معمولاً عادت داریم، هر تغییر رنگی كه روی دندانهایمان مشاهده می‌كنیم آن را جرم نامیده و این تصور را داریم كه با جرم گیری بایستی این لكه‌ها رفع گردد. در حالی كه اصلاً اینگونه نیست. برای شروع بحث لازم است كه انواع لكه‌های رنگی كه در روی دندان ممكن است مشاهده كنیم را نام ببریم:
1- یكسری از تغییر رنگها بر روی دندان در واقع پوسیدگی‌هایی هستند كه معمولاً به صورت سیاه رنگ مشاهده می‌شود و در حالت‌های پیشرفته به صورت حفره در می‌آیند و در نهایت با پیشرفت پوسیدگی دندان درد شروع می‌شود. یك راه تشخیص قطعی این تغییر رنگها این است كه در پوسیدگی‌های پیشرفته در دندان حفره ایجاد می‌شود. برخلاف جرم كه معمولاً بر روی دندان می‌نشیند و حجم اضافی را اشغال می‌كند.
2- یكسری از تغییر رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً این تغییر رنگها دائمی بوده و با جرم گیری از بین نمی‌رود. در ضمن با تراش آن معمولاً در زیر هم همین لكه‌ها را دارد و این تغییر رنگها یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان، یا ناشی از نقص تكاملی دندانها و كمبود املاح مختلف در زمان تشكیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب مصرفی و... می‌باشد.
3- نوع سوم تغییر رنگها ناشی از موادی است كه به طور معمول مصرف می‌كنیم و رسوباتی است كه بر روی دندان تشكیل می‌شود. این رسوبات یا به صورت رنگدانه هستند و یا به صورت جرم كه بحث اصلی ما را تشكیل می‌دهد. این جرمها بخوبی با جرم گیری از بین می‌روند. و همین جرمها هستند كه لثه را تخریب كرده و در نهایت باعث لق شدن دندانها می‌شود بدون اینكه خود دندان مشكلی داشته باشد.
جرم چیست و چگونه تشكیل می‌شود؟
چرا مردم فكر می‌كنند كه جرم گیری دندان را خراب می‌كند؟
چنانكه در قسمت اول این بحث ذكر شد جرم‌های تشكیل شده بر روی دندان به مرور باعث آزردگی لثه شده و خود جایگزین می‌شود. این امر چون به مرور اتفاق می‌افتد بیمار متوجه عقب نشینی لثه نمی‌شود و لثه‌ای كه عقب نشینی كرده با جرم گیری جایگزین می‌شود و فضای خالی كه بین دندانها در اثر عقب نشینی لثه هم كه ایجاد می‌شود از دید بیمار پنهان می‌ماند. موقعی كه بیمار برای جرم گیری مراجعه می‌كند وقتی این جرمها را تمیز می‌كنیم لثه تحلیل رفته در معرض دید بیمار قرار می‌گیرد و چنین احساسی بدست می‌دهد كه جرم گیری باعث از بین رفتن لثه شده است؟ و بقول خودشان هم لثه پایین رفته و هم لای دندانها باز شده. در صورتی كه تمام این اتفاقات قبلاً صورت گرفته بوده ولی از دید بیمار پنهان بود.
دو مسئله هم چنین افكاری را تشدید می‌كند. اول اینكه موقع جرم گیری در هر صورت خونریزی اتفاق می‌افتد و این امری طبیعی است ولی بیمار این امر را دلیل صدمه دیدن لثه هایش می‌داند و فكر می‌كند همین خونریزی‌ها به علت كنده شدن لثه‌ها از روی دندان است.
چند نكته در مورد جرم گیری
1- حتماً سالی یك بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید.
2- مطمئن باشید كه با دقت در صحیح مسواك زدن، تشكیل جرم به حداقل خواهد رسید.
3- اگر موقع مسواك زدن دیدید كه از ناحیه‌ای از لثه هایتان خون می‌آید، بدانید كه آن ناحیه دچار مشكل است و به دندانپزشك خود مراجعه كنید. ناحیه‌ای كه خون می‌آید بیشتر مسواك بزنید و از خونریزی آن نترسید. مطمئن باشید با خوب مسواك زدن و بیشتر مسواك زدن آن ناحیه خونریزی خیلی كاهش پیدا خواهد كرد.
4- در صورتی كه جرم زیادی داشتید و بعد از جرم گیری دندانهایتان به سرما و گرما حساس شده زیاد نگران نباشید به مرور رفع خواهد شد.
5- بعد از جرم گیری حتماً از دهانشویه مناسب استفاده نمایید تا در بهبود زخمهای به جا مانده از جرم موثر افتد. استفاده مداوم از دهانشویه‌ها زیاد توصیه نمی‌شود و یك هفته بعد از جرم گیری می‌توانید استفاده از دهانشویه را قطع نمایید.
| مهمترين عامل زرد شدن دندانها |