تصمیم معاونت هنری وزارت ارشاد مبنی بر تغییر در شیوه ارائه ترانه و شعر برای بررسی در شورای شعر و موسیقی این معاونت، اعتراض گروهی از ترانه‌سرایان و شركت‌های موسیقی را برانگیخته است.
معاونت هنری وزارت ارشاد از آبان ماه امسال آیین نامه داخلی شورای شعر و موسیقی را تغییر داد؛ چرا كه با بررسی‌های انجام شده مشخص شد از حدود 18 هزار قطعه ترانه و شعر مصوب این شورا تنها حدود یك دهم آنها در قالب اثر موسیقی تولید می‌شود و این حجم از آثار و نبودن ضمانت برای اجرای آثار باعث اتلاف وقت شورا می‌شود.
براساس آیین‌نامه جدید، ضوابط فنی و محتوایی تصویب ترانه و شعر مشخص شده و از این پس به جای ارائه شعر و ترانه از سوی سرایندگان، شركت‌های تولید موسیقی اشعار و ترانه‌های پیشنهادی خود را به همراه اطلاعاتی درخصوص نوع موسیقی، خواننده، سرپرست گروه، تاریخ تولید، نام آهنگساز، گویش و نام سراینده كلام در قالب یك بسته فرهنگی به شورای شعر و موسیقی ارائه می‌كنند.
معاونت هنری وزارت ارشاد از آبان ماه امسال آیین نامه داخلی شورای شعر و موسیقی را تغییر داد؛ چرا كه با بررسی‌های انجام شده مشخص شد از حدود 18 هزار قطعه ترانه و شعر مصوب این شورا تنها حدود یك دهم آنها در قالب اثر موسیقی تولید می‌شود و این حجم از آثار و نبودن ضمانت برای اجرای آثار باعث اتلاف وقت شورا می‌شود.
براساس آیین‌نامه جدید، ضوابط فنی و محتوایی تصویب ترانه و شعر مشخص شده و از این پس به جای ارائه شعر و ترانه از سوی سرایندگان، شركت‌های تولید موسیقی اشعار و ترانه‌های پیشنهادی خود را به همراه اطلاعاتی درخصوص نوع موسیقی، خواننده، سرپرست گروه، تاریخ تولید، نام آهنگساز، گویش و نام سراینده كلام در قالب یك بسته فرهنگی به شورای شعر و موسیقی ارائه می‌كنند.
به عبارت دیگر در این آیین‌نامه ارتباط مستقیم شاعران و ترانه‌سرایان با شورای شعر و موسیقی حذف شده و آنها با شركت‌های تولید آثار موسیقی در ارتباط خواهد بود.
شركت‌های فعال ناراضی‌اند
اولین علایم نارضایتی از این تصمیم از شركت‌های موسیقی فعال ظاهر شد. براساس آیین‌نامه آنها می‌توانند تعداد محدودی شعر برای اجرا پیشنهاد دهند و دریافت ترانه و شعر مجدد منوط به اجرای آثار تصویبی گذشته است.
شركت‌های فعال ناراضی‌اند
اولین علایم نارضایتی از این تصمیم از شركت‌های موسیقی فعال ظاهر شد. براساس آیین‌نامه آنها می‌توانند تعداد محدودی شعر برای اجرا پیشنهاد دهند و دریافت ترانه و شعر مجدد منوط به اجرای آثار تصویبی گذشته است.
با توجه به این كه بررسی آثار تولیدی و كنسرت‌ها در بخش‌هایی چون كارشناسی موسیقی و حراست طول می‌كشد؛ این محدودیت جدید این‌گونه شركت‌ها را با چالشی تازه روبه‌رو كرده است بر همین اساس پیشنهادی ارائه شده است كه در آیین‌نامه جدید شركت‌های موسیقی براساس میزان فعالیت تولیدی و كنسرتی خود به 3 دسته شركت‌های فعال، نیمه فعال و كم فعالیت دسته‌بندی شوند و میزان سهمیه ارائه آثار برای آنان براساس میزان فعالیت آنها تعریف شود.
بازار ترانه تصویبی راكد می‌شود
مشخص است بیشترین گلایه از شیوه‌نامه جدید به ترانه‌سرایان مربوط باشد. پیش از این ترانه‌سرا اثری را به شورای شعر و موسیقی ارائه می‌كرد كه در صورت تصویب، او می‌توانست برای اجرای موسیقایی آن با موسیقیدانان و خوانندگان وارد مذاكره شود.
بازار ترانه تصویبی راكد می‌شود
مشخص است بیشترین گلایه از شیوه‌نامه جدید به ترانه‌سرایان مربوط باشد. پیش از این ترانه‌سرا اثری را به شورای شعر و موسیقی ارائه می‌كرد كه در صورت تصویب، او می‌توانست برای اجرای موسیقایی آن با موسیقیدانان و خوانندگان وارد مذاكره شود.
تصویب ترانه به نوعی ضمانت حفظ حقوق ترانه‌سرا در وضعیت نامناسب عدم رعایت حقوق معنوی اثر محسوب می‌شد اگرچه عبدالجباركاكایی معتقد است ترانه‌سرایان تصور می‌كردند كه ثبت آثار آنان در شورای موسیقی به حفظ حقوق آنها منجر می‌شود، چرا كه اصولا كار این شورا ثبت شعر نبود و در صورت استفاده از اثر در آلبوم‌های غیرمجاز كه 70 درصد بازار موسیقی را در اختیار دارند دست ترانه‌سرایان از همه‌جا كوتاه است.
وی با اشاره به این كه شیوه پیشین تصویب آثار شعر و ترانه بازار اقتصادی بدی به نام بازار شعرهای مجوزدار ایجاد كرده بود، می‌گوید: با این شیوه این بازار برچیده می‌شود، اما برای حفظ حقوق ترانه‌سرایان باید فعالان عرصه موسیقی پاپ اتحادیه صنفی قدرتمندی ایجاد كنند تا مانند فارابی كه فیلمنامه‌ها در آنجا ثبت می‌شود؛ ترانه‌ها را ثبت كند و با ضمانت اجرایی قوی جلوی تضییع حقوق هنرمندان را در بازار موسیقی غیرمجاز كه همه چیزش غیرقانونی است؛ بگیرد.
دلالی فرهنگی!
این البته یك روی سكه است چرا كه شنیده می‌شود برخی شركت‌های موسیقی كه با محدودیت جدید و ریسك تازه‌ای در كار خود روبه‌رو شده‌اند چاره كار را در این دیده‌اند كه جلوی ضرر احتمالی را بگیرند و البته راحت‌ترین كار را در پیش گرفته‌اند و آن مطالبه درصدی از شاعران برای ارسال شعرشان جهت تصویب است!
دلالی فرهنگی!
این البته یك روی سكه است چرا كه شنیده می‌شود برخی شركت‌های موسیقی كه با محدودیت جدید و ریسك تازه‌ای در كار خود روبه‌رو شده‌اند چاره كار را در این دیده‌اند كه جلوی ضرر احتمالی را بگیرند و البته راحت‌ترین كار را در پیش گرفته‌اند و آن مطالبه درصدی از شاعران برای ارسال شعرشان جهت تصویب است!
اهورا ایمان ترانه‌سرا با انتقاد شدید از شرایط جدید می‌گوید: قبلا بازار ترانه تصویبی وجود داشت، اما در این شرایط جدید هم بازار به قوت خود باقی است اما دلالی به نام شركت‌های موسیقی ایجاد شده است كه از نام و لوگوی خود استفاده می‌كنند و این دلال‌بازی و بنگاهداری، غیرفرهنگی‌تر و خطرناك‌تر است.
وی با اشاره به این كه ارشاد هیچ‌گاه در برابر تضییع حقوق مولفان مسوولیتی قبول نمی‌كند می‌گوید: آیین‌نامه جدید به معنای نادیده گرفتن حقوق مولف است و پیش از این هم تصویب ترانه ضمانت اجرایی نداشت و خود ترانه‌سرا باید پیگیر تضییع حقوقش می‌شد و در شكل جدید هم جلوی استفاده‌های نادرست گرفته نمی‌شود.
به گفته این ترانه‌سرا شركت‌های موسیقی باید حضور كارشناسان ادبی و شعری را در تصمیم‌گیری‌های خود به رسمیت بشناسند چرا كه می‌بینیم امروزه كارهایی از سوی شركت‌های موسیقی مجوزدار منتشر می‌شود كه تعجب هر ادیب و هنرمندی را برمی‌انگیزد. وی تاكید می‌كند: زمانی كه در شورای شعر و موسیقی عضو بودم می‌دیدم عموم افرادی كه شركت‌های موسیقی را می‌چرخانند تنها تجارت این كار را می‌شناسند و از كارهایی دفاع می‌كنند كه هیچ معیار و شخصیت ادبی ندارند.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: jamejamonline.ir