به بهانه زادروز مردی که مقابل هیچ دولتمردی خم نشد

جمشید مشایخی اسطوره بی بدیل هنر ایران

اصالت جمشید مشایخی به تنکابن مازندران می رسد. وی دارای تحصیلات ناتمام در رشته تئاتر است. وی سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک درآمد و به عنوان بازیگر کار خود را در برنامه نمایشی کانال سوم غیردولتی آغاز کرد و با ایفای نقش در فیلم کوتاه «جلد مار» هژیر داریوش به همراه فخری خوروش جلوی دوربین رفت. او حتی به خاطر بازی سینمایی اش برای مدتی از کار تئاتر اخراج شد. در واقع کار حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۴۹ به طور رسمی شروع کرد. بازی جمشید مشایخی در نقش انسان‌های بی رحم و همچنین نقش‌های تاریخی همچون «شازده احتجاب»، «کمال الملک» و رضا تفنگچی/خوشنویس در سریال «هزار دستان» نشانگر از توانایی بازیگری اوست. با این حال، در کارنامه بازیگری او، نقش‌های کم ارزش و گاه بی‌ارزش نیز شاهد هستیم که به گفته خود، پذیرفتن آن نقش‌ها را برای کمک به کارگردان‌ها قبول می‌کند؛ هرچند که به کارنامه بازیگری اش لطمه وارد شود. او در سال ۱۳۶۳، بابت بازی در دو فیلم گل‌های داوودی و کمال‌الملک، برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. از نمایش‌های مهم او بازی در نقش «بزرگ آقا» در نمایش میراث کارِ بهرام بیضایی در تالار ۲۵ شهریور در آذر ماه ۱۳۴۶ بود.

مشایخی در سال ۹۳ به عنوان سفیر سلامت چشم و بینایی و در سال ۹۴ به عنوان سفیر سلامت از سوی وزارت بهداشت و دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران معرفی و به وی تندیس سلامت اهدا شد.

بهزاد فراهانی در جایی گفته است:

 در تمام مدت بازیگری جمشید مشایخی نه دیدم و نه شنیدم که جمشید مشایخی در مقابل دولتمردی خم شود. پیش از انقلاب وزیر فرهنگ از نزدیکان دربار بود و ما می دیدیم که هنرمندان پیش از ما جلوی این دولتمردان سر خم می کردند یا نه؛ که آیا لبیک می گفتند یا غرور شریف هنرمندیشان را حفظ می کردند و جمشید مشایخی از این دست هنرمندان بود.

سال 96 سال خبر سازی برای جمشید مشایخی بود. از رفتار متواضعانه او در مقابل ژاله صامتی گرفته تا حواشی اعتراض جنجالی وی در یازدهمین جشن انجمن منتقدین. هر چند که پس از جشن انجمن منتقدین اخبار حاشیه ای فراوانی منتشر شد, اما به قول خودش هیچ کس نمیتواند جمشید را خراب کند.

جمشید مشایخی در سال جاری چند بار به علت ناراحتی کلیه در بیمارستان بستری شد. برای این هنرمند گرانقدر سرزمین مان آرزوی بهبود می کنیم.

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
اختصاصی سیمرغ