روی از ریز مغذیهایی است که در تمام دورانهای زندگی نقش مهمیدر سلامت بدن ایفا میکند. مطالعات انجام شده در سالهای اخیر حاکی از آن است که کمبود روی بخصوص در کشور های در حال توسعه از شیوع قابل ملاحظهای برخوردار است. عوارض ناشی از كمبود روی بعضا" غیر قابل جبران است. مطالعات نشان داده است كه اثرات نامطلوب روی در دوران جنینی و 2 سال اول زندگی كودك بر رشد و تكامل مغزی غیر قابل جبران است. کمبود روی كاهش قدرت ادراك و یادگیری، کاهش ضریب هوشی، تضعیف سیستم ایمنی و افزایش ابتلا به بیماریها وکاهش سرعت رشد رابه دنبال دارد. در زنان باردار كمبود خفیف روی میتواند منجر به بارداری طولانی مدت و زایمان آهسته، تاخیر رشد داخل رحمی، انقباضات ضعیف رحمی و خونریزی شود. نارسایی بلوغ جنسی به علت کمبود روی برای اولین بار در نوجوانان ایرانی گزارش شد.
سازمان جهانی بهداشت در گزارش سال 2002 تعداد سالهای عمر از دست رفته در اثر كمبود روی را در دنیا حدود 29 میلیون سال ذکر کرده كه حدود 90% آن مربوط به كشورهای در حال توسعه است.بنا به همین گزارش تعداد سالهای عمر از دست رفته در اثر كمبود روی در منطقه شرق مدیترانه 3 میلیون سال میباشد. در این سال در كل دنیا کمبود روی علت مرگ حدود 800000 نفر شده که 90% آن مربوط به كشورهای در حال توسعه بوده است .
در کشور ما بررسی کشوری تعیین وضعیت ریز مغذیها که در 11 اقلیم در سال 1380 توسط دفتر بهبود تغذیه جامعه و با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه، آزمایشگاه ملی رفرانس و یونیسف انجام شد حاکی از آن است که کمبود روی رادر کشور باید جدی گرفت. این مشکل تمام گروههای جمعیتی را گرفتار کرده است. بر اساس نتایج بدست آمده، درحدود یک پنجم کودکان 23-15 ماهه و حدود یک سوم کودکان 6 ساله و نوجوانان 20-14 ساله و زنان باردار در مناطق شهری و روستایی کشور از کمبود روی رنج میبرند.
سازمان جهانی بهداشت در گزارش سال 2002 تعداد سالهای عمر از دست رفته در اثر كمبود روی را در دنیا حدود 29 میلیون سال ذکر کرده كه حدود 90% آن مربوط به كشورهای در حال توسعه است.بنا به همین گزارش تعداد سالهای عمر از دست رفته در اثر كمبود روی در منطقه شرق مدیترانه 3 میلیون سال میباشد. در این سال در كل دنیا کمبود روی علت مرگ حدود 800000 نفر شده که 90% آن مربوط به كشورهای در حال توسعه بوده است .
در کشور ما بررسی کشوری تعیین وضعیت ریز مغذیها که در 11 اقلیم در سال 1380 توسط دفتر بهبود تغذیه جامعه و با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه، آزمایشگاه ملی رفرانس و یونیسف انجام شد حاکی از آن است که کمبود روی رادر کشور باید جدی گرفت. این مشکل تمام گروههای جمعیتی را گرفتار کرده است. بر اساس نتایج بدست آمده، درحدود یک پنجم کودکان 23-15 ماهه و حدود یک سوم کودکان 6 ساله و نوجوانان 20-14 ساله و زنان باردار در مناطق شهری و روستایی کشور از کمبود روی رنج میبرند.
برای پیشگیری از کمبود روی چه باید کرد؟
بی شک توجه به برنامه غذایی روزانه و مصرف غذاهای حاوی روی برای تامین نیاز روزانه مهمترین راه پیشگیری ازکمبود روی است. موادغذایی غنی از پروتئین بخصوص منابع غذایی حیوانی مثل گوشت گاو،گوسفند،جگر، دل و قلوه ازمنابع غنی روی بشمار میروند. روی درمنابع غذایی گیاهی ازجمله غلات و حبوبات نیز به مقادیر متفاوتی وجود دارد اما،در عین حال بدلیل وجود فیبروفیتات که درجذب روی مداخله میکنند، روی موجود در آنها قابلیت جذب خوبی ندارد. تخمیرمنجر به تولید آنزیم فیتاز شده و موجب کاهش فیتات موجود در این موادغذایی میشود.بد نیست بدانید که نانهایی که خمیر آنها ور نیامده بدلیل مهار نشدن فیتاتاز از جذب روی وعده غذایی بشدت جلوگیری میکنند. پس سعی کنید از نانهایی که در فرایند پخت آنها جوش شیرین بکار نرفته و خمیر آنها ورآمده استفاده کنید. بیش از 80درصد روی موجود دردانه های کامل غلات، پس از فرایند آسیاب کردن از بین میرود. شیر و مواد لبنی، تخم مرغ و انواع مغزها مثل گردو، بادام و فندق نیز ازمنابع خوب روی بشمار میروند. در سبزیها ومیوهها مقادیر روی کم است. انواع مغزها را به عنوان میان وعدههای سالم بویژه دربرنامه غذایی کودکان، نوجوانان و زنان باردار میتوان بکاربرد در این صورت نه تنها بخشی از روی مورد نیاز روزانه بلکه بخشی از آهن نیز تامین میشود.
افزودن روی به خاک ومواد غذایی :راه حل سریعتر
تحقیقات انجام شده در بخش کشاورزی فقیر بودن خاکهای کشور را از ریزمغذی روی نشان داده است. این موضوع بدین معنی است محصولات غذایی نیز از نظر روی فقیرند و مسئولین کشور باید تقویت و یا به عبارت دیگر غنیسازی خاک با روی را مدنظر قرار دهند و تا زمانی که این برنامه به سرانجام نرسیده است غنی سازی موادغذایی عمده با روی راهکاری است که باید به اجرا گذاشته شود. مصرف غذاهای غنی شده با روی میتواند بخشی از روی مورد نیار بدن را تامین کند.
گردآوری:گروه سلامت پرتال سیمرغ
www.seemorgh.com/health
منبع:behsite.ir
مطالب پیشنهادی:
منبعی مناسب برای آهن
«روی» و تاثيرات آن در بدن
پیشگیری معجزهآسا از زخم معده و اثنیعشر!
7 قانون طلائی تغذیه در دوران بارداری
ارتباط پوکي استخوان و تغذيه مادر