وقتی انوری از كلمه «بگوئید» در این بیت استفاده كرد فردی میانسال در سالن با صدای بلند گفت «شعر را درست بخوانید آقا!»...
 
  یك حافظ‌ دوست در مراسم رونمایی از قدیمی‌ترین نسخه یافته شده از غزل‌های حافظ به قرائت حسن انوری از یك بیت معروف شاعر شیراز اعتراض كرد.
 
این اعتراض عصر روز گذشته در مراسم رونمایی «نخستین نسخه یافته شده از زمان حیات شاعر» كه در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار شد، صورت گرفت.
حسن انوری، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی برای معرفی این نسخه یافته شده ناچار به مقایسه برخی ابیات ضبط شده در این نسخه با ابیات ضبط شده در تصحیحات دیگر شد.
وی این بیت را خواند كه «با مدعی بگوئید اسراسر عشق و مستی ـ تا بی‌خبر بمیرد در درد خودپرستی».
وقتی انوری از كلمه «بگوئید» در این بیت استفاده كرد فردی میانسال در سالن با صدای بلند گفت «شعر را درست بخوانید آقا!»
انوری به او گفت «اجازه بدهید.» فرد میانسال بار دیگر گفت «یعنی چی؟ شما سخنرانی می‌كنید باید شعر را درست بخوانید!»
وی اجازه نداد انوری از قرائت تازه این بیت در نسخه تازه از غزل‌های حافظ كه در زمان حیات شاعر كتابت شده است، دفاع كند.
علی‌اصغر مهر‌آیین، مدیر فرهنگسرای نیاوران برای ساكت كردن این فرد میانسال پیش او رفت و انوری هم در همین هنگام بیت را اینطور خواند كه «با مدعی مگوئید اسراسر عشق و مستی ـ تا بی‌خبر بمیرد در درد خودپرستی».
نسخه‌ای كه روز گذشته رونمایی شد 49 غزل از حافظ را در بر دارد كه در سال‌های 791 و محرم 792 كتابت شده‌ است.
علی فردوسی، رئیس بخش تاریخ دانشگاه نوتردام این نسخه را در یك مجموعه با مشخصات MS. E. D. Clarke Or. 24 یافته كه در كتابخانه بادلیان دانشگاه آكسفورد نگهداری می‌شده است.
فردوسی در مقدمه كتابش نوشته است این مجموعه سال 1809 میلادی همراه سایر آثار ای. دی. كلارك به كتابخانه بادلیان راه یافته است.
به نوشته وی، این مجموعه بیش از 200 سال در «محلی امن و به دور از تعرض نسخه‌سازان و نسخه‌برداران نگهداری می‌شده است.»
فردوسی می‌گوید یكی از دلایل ناشناخته ماندن این نسخه از دید حافظ‌پژوهان این بوده كه بخش حافظ آن در دل یك جنگ قرار داشته و مسئولان كتابخانه بادلیان به آن توجه نكرده‌اند.
دیوان حافظ حدود 500 غزل، چند قصیده، دو مثنوی، چندین قطعه و تعدادی رباعی دارد كه تاكنون بیش از 400 بار به اشكال مختلف به زبان فارسی و دیگر زبان‌ها چاپ شده است.
807 هجری قمری قدیمی‌ترین تاریخی بوده است كه در انجامه نسخه‌های خطی دیوان حافظ ضبط شده است.
اما تاریخی كه «نخستین نسخه یافته شده از زمان حیات شاعر» بر خود دارد نشان می‌دهد كه غزل‌های مندرج در آن در سال‌های 791 و 792 كتابت شده‌اند.
محمدرضا شفیعی كدكنی، ایرج افشار و سلیم نیساری اصیل بودن این نسخه خطی و تاریخ آن را تأیید كرده‌اند.
حسن انوری، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی نیز می‌گوید عناوینی در این نسخه به كار رفته است كه نشان می‌دهد اشعار در زمان حافظ و اوج روزهای شاعری وی كتابت شده‌اند.
به گفته وی، كاتب در جای جای این نسخه از دعاهایی مانند «دامت توفیقه»، «طیب‌الله وحده»، «طاب وحده» و «ادام‌الله فضله» استفاده كرده است.
انوری همچنین می‌گوید كاتب برای كتابت شش غزل از دعاهایی برای آمرزش و طلب مغفرت شاعر شیرازی استفاده كرده و این نشان می‌دهد این غزل‌ها بعد از وفات حافظ كتابت شده‌اند.
كاتب جُنگی كه در كتابخانه بادلیان دانشگاه آكسفورد نگهداری می‌شود شخصی است به نام «علا مرندی» كه به نوشته علی فردوسی در مقدمه این نسخه اصلش از شهر مرند در نزدیكی تبریز بوده است.
علا مرندی در زمان كتابت این جُنگ در غربت بوده و ظاهراً قصد داشته است آن را به دوست و یا حامی‌ای تقدیم كند.
علی فردوسی روز گذشته در پیامی كه به صورت ویدئویی پخش شد گفت اهمیت این مجموعه بیشتر به خاطر آن است كه شعرهای آن در روزهای آخر حیات حافظ شیرازی كتابت شده‌اند.
در 90 سال اخیر كه تصحیح غزل‌های حافظ در ایران شیوع پیدا كرد مصححان تلاش كرده‌اند به نسخه‌ای دست یابند كه در زمان شاعر كتابت شده باشد.
یكی از هدف‌های آن‌ها اطلاع از آخرین دست‌كاری‌های حافظ شیرازی در اشعار خود بوده است.
حافظ طبق اظهارات مجمل فصیحی در كتاب «مجمل فصیحی» و جامی در «نفحات الانس» سال 792 درگذشته است.
علی فردوسی همچنین در پیام خود گفت: 600 سال می‌شود كه زندگی ما بی حافظ به سر نشده است و از دید روانشناسی تاریخی می‌توانم بگویم حافظ، حافظ و نگهدارنده ماست.
سید محمد خاتمی، رئیس بنیاد باران نیز برای رونمایی از «نخستین نسخه یافته شده از زمان حیات شاعر» پیامی فرستاده بود.
خاتمی در پیام خود نوشته بود «حافظ نماد اندیشه و ایمان ژرف نگری و بلندنظری و خدابینی ملت و جامعه‌ای است كه در طول تاریخ با وجود مشكلات فراوان همواره سرافراز مانده است.»
در مراسم رونمایی از این نسخه آیدین آغداشلو، محمد احصایی، فرهاد فخرالدینی، مهدی محقق، نوش‌آفرین انصاری و شهرام ناضری حضور داشتند.
علی هاشمی، مجری برنامه بعد از غزل‌خوانی یك دختربچه از روی صندلی خود بلند شد و گفت «عده‌ای می‌گویند چرا به مجلس آتش نمی‌زنی؟! این كار من نیست. شهرام ناضری باید به مجلس آتش بزند.»
شهرام ناضری هم به روی سن رفت و گفت «ما شرایط قبلی را نداریم. باید كلی به خودمان برسیم تا بتوانیم یك بیت را با آواز بخوانیم.»
یكی از حاضران گفت «شهرام جان كردی بخوان.» ناضری هم در پاسخ او گفت «محفل حافظ چه ربطی به كردی دارد.»
ناظری بعد از چند لحظه تأمل دو بیت از غزل «در كارگه كون و مكان این همه نیست ـ باده پیش آر كه اسباب جهان این همه نیست» را با آواز خواند.
برگزاركنندگان این مراسم همچنین محمد حاتمی، بازیگر سینما را گریم كرده بودند و لباسی شبیه حافظ به او پوشانده بودند تا نقش شاعر قرن هشتمی شیراز را بازی كند.
تعدای دختر و پسر نیز پیش از شروع مراسم در سالن خلیج فارس و در بین حاضران راه می‌رفتند و فال حافظ بین آن‌ها پخش می‌كردند و ابیاتی از حافظ را می‌خواندند.
 
 
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: farsnews.com