با هنر دیدگانی یا اپ آرت آشنا شوید + تصاویر

آشنایی با سبک هنر دیدگانی Op Art یا Optical Art

هنر دیدگانی(Op Art یا Optical Art) به نوعی نقاشی یا اشكال دیگر هنر گفته می شود كه با خطای دید سر و كار دارند و یا از آن استفاده می كنند. هنر دیدگانی، یك جنبش هنری بود كه در سالهای دهه شصت میلادی، از هنر پاپ(Pop Art)مشتق شد و به صورت مكتبی مستقل درآمد.بسیاری از نمونه های مشهور هنر دیدگانی سیاه و سفید رسم شده اند، به این دلیل برخی آن را آبستره می دانند .

جریان اثر بریجیت رایلی سبک اپ آرت

یک نمونه خطای دید، اثر هنرمند مجاری تبار، ویکتور وازارلی

بیننده ای كه به آثار این سبك می نگرد، ممكن است حركت، چشمك زدن، خاموش و روشن شدن، چرخش، لرزش یا جهش مشاهده كند.این سبك، تركیبی از علم و هنر است،‌به عبارتی می‌توان گفت كه وجوه علمی در آثاری كه به این سبك خلق می‌شوند، قابل تشخیص هستند. هنرمند این سبك در آثاری كه خلق می‌كند، تأثیرات مختلفی را كه در بیننده ایجاد می‌شود، مد نظر دارد و هدف وی این است كه تماشاگر را به نوعی در جریانی كه این‌گونه تصاویر قصد بیان آن را دارند، وارد كند. گاهی در آثاری كه به این سبك خلق می‌شود، مخاطب دو و یا چند تصویر مختلف را درون یك تصویر تشخیص می‌دهد و از این مشاهده، كه به نوعی یك بازی فكری ست غرق در لذت می‌شود.

اُپ آرت درواقع یك سبك نقاشی انتزاعی بود كه از خطاهای بصری و دیگر جلوه‌های دیدمانی بهره می‌گرفت. این سبك عموماً از رنگ‌های درخشان و انتزاعات هندسی درهم فشرده استفاده می‌كرد و بر مد، طرح‌های تبلیغاتی و دیگر جنبه‌های فرهنگ همگانی دوره‌ی خود، تأثیر زیادی داشت.

هنر دیدگانی یا اپتیکال آرت Optical Art

در اُپ آرت، تحریک شبکیه چشم، مهم‌ترین وسیله و معمولاً تنها وسیلهٔ ارتباط است و هدف از آن، ایجاد واکنش‌های بصری فیزیولوژیک در تماشاگر است. بسیاری از کارهای هنر دیدمانی، چیزی بیش از بازی‌های زیرکانهٔ ادراکی (یا خطای دید) نیستند. البته این آثار در بلندمدت نتوانستند اعتبارشان را حفظ کنند و فقط معدودی از آن‌ها توانستند موقعیت خود را به‌عنوان یک اثر هنری حفظ کنند، و از آن میان تنها استثنای درخور توجه، کار بریجیت رایلی بود.

معرفی چند اثر معروف هنر دیدگانی یا اپ آرت Op Art

در سالهای اخیر با گسترش و رشد گرافیک کامپیوتری انواع جدیدی از این آثار پدید آمد که نمونهٔ شاخص آنها، تصاویری بود که در سالهای دههٔ ۷۰ خورشیدی به نام تصاویر سه بعدی در جراید به چاپ می‌رسید.

خطای دید در سبک اپ آرت

Yaacov Agam آگم و Bridget Riley بریجیت ریلی از هنرمندان پیشگاه اپ آرت میباشند .

هنر اپ آرت و مد

اما همیشه تاثیر هنر بروی مُد و فشن از جایگاه خاصی برخوردار بوده چرا که مُد و فشن هنر را برای مردم، مردمی تر میکند و اینگونه مد و فشن باعث میشود هنر به سطح عام جامه راه پیدا کند. و شناخت دیداری بیشتری نسبت به هنر پیدا کنند. سبک آپ آرت هم از این قضیه جدا نبود و تاثیرات زیادی بر فشن و مد زمان خود داشت.

نمونه ای از هنر اپ آرت یا دیدگانی در صنعت مد

سبک هنری اپ آرت در مدیسم

اوسی کلارک (Ossie Clark) طراح مُد  از پیشگامان هنر اپ آرت بروی فشن است. ور سال ۲۰۱۳ مارک جکویز با احترام به وی کالکشن زیبایی را از هنر اپ آرت ایده گرفته است که بسیار دیدنی است.

مجسمه های خطای دید

اما در ایران نیز گاهی این سبک هنر به چشم می‌خورد گاهی در نقاشی و گاهی هم به صورت مجسمه اما آنچنان که باید و شاید نمی توان این سبک هنری را به طور جدی در ایران پیگیری کرد. در ادامه نمونه هایی از مجسمه های خطای دید اثر صالح سخندان هنرمند ایرانی را می‌بینید که شاید به طور جدی نتوان نام هنر را بر روی آنها گذاشت اما این مجسمه ها نیز با استفاده از خطای دید طوری خلق شده اند که از چند زاویه متفاوت خوانش های مختلفی دارند.

خطای دید در مجسمه سازی به سبک اپ آرت

مجسمه به سبک اپتیکال آرت

سبک اپ آرت در مجسمه سازی

دلیل اینکه می‌گوییم این آثار را نمی‌توان به طور قطع و یقین آثار خلاقانه هنری دانست آن است که یک اثر هنری حرفه‌ای اثری بکر و با ایده‌ای تاثیرگذار و جدید است، همانطور که در نخستین آثار این سبک این بکر بودن و ایده نو دیده می‌شود و نکته دیگر اینکه این آثار و بسیاریث از آثار خارجی از این دست وجهی سرگرم کننده و جالب دارند اما به طور مثال اگر به جای اسامی ائمه (ع) هر اسم یا فرم دیگری را جایگزین کنیم هیچ مشکلی برای این آثار پیش نخواهد آمد در صورتی که یک اثر هنری حرفه‌ای با کوچکترین تغییر معنا و تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهند.

به بیان دیگر این دست آثار را می‌توان در زمره صنایع دستی جدید جای داد که  دور از هنر نیستند اما قابلیت تبدیل شدن به یک شی بازاری را هم دارا هستند.

بیشتر بدانید : تصاویر دیدنی از هنری که با چشم‌های شما بازی می‌کند!

بیشتر بدانید : گزارشی از نمایشگاه «جلوه هایی ازهنرمعاصرجهان»

بیشتر بدانید : نمایش آثار هنرمندان بزرگ جهان در موزه هنرهای معاصر تهران

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ 
seemorgh.com/culture
اختصاصی سیمرغ