یبوست، شایع و قابل درمان

دكتر رضا فرجی،پزشك عمومی دراین‌باره می‌گوید:معمولا یبوست به اجابت مزاج دشوار، نامنظم یا به ظاهر ناكامل اطلاق می‌شود كه به دلیل طیف وسیع اجابت مزاج طبیعی،تعریف دقیق یبوست دشوار است.
وی اظهار می‌كند:اكثر افراد حداقل 3 مرتبه اجابت مزاج در هفته را دارند ولی با این حال دفعات اجابت مزاج به تنهایی معیار كافی برای تشخیص نبوده و بسیاری با توجه به طبیعی بیان كردن تعداد دفعات اجابت مزاج از مدفوع سفت،زور زدن بیش از حد، دفع ناكامل و احساس پری در قسمت تحتانی شكم شكایت می‌كنند.
«شكل و قوام مدفوع با زمان عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش و همچنین با فاصله زمانی از اجابت مزاج قبلی مرتبط است» دكتر فرجی با اعلام این مطلب خاطرنشان می‌كند:در صورت عبور آهسته مواد از روده،مدفوع سفت و گلوله‌ای تشكیل می‌شود،در حالی ‌كه مدفوع شل و روان با گذر سریع مواد از روده همراه است و این در حالی است كه دفع مدفوع سفت دشوارتر از مدفوع حجیم است.
چگونه دچار یبوست می‌شوید
آمارها نشان می‌دهند برخی از بزرگسالان و اطفال به دلیل كار فشرده یا سرگرمی دیگر؛به احساس اجابت مزاج پاسخ مناسب نمی‌دهند،‌این خود یكی از دلایل مهم یبوست به شمار می‌رود،گفتنی است عوامل اجتماعی و روانی نیز در این امر مهم است و انتظارات افراد در این خصوص، دخیل‌اند.
به گفته این پزشك عمومی بطور كلی یبوست یا بصورت مزمن دیده می‌شود یا اخیرا ایجاد شده است، كه عواملی كه موجب بروز یبوست مزمن هستند،عبارتند از:مصرف ناكافی فیبر غذایی یا اختلالات حركتی روده بزرگ و افزایش زمان گذر مواد از روده بزرگ، كاركرد مقعد و قسمت انتهایی روده بزرگ كه ناشی از اختلال عصبی، معدی، روده‌ای، مصرف برخی از داروها یا بیماری‌های سیستمیك است كه بر دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند كه از این موارد می‌توان به سندروم روده تحریك‌پذیر كه با ارجحیت یبوست است،هم چنین غذاهایی که برای روده مضر هستند،اشاره كرد.
دكتر فرجی با اشاره به این كه برخی از داروها همانند داروهای ضدافسردگی،فشار خون و قلبی نیز بر یبوست تاثیر دارند،عنوان می‌كند:انسداد كاذب روده بزرگ كه موجب عبور آهسته مواد از روده بزرگ می‌شود و اختلالات غدد درون‌ریز همانند كم‌كاری تیروئید،بارداری و افزایش كلسیم خون نیز از دلایل یبوست به شمار می‌روند.
وی متذكر می‌شود:اختلالات روانی (افسردگی)‌،بیماری‌های دستگاه عصبی همانند پاركینسون و ضایعه نخاعی،اختلالات تخلیه روده‌ای بزرگ و همچنین بیماری‌هایی كه عضلات بدن را به صورت فراگیر درگیر می‌كنند نیز از دلایل یبوست محسوب می‌شوند.
این پزشك عمومی یادآور می‌شود: در صورتی كه یبوست بدون سابقه قبلی ایجاد شده باشد بایستی به مواردی همچون اسپاسم اسفنكتری ناحیه مقعد كه به واسطه بواسیرهای دردناك یا شقاق ناحیه مقعد به وجود می‌آید و انسداد كولون به علت مواردی همچون تنگی، التهاب، عدم خون‌رسانی و سرطان، اشاره كرد.

درمان
درمان یبوست متناسب با شناسایی آن است، نكته قابل توجه این است كه آیا فرد دچار یبوست واقعی است یا خیر كه در اكثر موارد علت‌های زمینه‌ای در بروز یبوست نقش نداشته و مصرف فیبر غذایی و نوشیدن مایعات و ورزش آن را برطرف می‌كند.

 

پیشگیری و رفع یبوست
دكتر فرجی می‌افزاید:با مصرف آب و نوشیدنی‌هایی مانند آبمیوه و خودداری از مصرف مكرر فست‌فودها (غذاهای حاضری)‌ می‌توان از یبوست پیشگیری و حتی آن را رفع كرد.
وی خاطرنشان می‌كند: می‌توان با قرار دادن میوه و سبزیجات حاوی فیبر بالا و كاهش استرس این عارضه را از بین برد.این پزشك عمومی در پایان تصریح می‌كند:بهتر است افراد در صورت بروز یبوست از مصرف داروها یا ملین‌های شیمیایی پرهیز كرده و از مواد ملین طبیعی همچون میوه‌جات تازه و خشك شده استفاده كنند و در صورت ادامه یبوست یا بروز عوارض،‌ با پزشك مشورت كنند.