطی کشته نشده اند، توانایی بازسازی دارند.
گرچه درمانی برای نوع ارثی نوروپاتی محیطی وجود ندارد، اما بسیاری از انواع آن از طریق درمان قابل بهبود خواهند بود. به عنوان مثال کنترل قند خون در فرد مبتلا به دیابت پیشروی نوروپاتی دیابتی را آهسته می کند، مکمل های ویتامین نیز نوروپاتی محیطی را در افراد مبتلا به کمبود ویتامین بهبود می بخشد.

بهبود سبک زندگی نیز به بهبود و کنترل این بیماری کمک می کند، از جمله داشتن یک وزن ایده آل، اجتناب از قرار گرفتن در معرض سموم، پیگیری برنامه های ورزشی تحت نظارت پزشک، انتخاب یک رژیم غذایی متعادل و اجتناب از مصرف الکل. به علاوه توصیه می شود سیگار را ترک کنید، زیرا منجر به محدود شدن خونرسانی و مواد مغذی به اعصاب محیطی می شود.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : بی حسی انگشتان دست در مورد سلامت شما چه می گوید؟

بیشتر بدانید : چرا بدن سوزن سوزن می شود؟

بیشتر بدانید : سوزن سوزن شدن لب ها نشانه چیست؟

بیشتر بدانید : سوزش کف پا|علت گزگز و سوزش کف پا چیست؟

بیشتر بدانید : سوزش کف پا نشانه چیست؟

تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ / منبع : webmd.com