ریزش مو: به درمان های معجزه آسا اعتماد نکنید!(1)

ریزش مو در بین زنان و مردان مشکلی جدی است. ممکن است این ریزش مو واکنشی به مشکلات مختلف (دارو، مشکلات تیروئیدی، استرس، کمبود آهن و غیره) بدن باشد، اما اغلب موارد است آلوپِسی مردانه است که با افزایش سن و عوامل ژنتیکی رابطۀ مستقیم دارد. اگرچه درمان های متعددی برای این مشکل وجود دارد اما فقط مینوکسیدیل و فیناسترید در برخی موارد تأثیری از خود نشان داده اند. درمان جراحی توسط پیوندهای جزئی یا روش های دیگر می‌توانند به عنوان آخرین روش برای دست یابی مجدد زیبایی پیشنهاد ‌شوند.

مو معیار زیبایی ؛ ریزش مو
 از سوی دیگر می‌دانیم که امروزه به علت تمایل روز افزون به زیبایی، تعداد مشاوره ها به خاطر این مشکل در حال افزایش است، در حال حاضر درمان های جدید و مؤثرتری برای مبارزه با ریزش مو وجود دارد.

رشد مجدد مو
مو از دو بخش تشکیل شده است: ساقه و ریشه. جنس ساقۀ مو از کراتین است، کراتین پروتئینی است که درترکیب ناخن ها و ساخت بخش عمیقی از پوست وجود دارد. ریشه که به شکل پیاز است، در پوست فرورفته و باعث چسبندگی مو به پوست سر می‌شود. فلیکول پیلوسباسه که حاوی غدۀ سباسه (که سبوم تولید می‌کند) است و همچنین عضلۀ پیلو آرکتور به مو ضمیمه می‌شوند.

یک دسته مو حاوی 100.000 تا 150.000 تار مو، با تراکم 250 تا 300 مو در هر سانتی متر مربع است. موها در ماه به طور متوسط 1 سانتی متر رشد می‌کنند و طول عمر هر تار مور بین 2 تا 6 سال است. باید بدانید که از دست دادن 25 تا 100 تار مو در روز طبیعی است. در یک فرد هم می‌توانیم موهایی را ببینیم که در حال رشد هستند و هم موهایی را که در حال ریزش اند؛

این روند توجیه کنندۀ وجود یک چرخۀ مو است که شامل سه دوره می‌شود. طولانی ترین مرحله «آناژن» یا مرحلۀ رشد مو است که حدوداً سه سال طول می‌کشد. بعد از این مرحله، مرحلۀ «کاتاژن» یا مرحلۀ استراحت فرامی‌رسد که خیلی کوتاه (2 تا 3 هفته) است. چرخه با مرحلۀ «تلوژن» یا مرحلۀ ریزش که یک دورۀ حدوداً 3 ماهه است، به پایان می‌رسد.

بنابراین تمام موها در یک زمان در یک مرحله قرار ندارند: در یک دورۀ زمانی، بیش از 75% موها در مرحلۀ رشد قرار دارند، 1% در مرحلۀ استراحتند و کمتر از 25% در مرحلۀ ریزش. رشد موها تحت تأثیر عوامل مختلفی مثل فصول، عوامل ژنتیکی و عوامل هورمونی قرار دارد. در نهایت، چرخۀ رشد مو هم مانند تمام اعضای بدن پیر می‌شود: چرخۀ مو از پنجاه سالگی به بعد کوتاه و رشد موها آهسته می‌شود.

ریزش مو، خصوصاً فقط بخشی از موهای سر، می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، از جمله: دلایل هورمونی، دارویی، بیماری یا تهاجمات فیزیکی یا شیمیایی. 

ریزش مو منتشرشونده به عنوان پاسخ یک محرک
برخی حوادث ممکن است آلوپسی شدید را با خود به همراه داشته باشند. برخی از این حوادث عبارتند از: تب خیلی بالا، شوک جراحی، خون دماغ شدید، یک کمبود قابل توجه، حادثه ای سخت یا یک شوک روحی روانی بسیار سنگین.

خوشبختانه، موهایی که به این دلایل دچار ریزش شده اند، بعد از چند ماه دوباره رشد می‌کنند.علاوه بر این باید ریزش مو بعد از زایمان را هم یادآور شویم، که خانم ها ممکن است بعد از تولد نوزاد طی چند هفته، 30 تا 50% موهای شان را از دست بدهند.

این ریزش مو ممکن است شدید باشد و از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. اما بازهم به هیچ وجه خطر طاسی وجود ندارد. آلوپسی، به تدریج (بیش از دو ماه)، منتشر می‌شود، در این مورد باید دنبال علت کلی گشت، خصوصاً علل هورمونی یا کمبودها که شایع ترین علل در بین خانم ها هستند.

در واقع، دلایل آلوپسی مزمن بیشتر به علت کم کاری یا پرکاری تیروئید و کمبود آهن هستند. زمانی که این مشکلات پیش آیند، اغلب همراه با نشانه های بالینی دیگری نیز هستند که تشخیص را راحت تر می‌کنند. در تمام موارد، تشخیص باید با استفاده از آزمایش خون صورت بگیرد (جستجو دربارۀ کم خونی، میزان فریتین و آزمایش تیروئید).

اگر علت آلوپسی تشخیص داده شود و درمان مناسب اتخاذ گردد، موها مجدداً می‌رویند، اما ممکن است ریزش مو علت دیگری داشته باشد مانند آلوپسی مردانه. برخی داروها هم ممکن است علت ریزش مو باشند، زیرا آنها باعث اختلال در چرخۀ مو می‌شوند. ضمناً، بعضی  از داروهای ضد سرطان یا ضد میتوزی به طور خودبه‌خود باعث ریزش مو می‌شوند. البته بقیۀ داروها فقط در مواد اندکی ریزش مو را با خود به دنبال دارند. بعد از دورۀ درمان با این داروها، موها مجدداً می‌رویند و رشد می‌کنند. 

ریزش مو به علت آسیب
بسیاری از آسیب ها نیر ممکن است، باعث ریزش مو در یک ناحیۀ محدود شوند. گاهی اوقات آنها مجدداً می‌رویند، در صورت حمله ای شدید به پوست سر مثلاً به واسطۀ فر کردن مو یا استفاده از مواد فرکننده یا مواد باز کنندۀ فر، هم ممکن است مو دچار ریزش شود.

توجه! بافت ها یا شینیون های خیلی سفت هم ممکن است باعث ریزش مو شوند. اگر وقتی موها می‌ریزند از خود سطح صاف و بدون مویی باقی می‌گذارند، باید به وجود طاسی یا عفونت قارچی مشکوک شد، و برای رفع مشکل مراجعه به پزشک ضروری است. در واقع، این آسیب ها موارد نادری نیستند چرا که حدود 2% افراد جامعه به آنها مبتلا می‌شوند، خصوصاً نوجوانان و جوانان. این نوع ریزش مو ناگهانی و شدید است و سطح به سطح پیشرفت می‌کند. علاوه بر این، ریزش مو ممکن است مناطق مودار دیگر را نیز درگیر کند. 

نوع دیگری از ریزش مو وجود دارد که به آن اثر زخم هم گفته می‌شود و بنابراین شناخته شده هستند. این مورد در زمان برخی بیماری های عفونی (قارچی، باکتریایی، ویروسی، انگلی)، تومورها، لوپوس اریتماتوز مزمن، لیکن پلان، جراحت های سوختگی ها یا پرتو یونیزان دیده می‌شود.