چه عواملی خطر بروز سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند؟

عوامل خطر آفرین سرطان کولورکتال

سرطان کولورکتال یا سرطان روده بزرگ شرایطیست که در روده بزرگ یا رکتوم آغاز می شود. این سرطان ها می توانند با توجه به محل آغاز سرطان روده بزرگ یا سرطان رکتوم نیز نام بگیرند. سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم اغلب به همراه هم گروه بندی می شوند زیرا از ویژگی های مشابه بسیاری برخوردار هستند.

در شرایطی که سرطان کولورکتال یکی از دلایل مرگ و میر ناشی از سرطان محسوب می شود، در صورت آگاهی از چگونگی کاهش خطر، این بیماری در بسیاری از موارد قابل پیشگیری است.

بیشتر بدانید : پیشگیری از سرطان روده با غلات سبوس دار

بیشتر بدانید : تاثیر سیر و پیاز بر پیشگیری از سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ بر اثر چاقی 

اضافه وزن و چاقی یکی از نگرانی های سلامت اصلی در دنیای امروز محسوب می شوند. در کنار بیماری قلبی و دیابت، اضافه وزن و چاقی می توانند به صورت مستقیم با افزایش خطر سرطان روده بزرگ مرتبط باشند. مطالعات نشان داده اند در کشورهایی که رژیم غذایی غربی در آنها بیشتر دنبال می شود با افزایش نرخ ابتلا به سرطان روده بزرگ مواجه هستند. در شرایطی که کنترل چاقی می تواند دشوار باشد، دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم در کنار دریافت کمک پزشکی و برخی عمل های جراحی می تواند به مدیریت وزن کمک کند.

سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ

سابقه خانوادگی و ژنتیک از جمله دلایل تاثیرگذار در ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند. بر همین اساس، هر فرد زیر 50 سال که به سرطان روده بزرگ مبتلا شده است باید از نظر حضور این جهش های ژنتیکی مورد بررسی قرار بگیرد. بررسی ها ساده بوده و به راحتی از طریق یک آزمایش خون قابل انجام هستند. در صورت وجود ژن جهش یافته، نظارت دقیق‌تر بر اعضای خانواده نیاز است.

تاثیر فیبر بر سرطان کولورکتال 

رژیم های غذایی سرشار از فیبر که از میوه ها، سبزی ها، غلات کامل، مغزدانه ها و حبوبات تامین می شود، می توانند دیواری دفاعی در برابر سرطان کولورکتال ایجاد کنند. فیبر محلول، که توسط باکتری های روده تخمیر می شود، به تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه، مانند «بوتیرات» منتج می شود که خواص ضد سرطان در روده بزرگ دارد. تا حد امکان، فیبر بیشتری از مواد غذایی گیاهی در رژیم غذایی خود دریافت کنید.

بیشتر بدانید : فیبر چیست؟ شناخت انواع فیبر غذایی

سابقه خانوادگی ابتلا به پولیپ های کولورکتال

یک سوم از بیمارانی که سرطان کولورکتال در آنها تشخیص داده می شود، دارای سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا پولیپ های کولورکتال هستند. اگر پولیپ کولورکتال داشته اید، خطر ابتلا به سرطان کولورکتال برای شما بیشتر از فردی بدون سابقه ابتلا به پولیپ است، از این رو، نظارت منظم بر شرایط از طریق انجام کولونوسکوپی یا روش های غربالگری تایید شده دیگر اهمیت دارد.

زیاده روی در مصرف گوشت های قرمز و فرآوری شده و ابتلا به سرطان روده بزرگ

پژوهش ها یک رژیم غذایی سرشار از گوشت های قرمز و فرآوری شده را با افزایش خطر سرطان کولورکتال پیوند داده اند. آهن هِم، نیترات ها، نیتریت ها، و دیگر مواد سرطان‌زای بالقوه که در گوشت های قرمز و فرآوری شده، مانند گوشت گاو، سوسیس، و کالباس وجود دارند، از عوامل تاثیرگذار در این زمینه هستند. بیشتر کارشناسان محدود کردن مصرف گوشت های قرمز و فرآوری شده به یک یا دو بار در هفته را توصیه کرده اند.

بالا رفتن سن و سرطان روده بزرگ

همانند بیشتر بیماری ها، خطر سرطان کولورکتال با افزایش سن بیشتر می شود. احتمال تشخیص این بیماری پس از 40 سالگی افزایش می یابد و پس از 50 سالگی به طور قابل توجهی بیشتر می شود. با این وجود، افزایش تشخیص سرطان کولورکتال در افراد جوان‌تر نگرانی ها را افزایش داده و بر همین اساس، انجمن سرطان آمریکا غربالگری سرطان کولورکتال در 45 سالگی به جای 50 سالگی را توصیه کرده است.

سرطان روده بزرگ و سیگار کشیدن

سیگار کشیدن مسئول ابتلا به بیماری های مختلف است که بسیاری از آنها، از جمله سرطان کولورکتال، می توانند مرگبار باشند. پژوهش ها نشان داده اند که خطر سرطان روده بزرگ در مردان سیگاری 8 درصد و در زنان سیگاری 19 درصد بیشتر است. حتی یک یا دو نخ سیگار در روز نیز می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد، در نتیجه، پرهیز از یا ترک سیگار بهترین گزینه برای شما محسوب می شود.

سابقه خانوادگی بیماری التهابی روده

افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD)، از جمله بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو، با التهاب مزمن در روده های خود مواجه هستند که می تواند خطر سرطان کولورکتال را افزایش دهد. خطر سرطان روده بزرگ چند سال پس از تشخیص اولیه بیماری التهابی روده افزایش می یابد و در بیمارانی که بخش بزرگی از روده بزرگ تحت تاثیر قرار گرفته، مدت زمان بیشتری از بیماری می گذرد و یا در افرادی که با التهاب فعال مواجه هستند، چشمگیرتر است. بر همین اساس، تمام افراد مبتلا به بیماری التهابی روده باید با پزشک متخصص گوارش خود درباره زمان آغاز غربالگری برای سرطان روده بزرگ صحبت کنند.

تاثیر مصرف الکل بر سرطان روده بزرگ

مصرف الکل یکی دیگر از مواردی است که می تواند پیامدهای سلامت جدی، از جمله ابتلا به سرطان کولورکتال را موجب شود. طی یک تجزیه و تحلیل چندین مطالعات مشخص شد خطر ابتلا به سرطان کولورکتال در افرادی که بیش از حد الکل مصرف می کنند، نسبت به افرادی که الکل مصرف نمی کنند، 37 درصد بیشتر بود و افرادی که به میزان کم الکل مصرف می کردند نیز با افزایش خطر 7 درصدی مواجه بودند. به طور خاص، مصرف الکل با ظهور سرطان کولورکتال در سنین پایین‌تر مرتبط بود.

پیشگیری از سرطان روده بزرگ با مصرف پیاز و سیر

آلیسین، ماده ای که در سیر، پیاز، پیازچه، پیاز کوهی، و موسیر یافت می شود، احتمالا با نابودی مواد سرطان‌زا و اختلال در جریان خون به تومورها، به نظر می رسد خطر سرطان کولورکتال را کاهش می دهد. پژوهشی که در نشریه Asia-Pacific Journal of Clinical Oncology منتشر شد، نشان داد خطر ابتلا به سرطان کولورکتال در افرادی که به میزان فراوان از این قبیل سبزی ها مصرف می کردند، در مقایسه با افرادی که رژیم های غذایی آنها تا حد زیادی فاقد این مواد غذایی بود، 79 درصد کمتر بود.

پیشگیری از سرطان روده بزرگ با افزایش فعالیت جسمانی

وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا حداقل 150 دقیقه فعالیت جسمانی با شدت متوسط در هفته را برای بزرگسالان توصیه کرده است. افرادی که از نظر جسمانی فعال‌تر هستند با کاهش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال مواجه بوده و همچنین احتمال ابتلا به سرطان پستان، حملات قلبی، دیابت و سکته مغزی در آنها کمتر است. افزایش فعالیت جسمانی می تواند به کاهش وزن و چاقی نیز کمک کند که این شرایط نیز خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را کاهش می دهد.

عمل پیوند اعضا و بروز سرطان روده بزرگ 

بیمارانی که عمل پیوند عضو، مانند کلیه داشته اند، به واسطه خطرات ناشی از مصرف بلند مدت داروهایی که برای سرکوب سیستم ایمنی استفاده می شوند، می توانند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کولورکتال قرار داشته باشند. بر همین اساس، این بیماران باید با پزشک متخصص گوارش خود درباره غربالگری با تکرر بیشتر صحبت کنند.

پیشگیری از سرطان روده بزرگ با قرص آسپیرین

برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف روزانه آسپرین می تواند خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را در بیمارانی با ریسک بالا 40 درصد کاهش دهد. با این وجود، مصرف آسپرین می تواند خطر خونریزی گوارشی را نیز افزایش دهد. پیش از آغاز استفاده منظم از آسپرین با پزشک خود درباره خطر سرطان کولورکتال و عوارض جانبی بالقوه مصرف این دارو صحبت کنید.

بیشتر بدانید : قرص آسپرین چیست و چطور عمل می کند؟

سرطان روده بزرگ و تاثیر پرتودرمانی بر آن

کودکانی که برای درمان سرطان، پرتو درمانی را پشت سر گذاشته اند می توانند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کولورکتال قرار داشته باشند. افزایش خطر در بیمارانی که برای درمان سرطان پروستات یا سرطان دهانه رحم پرتو درمانی داشته اند نیز افزایش می یابد. در همین راستا، برای این بیماران آغاز غربالگری برای سرطان کولورکتال در سنین پایین‌تر (10 سال پس از پرتوردمانی یا در سن 35 سالگی) توصیه شده است.

غربالگری برای سرطان روده بزرگ

کارشناسان بر این باورند که غربالگری یکی از مهم‌ترین کارهاییست که مردم می توانند برای کاهش خطر سرطان کولورکتال انجام دهند. آزمایش های غربالگری مختلفی از جمله کولونوسکوپی، و آزمایش های مبتنی بر مدفوع وجود دارند. غربالگری منظم برای افرادی که در معرض خطر متوسط قرار دارند از 45 سالگی و برای افرادی با میزان خطر بالا پیش از 45 سالگی توصیه شده است. شما می توانید در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید.

کدام نژاد بیشتر به سرطان کولورکتال مبتلا می شوند؟

پژوهش ها نشان داده اند که آفریقایی‌آمریکایی تبارها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا و مرگ ناشی از سرطان کولورکتال قرار دارند.

بیشتر بدانید : هشدار به آقایانی که زیاد تلویزیون می بینند، مراقب سرطان کولورکتال باشید!

بیشتر بدانید : درمان سرطان روده بزرگ با بره موم عسل

گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/ealth
منبع : asriran.com