الهی پیر شوی: خیلی از ما این عبارت را به عنوان دعایی که در حقمان میشود شنیده ایم. بدون شک منظور کسانی که این دعا را برای ما میکنند گذران بی مشکل زندگی تا مراحل سالمندی است. زندگی سالم و پر از رحمتی که در پی خود سالمندی پربرکتی را در گذران عمر ما ایجاد خواهد کرد. دوره ای از زندگی که ویژگی های خود را دارد و در فرهنگ ما از چنان ارزشی برخوردار است که در قالب دعا آن را برای دیگران آرزو میکنیم. با این همه این دوره از زندگی ویژگی های خاص خود را دارد که اگر به آن توجه نکنیم ممکن است این دعا به نظرمان نفرینی شود که در قالب دعا شنیده ایم. تغذیه مناسب از مواردی است که به هر چه سالم تر سپری شدن این دوره منجر خواهد شد.
سالمندی پدیده ای است که به مرور زمان با تغییرات فیزیولوژیک همراه است. روند این تغییرات در افراد گوناگون یکسان است ولی سرعت انجام آن متفاوت است. در واقع پیری کاهش قوای روانی و جسمیاست که در اثر گذشت زمان روی میدهد و یک فرآیند طبیعی از تغییرات مربوط به زمان است که با تولد شروع شده و در سراسر زندگی ادامه مییابد. دوران پس از 60 سالگی را دوران سالمندی مینامند.
سالمندان از گروه های آسیب پذیر جامعه هستند که به مراقبت های ویژه نیازمندند. مراقبت از سالمندان به آگاهی های فنی و پیچیده نیاز ندارد. اگر اطرافیان, افراد خانواده و فرد سالمند بعضی از نکات را بدانند و رعایت کنند, میتوان از بسیاری از حوادث ناگواری که برای سالمندان رخ میدهد پیشگیری کرده و شرایطی را فراهم ساخت که سالمند خود را در خانواده فرد مفیدی احساس کرده و سربار نداند.
تغذیه سالمندان
با توجه به پیشرفت های علم پزشکی و بهداشتی, متوسط عمر انسان افزایش یافته است. پیر شدن و سالخوردگی با کاهش تدریجی فعالیت های فیزیکی و افزایش های بیماری های مزمن همراه میشود. بهبود تغذیه با تا حد زیادی قادر است از بروز این مشکلات پیشگیری کند و یا آنها را تخفیف دهد. به همین دلیل یکی از مسایل مهم سالمندان وضعیت تغذیه در دوره سالمندی بسیار مهم است زیرا اضافه وزن, فشار خون بالا, چربی خون بالا و قند خون بالا از مشکلات شایعی هستند که تغذیه صحیح به کنترل آنها کمک میکند. به علاوه با افزایش سن, توده عضلانی و سوخت و ساز بدن کاهش مییابد , مصرف غذا کمتر میشود و تغییراتی در بدن ایجاد میشود که احتمال سوء تغذیه را بیشتر میکند.
با یک برنامه غذایی صحیح, میتوان خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش داد.
نیازهای تغذیه ای سالمندان
نیازهای تغذیه ای به موازات افزایش وزن تغییر میکند. ممکن است در این دوره نیاز به برخی از مواد مغذی افزایش یابد در حالی که نیاز به برخی دیگر افزوده شود.به این نیازها در دوره سالمندی اشاره میکنیم:
پروتئین: نیازهای پروتئینی (برحسب گرم برای هر کیلو گرم وزن بدن) با بالا رفتن سن تغییری نمیکند ولی اغلب به علت کاهش انرژی دریافتی و تغییر ذایقه به مقدار کافی تامین نمیشود. بنابراین باید به تامین مناسب مقدار مورد نیاز پروتئینی در این دوره توجه شود.
سالمندی و مشکلات مربوط به تغذیه
تغییر شرایط زندگی: ممکن است سالمند تنها آشپزی بلد نباشد یا از آشپزی کردن خوشش نیاید.ممکن است سالمندانی که درآمد کافی ندارند از عهده خرید مواد غذایی مناسب برنیایند و نتوانند مخارج لازم برای تهیه یک غذای سالم را بپردازند.
میزان تحرک بدنی: اغلب چه به دلیل افزایش سن و چه به دلیل بروز برخی از بیماری ها توانایی تحرک بدنی در سالمندان کاهش پیدا میکند. در چنین شرایطی تلاش برای تهیه غذا ممکن است به کاری سخت تبدیل شود.
مشکل در هضم غذا: به دلیل تغییرات دستگاه گوارش اغلب ترشح اسید معده کاهش پیدا میکند. کاهش اسید معده هضم و جذب بعضی از ویتامین ها و املاح مهم با مشکل میکند و ممکن است شما به کمبود آنها مبتلا شوید. ویتامین هایی مانند ویتامین 6B و 12B و اسید فولیک از این گروه هستند. این ویتامین ها در تامین انرژی و حفظ هوشیاری ذهنی, تامین سلامت سیستم گردش خون و تقویت حافظه نقش اساسی دارند.